Alle hens aan dek voor de ontwikkeling van een wereldwijd uniek robotlab in Nijmegen

By Cindy Cloin

Er wordt hard gewerkt om een wereldwijd uniek robotlab in Nijmegen tot ontwikkeling te brengen. Het nieuw te ontwikkelen robotlab staat onder leiding van Wilhelm Huck, hoogleraar Fysisch-organische chemie aan de Radboud Universiteit. Dit voorjaar werd bekend dat het robotlab een groeifondssubsidie van 97 miljoen euro tegemoet kan zien. 

Chemische robotica

Nederland was al koploper als het gaat over chemisch onderzoek naar complexe moleculaire systemen. Nu komen daar ook kunstmatige intelligentie (big data en zelflerende systemen) en chemische robotica bij om die koppositie te behouden en verder te verstevigen. 

Internationaal onderzoek

Met de groeifondssubsidie kan er een vliegende start worden gemaakt, maar er moet eerst veel worden voorbereid. Huck: “We hebben 97 miljoen euro te besteden dus daar denken we heel goed over na. Het budget is niet alleen bedoeld voor onderzoek. Er moet straks daadwerkelijk een goed functionerend robotlab staan, bereikbaar voor internationale onderzoeksgroepen maar ook bedrijven.” En zo weet Huck inmiddels niet alleen alles over organische verbindingen, maar zit hij ook om tafel met het bedrijfsleven, internationale onderzoeksgroepen, juristen en de overheid.

Medische robotica is een markt met onbegrensde potentie. Mits het investeringsklimaat verandert

Medische roboticamarkt is een relatief jonge markt met een enorme potentie op verbetering van kwaliteit, het verlagen van kosten en het opereren op plaatsen die voor artsen bijna onbereikbaar zijn.

Data genereren

Centraal in het onderzoeksplan staat de bouw van het robotlab. “We zijn al voorloper in dit veld en hebben veel geïnvesteerd in de wetenschappelijke kennis”, zegt Huck. “Daarom wilden we nu ook doorpakken. De chemie is achtergebleven op het gebied van AI ten opzichte van andere vakgebieden. We misten echter een geautomatiseerd lab dat nodig is om de grote hoeveelheden data te genereren om de AI te trainen. In het robotlab worden allerlei processen geautomatiseerd én op elkaar aangesloten. Daardoor kan zo’n lab veel meer en veel beter te controleren experimenten doen dan een lab waarin slechts een deel van de processen geautomatiseerd is.”

Geautomatiseerd geheel

In het lab kunnen bedrijven bijvoorbeeld verf zonder organische oplosmiddelen ontwikkelen, verf met bio-afbreekbare componenten of verzorgingsproducten maken die niet milieubelastend zijn. “Dat gaan wij zelf niet doen, maar we moeten er wel voor zorgen dat het bedrijfsleven bij ons terechtkan”, zegt Huck. Het nieuwe robotlab bestaat deels uit hardware: robots waar je onderzoeken mee kunt doen, zoals het verhitten of mengen van chemische stoffen. “Dit soort robots bestaan al, het is aan ons om ervoor te zorgen dat het een geautomatiseerd geheel wordt, waarbij de systemen ook samen kunnen werken”, zegt Huck.

Nieuwe producten

Ingewikkelder en tijdrovender is het om deze data te gebruiken, te analyseren en in te zetten voor AI. De data analyseren en gebruiken voor een nieuwe serie experimenten door de robots, gebeurt op dit moment nog niet. Daarin is het robotlab straks uniek in de wereld.  Op die manier wordt het op termijn mogelijk om nieuwe chemische producten of formuleringen te baseren op kennis verkregen via AI. En dus niet op basis van een idee of ‘lukraak’ uitproberen wat misschien zou kunnen werken. Kortom: de chemie die in het robotlab bedreven wordt is sneller, beter en betrouwbaarder. 

Eén centrale plek

Het komende jaar is vooral een kwestie van voorbereiden, concretiseren, praktische zaken regelen, samenwerkingspartners vinden enzovoort. Het onderzoek naar AI in het lab wordt nu al verder uitgebreid. Op dit moment staan er enkele opstellingen verspreid over de wereld en die informatie en data kunnen online worden gedeeld. Laboratoria zijn al met elkaar verbonden, al ontbreekt voorlopig het fysieke lab. “Als je één centrale plek hebt, dan trekt dat het bedrijfsleven aan om experimenten en onderzoeken te gaan doen. Dus dat is van groot belang”, zegt Huck. Al kan ook weer niet alles tegelijk, want dat zou veel te kostbaar zijn. “In het begin zullen we slechts een aantal onderzoeken opstarten en wat succes heeft verder uitbreiden.” 

Novio Tech Campus

Het robotlab wordt gevestigd op de Nijmeegse Novio Tech Campus (NTC). Bert Krikke, directeur van de NTC, is in zijn nopjes met de komst van het robotlab. “Er is straks niet alleen een fysieke ruimte voor het lab nodig, maar er komen ook allerlei andere faciliteiten zoals kantoren en een congreszaal.”

Innovatief ecosysteem

Voor het NTC is het robotlab een belangrijke aanvulling op de plannen die er al liggen voor de toekomst. “Het geeft een boost aan het innovatieve ecosysteem in de regio Nijmegen. De verbinding tussen bedrijfsleven en de Radboud Universiteit wordt hier nog eens extra gelegd.” Er waren al plannen voor uitbreiding van de campus, maar de groeifondssubsidie voor het robotlab biedt volop extra kansen.  Krikke: “Het is een prestigieus plan en zal waarschijnlijk ook andere bedrijven aantrekken. Het is alle hens aan dek om te kijken hoe snel we uit kunnen breiden. Daarover zijn we in overleg met de gemeente Nijmegen.”

Groeifondssubsidie voor robotlab moet Nederland koploper maken in Big Chemistry

Een onderzoeksprogramma dat inzet op de bouw van een revolutionair robotlab dat chemie en kunstmatige intelligentie (AI) combineert én dat een verrijking betekent van de wetenschappelijke infrastructuur voor chemie in Nederland.