Chemie en duurzaamheid: ze gaan hand in hand. Met het doel voor ogen om in 2050 uitsluitend hernieuwbare energie en grondstoffen te gebruiken in de chemiesector, startten bedrijven in het Chemport-cluster in Noord-Nederland verschillende projecten. “We zijn in de Eemshaven bezig om kunststoffen windmolenwieken herbruikbaar te maken”, zegt programmamanager van Chemport Reinder Jacobi.
Het vijf jaar geleden opgerichte ecosysteem uit Noord-Nederland zette afgelopen jaren grote stappen. “We willen niet alleen nieuwe duurzame bedrijven aantrekken, maar ook bestaande bedrijven uit de chemiesector ondersteunen in de transitie”, zegt Jacobi. Momenteel staat een belangrijk project op het punt van realisatie: Chemport wist de start-up Enerpy naar Noord-Nederland te trekken. Het bedrijf start binnenkort met een innovatief proces waarbij verschillende soorten afval worden vergast en omgezet in olie, gas en koolstof.
“De procesindustrie in het noorden voelt de urgentie om te vergroenen”, zegt Jacobi. “Er wordt vooral veel vooruitgang geboekt op het gebied van de verduurzaming van kunststoffen en het hergebruiken van afvalkunststoffen. Er zitten allerlei producten aan te komen met afvalkunststof als grondstof; Denk bijvoorbeeld aan oplosmiddelen, brandstoffen en grondstoffen. Maar ook de productie van duurzame kunststoffen op basis van biogrondstoffen komt snel dichterbij.”
Een proeffabriek voor bioraffinage
Chemport speelt een rol in het koppelen van projecten aan subsidieregelingen, het verbinden van bedrijven, overheden kennisinstelling en bij het ontwikkelen van kennis binnen de bedrijven. Afgelopen jaren zette Chemport zich onder andere in voor Avantium: een bedrijf dat momenteel grote stappen zet in het verduurzamingsproces. “We hebben een aantal jaren geleden Avantium naar Delfzijl weten te krijgen en daar doen zij veelbelovende stappen in de goede richting”, zegt Jacobi. Avantium heeft in Delfzijl een proeffabriek voor bioraffinage staan. De fabriek maakt gebruik van resthout zoals takken en zaagafval van Staatsbosbeheer en van zoutzuur uit een fabriek van Nouryon in Delfzijl. De geproduceerde suikers kunnen gebruikt worden als grondstof voor duurzame kunststoffen of delen van de bestaande chemie verduurzamen. “In de proeffabriek moet Avantium vaststellen of de technologie echt werkt en of het bedrijfseconomisch verantwoord is”, aldus Jacobi.
Verpakkingen gemaakt van suikers
De noordelijke regio waar Chemport actief is heeft een sterke agrarische sector, waarbij er innovatieve projecten plaatsvinden rondom gewassen als suikerbieten en aardappelen. Ook daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt. Eerder dit jaar begon Avantium aan een innovatieve samenwerking met suikerbietenverwerker Cosun Beet Company. De bedrijven bouwen samen aan een commerciële fabriek voor de productie van plantaardige glycolen, die gewonnen worden uit suiker. Avantium levert dus de technologie voor de fabriek om suikers om te zetten in glycolen: een recyclebaar product op plantaardige basis die kan worden gebruikt voor onder andere verpakkingen en antivries. De fabriek wordt in 2023 gebouwd in Noordwest-Europa.
Windmolenbladen hergebruiken
Ook in de Eemshaven wordt er gewerkt aan het uitrollen van nieuwe projecten rondom kunststof, door een aantal logistieke partijen die er gevestigd zijn en gesteund worden door Chemport. “De bladen van windmolens worden gemaakt van onder andere glasvezel en polyester. Momenteel worden de wieken nog verbrand in een oven maar dat is een laagwaardige toepassing van het materiaal. We willen toewerken naar een circulair proces, waarbij de bladen van de molens hergebruikt kunnen worden voor allerlei toepassingen zoals grondstof voor nieuwe windmolenbladen of voor materiaal voor binnenvaartschepen.”
‘We staan in de steigers’
Jacobi heeft er vertrouwen in dat de doelstelling van Chemport om in 2050 klimaatneutraal te zijn wordt gehaald. “We hebben al flinke stappen gezet en staan in de steigers om nog meer te verduurzamen. Maar we staan ook nog voor een aantal grote uitdagingen.” Zo mag de overheid een tandje bijzetten als het gaat om duurzame energie. “We hebben voldoende wind op zee nodig en er moet nog veel gedaan worden op het vlak van transportcapaciteit van duurzame elektriciteit. Op die manier kunnen we verduurzaming een verdere boost geven.”