Het bruist en het borrelt in het Innovation Lab op het terrein van de Technische Universiteit Eindhoven. Het is een komen en gaan van mensen uit het bedrijfsleven en jong ondernemend studenttalent. “We zijn hier op de plek waar innovatie begint. Maar ook waar de wetenschap de maatschappij ontmoet”, zegt Steef Blok, directeur van het Innovation Lab. “Dat zie je en dat voel je als je hier door de gangen loopt. Wij zorgen ervoor dat onderzoeksresultaten ook daadwerkelijk een plek in de maatschappij krijgen en worden vertaald in business. ‘Kennisvalorisatie’, zoals dat heet. En de belangrijkste middelen daartoe zijn ondernemerschap en samenwerking.”
Vanuit het Innovation Lab blikken we met directeur Steef Blok en business developer Robert Al terug op het collegejaar 2016-’17.
“Voor succesvolle valorisatie zijn bijna altijd crossovers nodig”Steef Blok, TU/e Innovation Lab
Aan bedrijvigheid geen gebrek aan de TU/e. Steef Blok, directeur van het Innovation Lab, schat dat er momenteel zo’n 50 ondernemingen actief zijn onder de TU Holding. “En er komen er steeds meer bij; bedrijven zijn voor ons een uitstekende manier om onze kennis de maatschappij in te pompen.” In het oog springende voorbeelden? Blok schudt ze met gemak uit zijn mouw. “In de health tech denk ik meteen aan Preceyes, dat binnenkort ook in Rotterdam start met robot-ondersteunde oogoperaties. Of Xeltis, al wat langer actief met kunstmatige hartkleppen die als het ware het lichaam in groeien. Maar ook in de fotonica zijn we grote stappen aan het zetten, kijk maar naar de ontwikkeling van Smart Photonics dat onlangs 7 miljoen ophaalde in een tweede financieringsronde. Of in automotive, met het pas gepresenteerde Lightyear dat letterlijk een spinoff is van de studententeams rond Stella en Stella Lux.”
Ook voor Snocom en Nemo Healthcare was het een belangrijk jaar, vult collega Robert Al aan. “Beide bedrijven hebben, na heel hard werken en behoorlijk wat tegenslagen ook, het afgelopen jaar een grote slag gemaakt. Snocom – dat een oplossing heeft voor sneeuwoverlast op landingsbanen – sloot contracten met de vliegvelden van Parijs, Helsinki en Amsterdam. En Nemo Healthcare wist, heel belangrijk voor de verdere ontwikkeling, goedkeuring van de FDA te krijgen. Als iets de deur opent voor nieuwe contracten, dan is dat het wel. En mag ik er nog een noemen? Kijk wat Bitsensor heeft gepresteerd: via deelname aan ons Europees talentenprogramma en een investering van 4 ton van Volta Ventures is oprichter Ruben van Vreeland, oorspronkelijk een ethisch hacker, samen met zijn compagnon Alex Dings uitgegroeid tot een wereldspeler op het gebied van computerbeveiliging. En ze zijn klaar om datzelfde te gaan doen voor het Internet of Things. Zo knap!”
Slimme partner voor het MKB
Niet altijd is het nodig om nieuwe bedrijven op te richten. Het afgelopen jaar heeft het Innovation Lab ook bestaande bedrijven kunnen helpen, veelal MKB’ers. Bijvoorbeeld via het gebruik van licenties. Blok: “Dat kan in de vorm van patenten, maar ook gewoon door relevante kennis te delen. Zo helpen we Den Ouden in De Peel met een licentie voor technieken om de stank in de mestverwerking te verminderen en ondersteunen we aardappelboer Van den Borne in Reusel met onze data-kennis.” Meer dan 300 MKB’ers in de regio hebben zo het afgelopen jaar kunnen profiteren van de kennis van de TU/e. “Soms krijgt dat de vorm van een contractonderzoek voor een specifiek bedrijf, maar vaak ook participeren deze bedrijven in een van onze ‘living labs’.”
Voor de universiteit zelf betekende dat ook een andere manier van werken. Blok: “Universiteiten zijn traditioneel georganiseerd rond faculteiten waar specifieke expertise wordt opgebouwd. Maar voor succesvolle valorisatie zijn bijna altijd crossovers nodig. Neem het hele smart city onderzoek, daar zijn letterlijk al onze faculteiten bij betrokken. Het is een nieuwe markt, die wij dus op een nieuwe manier moeten benaderen.” Naast smart cities geldt dat volgens Blok ook voor thema’s als duurzaamheid en vitaliteit. “En vergeet data science niet, een thema dat zelfs universiteit-overstijgend is. Dankzij samenwerking met Tilburg University hebben we het afgelopen jaar de Jheronimus Academy of Data Science kunnen oprichten. Daar komen alfa, beta en gamma bij elkaar.” Een ander recent gestart living lab is het gebouw Atlas, dat het meest duurzame onderwijsgebouw ter wereld wordt. “Al tijdens de bouw begint de valorisatie.”
