AI-generated image of an energy island in the North Sea
Author profile picture

Europa moet zijn investeringen in elektriciteitsnetten verdubbelen om zijn klimaatdoelstellingen te halen en de energievoorziening veilig te stellen, aldus brancheorganisatie WindEurope. De oproep komt in de aanloop naar het EU High-Level Electricity Grid Forum op 7 september.

Giles Dickson, CEO van WindEurope, waarschuwt dat er meer investeringen nodig zijn, van €40 miljard tot €80 miljard per jaar, om de snelle uitbreiding van hernieuwbare energie en elektrische voertuigen te ondersteunen. De huidige uitbreiding van het elektriciteitsnet blijft achter, met Spanje en Roemenië als voorbeelden. Deze landen samen wachten op aansluitingen voor 150 GW aan hernieuwbare projecten. WindEurope benadrukt ook de noodzaak om de Europese productie van netwerkapparatuur te verhogen en dringt er bij regeringen op aan om financiering te bieden en de vergunningverlening voor nieuwe fabrieken te versnellen.

  • Europa moet zijn investeringen in het elektriciteitsnet verdubbelen van €40 miljard naar €80 miljard per jaar om de groei van hernieuwbare energie en elektrische voertuigen te ondersteunen.
  • Europa’s productiecapaciteit voor netwerkapparatuur zoals kabels en onderstations moet omhoog om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen.
  • Meer transparantie door het delen van gegevens en het optimaliseren van bestaande netwerken met behulp van nieuwe technologieën is essentieel.

Het elektriciteitsnet versterken

De balans tussen het versnelde tempo van hernieuwbare energieprojecten en de trage uitbreiding van het elektriciteitsnet wankelt. WindEurope, een branchevereniging die opkomt voor windenergie, suggereert dat de achterblijvende groei van het elektriciteitsnet het belangrijkste obstakel is voor de succesvolle installatie van nieuwe windenergieprojecten. De vereniging vermeldt dat meer dan 100 GW aan hernieuwbare projecten in Spanje en meer dan 50 GW in Roemenië worden tegengehouden door vertraagde netverzwaring en -aansluitingen.

WindEurope benadrukt het belang van vereenvoudiging van het proces voor aansluiting op het net om deze vertragingen tegen te gaan. Dit houdt in dat aanvragen snel moeten worden goedgekeurd en dat er duidelijke regels en regelmatige gegevens over congestie, inperking en beschikbare netwerkcapaciteit moeten komen. Dergelijke maatregelen zouden een efficiëntere planning en uitvoering van hernieuwbare projecten mogelijk maken en de kloof tussen de uitbreiding van hernieuwbare energie en de noodzakelijke groei van het netwerk helpen dichten.

De productie van netwerkapparatuur stimuleren

Een ander cruciaal aspect dat moet worden aangepakt, is de uitbreiding van de Europese productiecapaciteit voor netwerkapparatuur. Dit omvat onderstations, transformatoren, kabels en schakelapparatuur. Op het huidige productieniveau kan Europa jaarlijks tot 1.900 km aan offshore kabels produceren. Projecties tonen echter aan dat de vraag tegen 2030 zal oplopen tot 3.200 km.

WindEurope roept overheden op om ondersteuning te bieden door middel van specifieke financiering. Daarnaast moet het vergunningsproces voor nieuwe fabrieken worden versneld om ervoor te zorgen dat de productie aan de stijgende vraag kan voldoen. Langetermijnkaderovereenkomsten en stimulansen om het ontwerp van apparatuur te standaardiseren worden ook genoemd als noodzakelijke stappen om investeringen in nieuwe fabrieken veilig te stellen.

Netbeheer afstemmen op klimaatdoelstellingen

Het op één lijn brengen van het beheer van het elektriciteitsnet met nationale energie- en klimaatdoelstellingen is een belangrijk punt van zorg dat WindEurope naar voren brengt. De vereniging steunt het voorstel van de EU voor anticiperende investeringen door transmissiesysteembeheerders (TSB’s) en distributiesysteembeheerders (DSB’s) in het kader van de hervorming van het marktontwerp.

De bestaande planningsprocessen, zoals de trans-Europese energienetwerken (TEN-E) en het tienjarig netwerkontwikkelingsplan, worden echter ontoereikend geacht om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. De vereniging pleit voor een netwerkplanning op lange termijn die duurzaamheid, biodiversiteit en een kosteneffectieve mix van investeringen in directe elektrificatie, waterstof en gas in het netwerk integreert.

Transparantie en veiligheid verbeteren

Het gebrek aan uitgebreide en betrouwbare informatie over netcongestie en beschikbare capaciteit belemmert de effectieve inzet van hernieuwbare energie. Om dit aan te pakken dringt WindEurope er bij de autoriteiten op aan om te zorgen voor regelmatige publicatie van gegevens over congestie, inperking en beschikbare capaciteit voor nieuwe aansluitingen. Dit zou een betere planning en coördinatie tussen de verschillende belanghebbenden mogelijk maken en een vlottere integratie van hernieuwbare energie in het net vergemakkelijken.

De veiligheid van elektriciteitsnetten wordt ook aangemerkt als een kritieke prioriteit, vooral in het licht van de toenemende geopolitieke spanningen. Nationale netwerkontwikkelingsplannen en nationale energie- en klimaatplannen (NECP’s) moeten veiligheidsrisico’s in verband met netwerkinfrastructuur en toeleveringsketens voor apparatuur beoordelen en maatregelen voorstellen om deze risico’s te beperken.

Bestaande netwerken optimaliseren

Hoewel uitbreiding en modernisering cruciaal zijn, is de optimalisering van bestaande netten even belangrijk. Technologieën zoals flexibele AC-transmissiesystemen (FACTS), dynamische lijnclassificatie en modulaire vermogensstroomregeling kunnen de transmissiecapaciteit in bestaande kabels aanzienlijk verhogen. WindEurope roept nationale overheden op om TSO’s en DSO’s te stimuleren om in deze technologieën te investeren en om de maatschappelijke kosten te kwantificeren als ze dat niet doen.