Slecht functionerende evenwichtsorganen leiden niet alleen tot onbalans bij het lopen, maar leveren vaak ook gevoelens van isolatie en bredere gezondheidsklachten op. De Universiteit van Maastricht deed er onderzoek naar en kwam met een oplossing: een heupriem die het lichaam signalen geeft om in balans te blijven. De werking bleek zo goed, dat er ook een commercieel product van is gemaakt. Vorige week kwam het in de handel.
Nadat de eerste patiëntenonderzoeken in 2018 de effectiviteit van het concept bewezen, is Elitac Wearables bij het project uitgenodigd. Het Utrechtse bedrijf dat gespecialiseerd is in flexibele elektronica en de ontwikkeling van haptische feedback in kleding, heeft vervolgens het ontwerp geschikt gemaakt voor grootschaliger productie.
Het resultaat is de BalanceBelt, een evenwichtsriem die gebruik maakt van ‘haptische feedback’. Kleine correctiesignalen op de heup helpen mensen die lijden aan ernstig Bilateraal Vestibulair Functieverlies (Bilateral Vestibular Loss, BVL) hun evenwicht te bewaren – en hun onafhankelijkheid terug te krijgen.
Onbalans
BVL is een afwijking waarbij de evenwichtsorganen in de binnenkant van de oren slecht of in het geheel niet functioneren. Het evenwichtsorgaan geeft dan onvoldoende informatie aan patiënten die daardoor hun lichaamspositie in de ruimte moeilijk kunnen beheersen. Dat veroorzaakt ernstige onbalans en moeilijkheden bij het lopen. Ernstige BVL komt naar schatting voor bij ruim 80 op de 100.000 personen, en treft daarmee 6 miljoen mensen wereldwijd. Meer dan 20% van de mensen ouder dan 65 lijdt aan een slechte balans, tenminste ten dele veroorzaakt door afnemend functioneren van de evenwichtsorganen.
Trillingsfeedback
Het concept van de Balancebelt is uitgevonden en uitgewerkt voor dagelijks gebruik door professor Herman Kingma, van Maastricht University. “Voor veel patiënten met een ernstig verlies van de evenwichtsfunctie zijn fysiotherapie en andere beschikbare behandelingen niet voldoende”, legt hij uit. “Haptische feedback – trilsignalen bevestigd op het lichaam – kan patiënten met evenwichtsstoornissen helpen hun balans terug te vinden.”
“Een sensor in de riem voelt als het ware waar de zwaartekracht is”, legt Kingma uit. “Als iemand te ver een verkeerde kant op beweegt, geeft de riem trillingen af. Dit is net voldoende om te zorgen dat je niet uit balans raakt en zorgt voor net wat meer zekerheid.” Dat is volgens Kingma nodig, want niet kunnen vertrouwen op je evenwicht zorgt voor onzekerheid waardoor patiënten minder plezier uit het leven halen.
Kingma en het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+) ontwikkelden de eerste versie van de BalanceBelt in samenwerking met Maastricht Instruments. Nadat de eerste patiëntenonderzoeken in 2018 de effectiviteit van het concept bewezen, is Elitac Wearables bij het project betrokken. De BalanceBelt bevat meerdere kleine vibratiemotortjes en een versnellingsmeter. De riem voelt de richting waarin de drager leunt aan en geeft trillingsfeedback om de ervaren lichaamspositie te verbeteren. Het brein van de dager interpreteert deze feedback zodat deze zijn houding kan corrigeren en zijn balans onbewust verbetert. Het is daarbij niet nodig bewust aandacht te schenken aan de feedbacksignalen. De riem werkt standalone en kan voortdurend gebruikt worden, tot 16 uur per dag.
Lichtgewicht en comfortabel
Merijn Klarenbeek, medeoprichter en CEO van Elitac Wearables, zegt dat de riem nu lichtgewicht is en comfortabel om te dragen. “Dit is een geweldig voorbeeld van een wearable waarbij haptische feedback ongelooflijk veel toegevoegde waarde levert, vooral omdat de behandelingsalternatieven voor BVL zo beperkt zijn.”
De feedback vanuit het patiëntenonderzoek noemt hij ontroerend. “Patiënten gaven aan dat de riem hen hun onafhankelijkheid had teruggegeven en ze voor de eerste keer in een lange tijd plezier in het leven hadden. Sommigen vertelden zelfs dat ze nu weer in staat waren uit de rolstoel op te staan en weer te lopen.”
De BalanceBelt is vanaf nu verkrijgbaar via BalanceBelt.net en Maastricht Universitair Medisch Centrum+.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