Kweekvijver van talent en bedrijvigheid
Vaak zijn de studententeams niet ver weg als het om living labs gaat. Blok: “Die teams zijn echt onze paradepaardjes geworden. Zij zijn er voor de tastbare innovaties, vaak gekoppeld aan een wedstrijd tegen andere universiteiten. Dat hun opgedane kennis rechtstreeks de maatschappij ingaat, zie je bijvoorbeeld door de oprichting van Lightyear. Zonder Solar Team Eindhoven was dat bedrijf er nooit gekomen.”
Studententeams maken volgens Robert Al twee belangrijke zaken zichtbaar: “Naast het programma zelf waar ze vol aan werken, zijn die teams heel nuttig in het scouten van van talenten. Met name de trekkers van die teams hebben kwaliteiten die dankzij die teams tot ontwikkeling kunnen komen; je ziet ze later vaak terug als ceo van een bedrijf. Bovendien leidt zo’n studententeam altijd weer tot iets nieuws, dat er anders nooit was geweest. Lightyear werd al genoemd, maar vergeet ook Team FAST niet. Ze zeggen dat ze een bus op mierenzuur bouwen, maar eigenlijk is het meer een batterij op wielen. Dat team is heel belangrijke stappen aan het zetten in de oplossing van energieopslag. Op een gegeven moment zal die business loskomen van het project-FAST, daar ben ik echt van overtuigd. Niet voor niets gaan we dit ook een plek geven in het living lab Atlas.”
Onderdeel van Regionale Innovatienetwerk
Terugkijkend op het voorbije academisch jaar mogen nog twee grote programma’s niet onvermeld blijven, vindt Al: De Kennisvragenbank en Health Tech Yard. “Net als in de economie, zien wij ook golfbewegingen in het succes van grote projecten. Maar voor 2016-2017 mogen we wel vaststellen dat het ons heel goed is gegaan. Neem de Health Tech Yard, gericht op ondernemerschap in de zorg. Gebruik makend van onze kennis, zijn we samen met een reeks partners bezig innovaties te bewerkstelligen die ervoor zorgen dat mensen met een zorgbehoefte toch langer thuis kunnen blijven wonen. De projecten zijn gericht op de regio en hebben al geleid tot concrete oplossingen zoals JimFit, een device dat helpt bij revalidatie na een knie-operatie.”
De Kennisvragenbank stelt MKB’ers in staat om studenten in te zetten bij kortlopend onderzoek. Al: “Het verlaagt de drempel tot onze kennis. Binnen een paar dagen krijg je gratis antwoord met een inschatting van het verdere verloop, waarna je kunt kiezen om het daadwerkelijk te laten uitvoeren. We kunnen dit doen dankzij samenwerking met het Knooppunt voor Innovatie Elektrotechniek Nederland (Kien) en High Tech NL, maar we zijn ook al aan het kijken naar verbreding van het programma. Extra mooi aan deze Vragenbank is dat het eraan bijdraagt dat talenten voor onze regio behouden blijven. Dankzij dat onderzoek voor het MKB zien onze studenten namelijk dat ook daar voor hen veel te halen is.”
Er is nog een samenwerking waar Robert Al aandacht voor vraagt. Het was TU/e, Fontys Hogescholen, Summa College, Brainport Development, BOM en BrightMove een aantal jaar geleden een doorn in het oog dat de ondersteuning voor jonge ondernemers in de regio zo versnipperd was. Hun gezamenlijke oplossing: Next Move, “een manier om te bouwen aan een community die kruisbestuiving bevordert en op die manier leidt tot groei van het aantal starters en doorstromers.”
Maar hoe goed die samenwerking ook is, Blok en Al beseffen dat dit alles niet mogelijk zou zijn zonder de financiële steun van diverse overheden. “Je zou kunnen zeggen dat wij leven van belastinggeld”, zegt Steef Blok. “Zowel nationaal als Europees. Andersom geredeneerd is het goed vast te stellen dat de overheid het belang inziet van valorisatie van kennis. Veel van onze energie gaat zitten in het veiligstellen van de benodigde miljoenen, maar dat is nu eenmaal nodig. En gelukkig heeft ook het afgelopen jaar weer duidelijk gemaakt hoe belangrijk dat is voor onze samenleving.”
Alles draait om valorisatie, maar dat gaat verder dan de muren van het Innovation Lab, benadrukt Robert Al. “In feite blijft het onderwijs zelf de meest zuivere vorm van valorisatie: kennisoverdracht waar de maatschappij echt verder mee komt. De kern van onze missie.”
Geïnteresseerd in de mogelijkheden om samen te werken met het Innovation Lab? Neem dan contact op:
TU/e Innovation Lab
040-2474822
[email protected]
www.tue.nl/innoveren
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
