Bouwen aan de metaverse in Europa met open source samenwerkingsplatforms

Metaverse is het nieuwe goud. Verschillende wereldwijde investeerders uit de entertainment-, social media- en gamingsector willen allemaal een metaverse-toepassing voor hun eigen doeleinden. Deze zeer competitieve groeimarkt heeft Europa al overspoeld. Maar wat hebben Europese webmakers ontwikkeld om in de metaverse te kunnen stappen? En wie zijn de grote bedrijven die de verkenning van het gedecentraliseerde Web 3.0 van de toekomst ondersteunen?

Zowel aan de kant van de bedrijfstechnologie als aan de kant van de hardware is de metaverse voor bedrijven in Europa een belangrijke route geworden om over na te denken in het komende decennium. In oktober 2021 kondigde Meta – het moederbedrijf van Facebook – bijvoorbeeld aan dat het 10.000 nieuwe banen wil creëren in de Europese Unie.

Concurrenten

Meta heeft echter te maken met hevige concurrentie van bestaande metaverse-ontwikkelaars en andere grote marktspelers. Denk daarbij aan Epic Games, Microsoft, of NVIDIA.

Door het produceren van zeer populaire, 3D online multiplayer survival games zoals Fortnite, is Epic Games’ gevestigde gaming platform inmiddels opgeklommen naar meer dan 350 miljoen geregistreerde spelers sinds de eerste release in 2017. Naast het commerciële succes heeft Fortnite ook de discussie over de metaverse aangewakkerd via gamers.

Andere bedrijven, zoals NVIDIA of Microsoft, zijn met verschillende voorbeelden gekomen van wat de metaverse kan inhouden. NVIDIA biedt Omniverse aan, een samenwerkings- en simulatieplatform dat een digitale tweeling van de wereld herschept. Omniverse werkt samen met namen als PIXAR Studios, Adobe en Epic Games, die gebruik maken van zijn Unreal Engine 4.

Semantische web

Microsoft heeft zich toegelegd op de productie van de mixed-reality Hololens-bril, en kwam in november met Mesh. Microsoft Mesh heeft als doel: “Verbinden en samenwerken met een gevoel van aanwezigheid door gepersonaliseerde avatars en immersieve ruimtes.” Naast grote mondiale spelers worden de onbegrensde mogelijkheden van de metaverse en zijn toepassingen voortdurend verkend door creatieven en start-ups in Europa.

Lees ook: Wie nu afwijzend reageert op Metaverse, danst over 10 jaar als avatar in een hippe virtuele club

In 2006 verwees Tim Berners-Lee, ook bekend als de uitvinder van het World Wide Web, naar het Web 3.0 als “het semantische web” dat wordt georganiseerd en gecategoriseerd door meer dan alleen mensen. Met dit doel voor ogen hebben webontwikkelaars die gebruik maken van blockchain en de bijbehorende technologieën, zich sterk gemaakt voor de positie van gebruikers door het bewaken van gegevenssoevereiniteit en privacyrechten in collaboratieve online ruimten. Sociale mediagiganten vertegenwoordigen echter niet het nagestreefde gedecentraliseerde samenwerkende karakter dat de webontwikkelaars in gedachten hadden toen ze deze termen bedachten.

Hackaton

Een ruimte waar dit soort teamwork wel wordt gekoesterd, is het hackathon-concept. Dit is een gebruikelijke manier geworden voor creatieve ontwikkelaars om met mensen uit verschillende sectoren samen te werken. Als grootschalig samenwerkingsevenement kunnen hackathons worden gebruikt om samen een bepaald probleem op te lossen.

Deze evenementen vinden ofwel fysiek ofwel online plaats en duren tot 24 uur of langer. Gedurende deze tijd pakken de deelnemers programmeeropdrachten aan met als doel om aan het eind van de creatieve sprint met innovatieve tech te komen die in de praktijk ook echt werkt. Een bedrijf dat naam heeft gemaakt met zijn ‘digital first’ hackathons is Odyssey.

De stichting is in 2016 opgericht door Rutger van Zuidam en heeft drie hackathons gehouden in de Nederlandse stad Groningen en één in Brussel voor het European Union Intellectual Property Office (EUIPO) en de Europese Commissie. Volgens Forbes worden de fysieke Odyssey hackathons erkend als de grootste in Europa. Het project kreeg in 2017 ook een EU-subsidie en is sinds 2016 partner van de Nederlandse overheid.

Als gevolg van de lockdown-regelgeving moest het bedrijf zijn 2020 hackathon online houden onder de naam Momentum. In een zeer meeslepende metaverse 3D-webomgeving werkten deelnemers op afstand aan uitdagingen die waren opgesteld door bedrijven, overheden en non-profits uit de VS, Frankrijk, Duitsland, Zweden en Nederland. Het gaat daarbij over onderwerpen als energietransitie, gezondheidszorg, openbare veiligheid en natuurbehoud. “Ik denk dat de samenwerkingscultuur en de mogelijkheden van het internet, en wat mensen daarmee samen kunnen doen, zwaar ondergewaardeerd worden”, aldus Zuidam.

“Plotseling hebben we het over collectieve waardecreatie als een activiteit in de metaverse, dus het gaat niet over gamen. Het gaat er eigenlijk om van samenwerking een menselijke superkracht te maken.”

Verschillende Nederlandse universiteiten, ministeries, energieleveranciers, maar ook een bedrijf als SAP, hebben dit idee gevolgd en behoren tot de groeiende klantenlijst van Momentum. Volgens Zuidam hebben zich de afgelopen zes maanden ook veel individuele gebruikers bij het platform aangesloten.

Vattenfall

De Zweedse energieleverancier Vattenfall is al sinds 2012 geïnteresseerd in de ontwikkelingen rond bitcoin en blockchainontwikkeling. Zo kwam de onderneming dan ook in contact met Zuidam. Vier jaar later begonnen Vattenfall innovatiemanager Michiel Sintenie en de Odyssey-oprichter te werken aan een energietrack binnen Odyssey. Dit moest worden uitgetest tijdens de hackathon, met prototypes voor de energiemarkt in blockchain in het achterhoofd.

“Door dit naar een online samenwerkingsplatform te brengen, verlaag je de drempels en mobiliseer je getalenteerde mensen of ideeën voor oplossingen, die misschien anders verborgen waren gebleven”, legt Vattenfalls-directeur mediarelaties Anouk IJfs uit. “Dit opent een veel breder scala aan oplossingen voor de uitdagingen die we voor de metaverse stellen.”

Vattenfall ziet de metaverse als een kans om te werken aan moeilijke kwesties, zoals hun zelf gestelde opdracht binnen één generatie een fossielvrij leven te bereiken. Het bedrijf gebruikt ook de samenwerking als een “verkenning van nieuwe technologieën” en als een versnellingstool voor het bouwen van prototypes.

Naarmate meer bedrijven investeren in en omgaan met samenwerkingstools op de metaverse, wordt het vooruitzicht van een gedecentraliseerd web steeds houdbaarder. Nu grote namen als Vattenfall zich aansluiten bij Odyssey in de creatieve sprint naar een geüpgraded web, is het slechts een kwestie van tijd voordat de effecten van deze inspanningen de workflow van zowel eindgebruikers als professionals zullen beïnvloeden.