In een training met videogames kunnen medici fouten maken die anders fataal af zouden lopen

By Mauro Mereu

Waarom we over dit onderwerp schrijven:

Boeken en lezingen zijn tegenwoordig niet de enige manier om iets te leren. YouTube zelf is het platform bij uitstek geworden om tutorials te vinden over hoe je dingen moet doen of video’s om over een onderwerp te leren. Kunnen videogames het volgende leermiddel zijn?

Videospellen zijn allang niet meer uitsluitend voor vermaak. Gaming is in de loop der jaren een manier geworden om mensen in een gesimuleerde omgeving te trainen op situaties uit het echte leven. Zo kun je bijvoorbeeld brandweermensen in hachelijke omstandigheden brengen, zonder dat ze daadwerkelijk gevaar lopen. Videospellen zijn ook handig om mensen bepaalde kennis bij te brengen. Serious games worden ook in de gezondheidszorg ingezet om medische procedures te trainen. Dergelijke games worden onder andere gebouwd door het Spaanse bedrijf Virmedex. 

Het bedrijf is een spin-off van de Technische Universiteit van Catalonië (UPC) waar jarenlang onderzoek werd gedaan in het laboratorium voor biomedische techniek. Daarna besloot professor Daniela Tost Pardell het bedrijf op te richten met twee van haar medewerkers in het lab, Núria Bonet en Ariel von Barnekov. De focus ligt – voorlopig – op de medische sector. Maar het pas opgerichte bedrijf wil ook gamified software ontwikkelen voor andere trainingstoepassingen. 

Tost Pardell vindt dat gamified experiences veel toevoegen aan conventionele studiemiddelen. “Het ervaringsgevoel wordt versterkt omdat gebruikers de ervaring krijgen alsof ze echt in een operatiekamer zijn. Bovendien stimuleert het ook de motivatie van de leerling, omdat de gretigheid om dingen te proberen in zo’n videospel groter is”, benadrukt de CEO van Virmedex. 

Daniela Tost Pardell

CEO Virmedex

Zij doceert computerwetenschappen en maakt deel uit van UPC’s onderzoekscentrum voor biomedische engineering.

Net als in het echt

Het eerste product van Virmedex is virCPB. Het is een platform voor cardiopulmonale bypass-training. Deze hart-longmachine wordt gebruikt bij alle operaties waarbij het hart moet worden stilgelegd. Het apparaat neemt de functies van hart en longen over. Het stilleggen van het hart is een routinehandeling bij verschillende operaties. 

De hart-longmachine wordt bediend door zogeheten klinisch perfusionisten. Daarom is virCPB ontworpen om deze professionals op te leiden, maar het kan ook nuttig zijn voor chirurgen om enkele spelletjes te spelen “om in de huid van de perfusionist te kruipen”, legt Tost Pardell uit. 

Het spel heeft tot doel de gebruikers de procedure voor het gebruik van de machine te leren. Bovendien maakt de speler kennis met de dynamiek van teamwerk. “Communiceren is essentieel in een operatiekamer. Het lijkt misschien een onbelangrijk detail, maar als iemand vergeet te zeggen dat het apparaat is ingeschakeld, kan dat leiden tot fouten of vertragingen. Daarom is het ook belangrijk deze subtiliteiten aan te pakken”, benadrukt de medeoprichter van Virmedex. In de bijgewerkte versie van de gamified software komt er een multiplayer-modus. Voorlopig communiceren de virtuele perfusionisten met de andere professionals in de operatiekamer die door de software wordt aangestuurd. 

Niet anders dan een videogame ervaring

Gebruikers krijgt toegang tot de spellen via het online platform van Virmedex. Er hoeft geen zware software te worden gedownload. Spelers krijgen punten door opdrachten uit te voeren. Ook krijgen ze direct feedback als ze een fout hebben gemaakt. De training wordt afgesloten met een eindrapport waarin een overzicht staat van wat ze goed hebben gedaan en wat ze nog meer moeten oefenen.

