Deze week besteedt Innovation Origins evenals vorige week aandacht aan de toenemende invloed van draadloze communicatie in de samenleving door middel van dataverkeer via elektromagnetische golven met steeds hogere frequenties zoals 5G.
Technologie op het gebied van draadloze communicatie ontwikkelt zich razendsnel. Knappe ingenieurs zijn tot nu toe in staat gebleken systemen te ontwerpen waarmee we steeds meer en steeds sneller data kunnen communiceren.
Daarbij maken ze gebruik van steeds hogere radio frequenties. Lijkt een signaal op een hoge frequentie snel verloren te gaan door verzwakking op het radiopad, dan is dat op te lossen door genoeg basisstations te plaatsen of meerdere antennes te gebruiken. Lukt het niet een hoge frequentie een lange afstand te laten afleggen, dan is een systeem van samenwerkende antennes een uitkomst. Die leiden de data via ondergrondse kabels naar centrale stations die met elkaar in verbinding staan.
Wat op het ene moment niet mogelijk lijkt, blijkt kortom een decennium later wel te kunnen. Dat geldt bijvoorbeeld voor autonoom rijdende auto’s, zegt hoogleraar elektrotechniek en signal processing, Jean Paul Linnartz van de TU/e. Hoe hoger de frequenties waarmee we in de toekomst data gaan communiceren, hoe meer data supersnel tegelijk verzonden kan worden. Nu lukt dat nog niet zo goed, daardoor is het nog niet mogelijk dat zelfrijdende auto’s zonder menselijke bestuurder de weg op kunnen.
Robot brengt eten in ziekenhuis rond
Wat als die technologie in de tijd van 5G of straks wellicht ook 6G en de opvolgers daarvan wel beschikbaar is? Het zijn dan vast niet alleen de zelfrijdende auto’s die je op straat tegen zult komen. Dat dit zo is wordt in het algemeen verwacht. Linnartz: ,,Het is moeilijk om je voor te stellen hoe die technologie in de toekomst toegepast zal worden. Maar er zijn voorspellingen waarbij er bijvoorbeeld van uitgegaan wordt dat robots bepaalde handelingen gaan uitvoeren waarvoor nu mensen ingezet worden.”
In deze tijd van corona maken veel mensen zich zorgen over het besmettingsrisico tijdens een bezoek aan een supermarkt bijvoorbeeld. ,,Boodschappen kan je door een robot laten doen die de benodigde waren uit een magazijn haalt. Het is voor je sociale contacten niet echt nodig om naar de supermarkt te gaan. Je komt daar wel mensen tegen. Maar die kun je beter in een andere omgeving opzoeken.”
Misschien kunnen robots in bepaalde omstandigheden ook werkzaamheden van verplegers overnemen, beaamt Linnartz desgevraagd. Zoals voor het omdraaien van het lichaam van een coronapatiënt op de IC. Dat is zwaar lichamelijk werk en daarvoor kun je ook de hulp van een robot inzetten. Een eerste reden hiervoor is niet eens het besmettingsrisico, verwacht Linnartz, maar het gebrek aan zorgpersoneel dat volgens de prognoses alleen maar toe zal nemen.
Routinematig werk zoals het rondbrengen van maaltijden zou bijvoorbeeld door robots overgenomen kunnen worden. ,,Voor het menselijke contact, zoals een goed gesprek, kun je dan mensen vrijmaken.”
Weten robots straks alles van jou en mij?
Een consequentie van een toenemende inzet van robots om diensten aan mensen te verlenen is dat ze data over die mensen zouden kunnen verzamelen, opslaan en door kunnen sturen naar een centrale opslagplek. En wat daar dan mee gebeurt, is de grote vraag. Is er ergens een grote big brother die alles over jouw persoontje weet, zonder dat jij dat zelf weet?
Het is dan ook de grote uitdaging, volgens Linnartz, om ervoor te zorgen dat persoonlijke data die ontstaan door het gebruik van allerlei draadloos communicerende apparaten beschermd worden.
Op dit moment worstelt de Europese Commissie daarmee, zegt Linnartz. ,,Ze vroegen zich ooit af of er een Europees platform moet komen dat Facebook vervangt en dat beter omgaat met privacy van data dan Facebook doet.”
Maar tot nu toe lijkt de bevolking daar weinig interesse in te hebben. Wellicht moet de wal het schip keren? ,,Dat zou kunnen”, oppert hij. ,,We zien dat de samenleving verandert door de coronacrisis. We slagen erin om de lucht minder te vervuilen en minder te vliegen. Met videobellen kunnen we toch samenwerken. Tegelijk wordt steeds meer gedacht aan het koppelen en verzamelen van sociale gegevens om het virus in te dammen. Maar de privacyrisico’s worden ook veel sterker ervaren.”
Corona-apps falen op privacy
De afgelopen weken presenteerden bedrijven verschillende voorstellen voor een corona-app. Maar die voldeden niet aan de noodzakelijke privacy-eisen. Dus die zijn afgewezen. Het goede nieuws dat hierop volgde is volgens Linnartz echter dat vanuit het Europese investeringsvehikel EIT Digital een voorstel gekomen is waarbij niet de smartphone gebruikt wordt om data te verzamelen, maar een apart draadloos communicerend apparaatje dat je kunt kopen bij bijvoorbeeld een supermarkt. Dat apparaatje is anoniem en heeft een nummer. Het ontvangt een melding als het in de buurt gekomen is van een besmet persoon met eenzelfde apparaatje dat de besmetting geregistreerd heeft. ,,Dat levert geen privacyproblemen op.”
Maar er is ook minder goed nieuws. In verschillende Europese landen is volgens hem de neiging ontstaan om dan maar te gaan voor het Chinese model. Dat respecteert de privacy van burgers helemaal niet. ,,Dat moet voorkomen worden”, vindt hij. ,,Als je die weg eenmaal op gaat, kun je niet meer zo makkelijk terug.”
Lees via deze link ook andere artikelen over 5G.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
