ZED plaveit de weg voor een batterijloos Internet of Things

By Corine Spaans

Een slimme deurbel, thermostaat of verlichting. Je ziet ze steeds meer. Apparaten die we van een afstand kunnen bedienen of die zelfs autonoom functioneren. Het zijn allemaal voorbeelden van het ‘Internet of Things’ (IoT). Sensoren zorgen voor de verbinding tussen apparaten en datasystemen. Daarvoor is stroom nodig. In een omgeving als een vliegtuig is dat niet zo handig, want stroom betekent vaak een batterij en een batterij betekent gewicht. 

Start-up ZED, Zero Energy Development, een spin-off van de TU Delft, ontwikkelde draad- en batterijloze sensoren die werken op de energie die ontstaat door gewoonweg een knop in te drukken. Of door je riem vast te doen. Als studententeam wonnen de ondernemers in 2019 de Airbus ‘Fly your ideas’ wedstrijd. Vervolgens won het team de TU Delft Impact Contest en vervolgens de 4TU Impact Challenge. De prijs bij de Impact Challenge: deelname aan een handelsmissie naar Dubai. Die reis is volgende week.

Overtuigen

“Het voordeel van deze sensoren is ook dat ze groener zijn. En je hebt er geen omkijken naar. De sensoren werken altijd en vragen weinig onderhoud”, zegt Niels Hokke medeoprichter van ZED. Hokke werkte in 2019 nog aan zijn masterscriptie, waarin hij zocht naar een oplossing voor de problemen die ontstaan bij een veelheid aan draadloze communicatie. “Hoe zorg je er dan voor dat als je al die apparaten tegelijk activeert de berichten niet met elkaar botsen?” Een onderwerp dat de basis vormt van de start-up. 

Sinds zijn afstuderen is hij fulltime ondernemer. Hokke’s drie medeoprichters werken allen nog gedeeltelijk voor de TU Delft. “Eigenlijk is dit het beste van twee werelden”, zegt medeoprichter Suryansh Sharma die zich na de Airbuswedstrijd bij het team voegde. Ook is hij promovendus onder universitair hoofddocent binnen de Embedded and Networked Systems Group (ENS) van de TU Delft, Venkatesha Prasad.

Sharma: “Ik wilde onder meer onderzoeken of er een markt is voor deze sensoren.” Waarop Hokke aanvult: “In de jury van de Airbus-competitie zaten enkele hoge managers van Airbus. Dat we hen konden overtuigen, sterkte ons in de overtuiging dat we iets moois in handen hadden dat we konden commercialiseren.” 

Netwerkprobleem

“Draadloze en batterijloze sensoren zijn niet nieuw”, zegt Hokke. Binnen de onderzoeksgroep ENS onderzoekt Prasad al sinds 2013 toepassingen van dit soort sensoren. Het concept dat Hokke en zijn medestudenten pitchten voor de Airbuscompetitie was binnen de ENS ontstaan. ZED richt zich vooral op het netwerkprobleem van veel sensoren bij elkaar: hoe kun je dat zo goed mogelijk oplossen met zo min mogelijk energie?

Prasad is ook medeoprichter van ZED. “Als studenten kregen we van professor VP (zoals het team Prasad noemt, red.) al alle vrijheid om onze eigen weg te kiezen. Dat is sinds we een start-up zijn niet anders.” De universitair hoofddocent is onderdeel van het team en geeft advies. Net zoals John Schmitz, voormalig decaan van de faculteit Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science aan de TU Delft. Schmitz werkte onder meer ook als Chief Intellectual Property Officer bij NXP Semiconductors.

Scherp

Hokke en Sharma hebben een technische achtergrond. Hokke: “Ik zie overal mogelijkheden voor de techniek. Daarin heb ik focus nodig.” Vandaar dat hij Josine van der Velde aan het begin van de 4TU Impact Challenge vroeg om hen te helpen. Zij is student International Business and Management Studies aan de NHL-Stenden Hogeschool. In de aanloop van de Impact Challenge liep zij haar stage bij ZED. Nu schrijft ze haar afstudeerscriptie bij de start-up. 

Een leerzame tijd, zegt Van der Velde. Ze leerde niet alleen wat erbij komt kijken als je een bedrijf wilt starten, maar ook te onderhandelen met de TU Delft. Bijvoorbeeld over wie welk gedeelte van de aandelen krijgt. Ze houdt het team scherp, zegt Hokke. “Ze brengt structuur en is daarmee van grote waarde voor het team.”

Vanuit de TU Delft kreeg de start-up ook alle hulp, gaat Hokke verder. Hulp bij het juridische werk zoals naar de notaris gaan, of bij de contracten met andere bedrijven. “De TU Delft heeft een groot netwerk van onder meer andere start-ups en scale-ups. Daardoor zijn er genoeg andere ondernemers met wie we kunnen praten. En die ons kunnen helpen bij het aanvragen van subsidies.” Recent kreeg ZED van de NWO, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, een subsidie toegekend van veertig duizend euro waarmee de start-up een haalbaarheidsstudie kan uitvoeren. “Dat is een geweldige boost”, aldus Hokke. 

Nieuwe innovaties de wereld in duwen

Hokke heeft een nulurencontract bij de universiteit. Zodoende kan hij gebruik maken van de onderzoeksfaciliteiten en de computersystemen. “We hebben een nauwe band met de TU Delft en dat willen we graag zo houden. Ik schrijf ook bijvoorbeeld mee aan papers. Er is geen duidelijke grens van hier stopt de start-up en hier begint de universiteit. Dat vinden wij heel leuk.” 

“Veel van de in masterscripties aangedragen oplossingen binnen de Embedded Network and Systems groep zitten heel dicht tegen een product aan. Wij willen helpen dat die ideeën niet op de plank blijven liggen. We willen deze masterprojecten een commerciële draai geven. Als een soort platform om deze nieuwe innovaties de wereld in te duwen.”

Plezier

Na de Airbuscompetitie leek het er even op dat er een samenwerking met Airbus zou volgen. Corona gooide echter roet in het eten. De plannen werden uitgesteld. ZED gebruikte deze tegenslag om de technologie verder te ontwikkelen en te testen. Er lopen weer gesprekken met een maatschappij uit de luchtvaart, laat Hokke weten. “Als dat doorgaat, kunnen we een sensornetwerk van duizend sensoren uitrollen. Dan kunnen we echt laten zien dat batterijloze IoT op grote schaal kan.” 

Want laten zien wat de sensoren kunnen, werkt beter dan erover te praten, zegt Hokke. “Dat merkte ik al tijdens de Airbuscompetitie. Geef je de mensen een knop waarop ze kunnen drukken. Dan ervaren ze wat er gebeurt. Dat er licht aangaat bijvoorbeeld. Door te zien wat het kan, raken mensen geïnspireerd en komen ze op nieuwe ideeën om de sensoren toe te passen.” Hokke en Sharma hopen dan ook in Dubai veel demonstraties te kunnen geven. “Zodat mensen daardoor zelf met ideeën voor toepassingen komen.” 

Voor Hokke is dat het mooiste wat er is: het plezier van samenwerken met mensen uit verschillende domeinen. “Het plezier om over je passie voor technologie te praten en het met elkaar naar een hoger niveau te tillen.” Waarop Van der Velde aanvult: “Het gaat erom je uitvindingen met de wereld te delen.”