Volgens de onderzoekers voegt het spelen met een virtualrealitybril niet veel toe aan het leerproces. In plaats van zich te richten op het gebruiken van apparaten, is het doel professionals te trainen in het nauwkeurig uitvoeren van taken. 

“Een spel kan tot vijftien minuten duren. In die tijd komen alle procedures van de operatie aan de orde. Dat betekent dat dingen heel snel gaan en spelers geconcentreerd moet blijven. Zo leert de deelnemer zijn taken steeds beter uitvoeren. Het ergste wat er kan gebeuren bij het maken van een fout is een game over,” benadrukt Tost Pardell.

Even videogamen om te kijken of je wellicht een depressie hebt

Als je denkt diabetes te hebben, dan geeft een bloedtest uitsluitsel. Als je een of andere geestelijke stoornis hebt, is er echter geen objectieve manier om dat vast te stellen. Een videospel kan nu helpen.

Ruimte om fouten te maken

Leren betekent fouten maken. De vrijheid om te falen terwijl je experimenteert in een realistische omgeving is een van de grootste troeven van gamified software. Medische professionals moeten vaak nieuwe procedures aanleren of processen doorlopen die ze al een tijdje niet meer hebben uitgevoerd. De mogelijkheid om op elk gewenst moment die vaardigheden te trainen, kan hen zelfverzekerder maken en voorbereiden op noodsituaties. Waar fouten in het echte bestaan levens kunnen kosten, leidt dat in het platform van Virmedex tot niet meer dan een slechte beoordeling.

Tost Pardell legt uit dat je de spanning bij het spelen van de game kunt vergelijken met een videospel als The Sims. “Je kunt zonder consequenties allerlei dingen proberen. Hoe grappig is het om het verkeerde huis te kopen, of te zien waartoe verkeerde beslissingen leiden? In een videospel verlies je punten, maar je kunt gewoon weer ergens op nieuw beginnen als het fout gegaan is. Datzelfde geldt voor leren door middel van onze games. Deze zetten je aan nieuwe dingen te proberen en nieuwsgierig te zijn.” 

‘Ze wilden niet stoppen’

virCBP wordt binnenkort op de markt gebracht. De onderneming is op zoek naar investeerders. Het bedrijf wil een virtueel platform voor een nieuwe medische training gaat ontwikkelen, evenals op maat gemaakte gamified software. Dit kan bedrijven en instellingen helpen om de doorlopende educatie van hun werknemers te vergemakkelijken. 

Het Virmedex-team probeerde het spel uit bij een aantal medici die nog nooit een videogame hadden gespeeld. Dat leidde tot verrassende reacties. “In het begin waren ze wat terughoudend. Toen ze een keer in het spel opgingen, raakten ze enthousiast en wilden ze niet meer stoppen,” herinnert Tost Pardell zich. Ook medische studenten die geen kennis hadden van de bediening van een hart-longmachine testten virCBP. Ze bleken een flinke dosis kennis te hebben opgedaan toen ze na het experiment tijdens de reguliere lessen vragen kregen over het onderwerp. 

Zo helpt een superslimme computermuis mensen met een dwarslaesie zelfstandig ademtrainingen te doen

Mario Marusic raakte op 19-jarige leeftijd verlamd door een zwemongeluk. Maar door een slimme computermuis staat hij weer een stuk zelfstandiger in het leven.

Geneeskunde op afstand

In de gezondheidszorg zullen videogames volgens de CEO van Virmedex zeker relevant zijn. “Er komen veel nieuwe technologieën de ziekenhuizen binnen en het personeel moet daarop getraind worden. Bovendien dringt het gebrek aan medisch personeel aan op andere modellen, zoals geneeskunde op afstand. Hierbij kan gamified software patiënten helpen bij het leren bedienen van medische apparatuur voor thuis.”

Omslagfoto: screenshot van een game.