Burgemeester Rob van Gijzel van Eindhoven gaat bij de Tweede Kamer pleiten voor meer armslag voor de grote steden. Hij ziet onder meer een lokaal belastingdomein voor grote steden voor zich en een systeem van “city deals”. Van Gijzel is uitgenodigd door de Algemene Commissie van Wonen en Rijksdienst voor een rondetafelgesprek over stedelijke vernieuwing die donderdag plaatsvind, ter voorbereiding op het AO (Algemeen Overleg) Agenda Stad, later deze maand.
Volgens Van Gijzel is het voor de Nederlandse economie noodzakelijk om de steden die in metropoolverband opereren meer ruimte te geven, omdat op die plekken economische en sociale innovatie plaatsvindt. “Uiteindelijk profiteert heel het land daarvan. Daarom zou het Rijk met de metropoolregio’s in city deals aparte afspraken moeten maken om de economische groei, die nu al plaatsvindt in de steden, te versterken.”
Van Gijzel vindt het “bijna niet meer te begrijpen” dat de gemeente Ameland met 3.500 inwoners dezelfde wettelijke mogelijkheden heeft als Rotterdam of Den Haag, met samen meer dan een miljoen inwoners. “Het is evenzeer onbegrijpelijk dat we nog steeds werken met regels uit 1853, toen de gemeentewet werd gevormd, terwijl de wereld om ons heen structureel verandert”.
Specifiek en generiek
In een positionpaper voor het rondetafelgesprek bepleit Van Gijzel generieke maatregelen voor alle grote steden en daarnaast regio-specifieke maatregelen om tegemoet de komen aan de verschillende eisen die verschillende steden met zich meebrengen. “In steden gebeurt het, daar zoeken communities en bedrijven de samenwerking. Ik zie Nederland als één netwerk van steden, een polycentrische stad. We moeten afspraken maken voor het hele netwerk, en voor de verschillende polen daarbinnen.”
Zo heeft het volgens Van Gijzel voor Eindhoven de hoogste prioriteit om het voorzieningenniveau en de stedelijke kwaliteit aan te laten sluiten bij de economische positie van de regio. “Inmiddels zijn we de tweede economie van Nederland. En generiek kun je investeren in de digitale infrastructuur, je kunt dan denken aan excellente nationale en internationale digitale verbindingen, en een opendata beleid waarin open toegang tot data , standaardisatie en opschaling wordt geregeld.”
Belastingdomein
Een andere pijler van het nieuwe stedenbeleid zou een lokaal belastingdomein moeten zijn voor grote steden, zodat het geld wat door economische activiteit verdiend wordt, meteen daar kan worden aangewend om de economie nog meer te stimuleren. “Er zit nu geen relatie tussen besteedbare middelen en de economische ontwikkeling van de steden. En dat is vreemd, want wij trekken er hard aan. In de regio Eindhoven hebben we de laatste tiental jaren zo’n 40 Taiwanese bedrijven aangetrokken. Behalve voor de werkgelegenheid schieten we daar niks mee op. Het kost ons zelfs geld. Bijvoorbeeld aan voorzieningen als een Internationale School, die we nu helemaal zelf betalen. Als we er zelf geld van zouden overhouden, kunnen wij dit veel effectiever in onze economie stoppen, dan van bovenaf op Rijksniveau.”
Agenda Stad
Van Gijzel wil een hecht partnerschap met het Rijk afspreken. “Ik ben heel blij met Agenda Stad waar het Rijk nu met onder andere de metropoolregio’s aan werkt. Maar ik zie nog teveel een afwachtende rol van het Rijk: ‘geeft u maar aan wat u wilt’. Ik wil graag een attitude dat we samen, Rijk én grote steden, werken aan Agenda Stad. De discussie daarover moet gebaseerd zijn op de overtuiging dat de toekomst van de Nederlandse welvaart zit in de grote steden. Wij komen niet halen, we komen juist brengen!”
