Bitter in de mond, maakt het hart gezond, heette het vroeger. Opvallend genoeg blijkt dat nog waar te zijn ook. Want de bitterstoffen van de cichorei kunnen dienen als medicijn, zo ontdekten Europese onderzoekers. Ze werken ontstekingsremmend. Bij schapen kan de bitterstof dienen als anti-wormmiddel. Tegelijkertijd kweekten onderzoekers ook een cichorei-soort, waaruit de bitterstoffen juist zijn verdwenen.
Onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) werken samen met andere onderzoekers in het Europese CHIC-project aan verdelingstechnieken van cichoreisoorten. Deze planten zijn familie van de witlof. Ze bevatten goede voedingsvezels en stoffen die mogelijk gebruikt kunnen worden als medicijnen. Het onderzoeksconsortium heeft de resultaten van hun onderzoek gepubliceerd in Plant Biotechnology Journal.
Zoetstof
Het beste deel van de cichorei zit onder de grond. De wortels zijn namelijk een bron van inuline. Dat is een natuurlijke zoetstof die wordt gebruikt in brood en zuivelproducten èn als voedingsvezel voor een gezonde darmfunctie. “Inuline heeft een positief effect op de gezondheid van de darm,” zegt Katarina Cankar, onderzoekster aan de WUR.
“Normaal gesproken moet inuline van de bitterstoffen worden gescheiden. Want die zorgen voor een bittere smaak. Maar met nieuwe veredelingstechnieken zoals CRISPR-Cas hebben we een plant ontwikkeld waar die bitterstoffen niet meer in zitten. Dat maakt het verwerkingsproces goedkoper en eenvoudiger. Het is verder duurzamer, waardoor inuline breder toegepast kan gaan worden”, aldus Cankar in een persbericht van de WUR.
Binnen het Europese CHIC-project werken onderzoekers en bedrijven ook aan een type cichoreiplant dat juist hele specifieke bitterstoffen (terpenen) bevat. Deze stoffen kunnen mogelijk dienen als ontstekingsremmers en als medicijn tegen kanker. Matthew de Roode, corporate development manager bij Sensus: “Bitterstoffen beschermen de plant tegen schimmels en bacteriën. Binnen het project hebben we ontstekingsremmende activiteit kunnen aantonen. En uit eerder onderzoek blijkt dat bitterstoffen in de cichorei een antiworm effect hebben bij schapen.”
Nieuwe veredelingstechnieken
De nieuwe CRISPR-Cas techniek richt zich specifiek op alleen het cichorei-DNA dat verantwoordelijk is voor bepaalde gewenste of ongewenste eigenschappen van de plant. “Deze techniek introduceert kleine veranderingen in het DNA. Dat heet genome editing. De veredelde cichorei bevat dus gewoon zijn eigen DNA”, legt Paul Bundock van KeyGene uit. “We hebben vier genen uitgeschakeld die verantwoordelijk zijn voor de bitterstoffen. Hiervoor hebben we cellen uit het blad genomen, die behandeld met de technologie en weer laten opgroeien tot planten (in de kas).
De veredeling gaat met deze methode een stuk sneller.” Cankar vult aan: “Dat was technisch moeilijk, maar het is gelukt. We hebben geleerd welke genen betrokken zijn bij de vorming van de bitterstoffen. Met deze techniek kunnen we bijvoorbeeld ook het niveau van bitterheid in witlof veranderen.”
Opinievormend
De Roode: “We willen ook weten hoe de Europese burger denkt over de nieuwe veredelingstechnieken die geen extra DNA inbouwen. Naast een veredelingsproject is dit een opinievormend project.” Cankar: “Onze art en science sectie werkt samen met kunstenaars om op een andere manier over plantenveredeling te praten en mensen nieuwsgierig te maken. Zo kunnen geïnteresseerden een online tentoonstelling bezoeken of via een app cichorei zaaien. Ons onderzoeksproject draagt bij aan het verbeteren van de cichoreiteelt en de gezondheid van mensen.”
Binnen het project werken de onderzoekers ook aan chicoreilijnen die minder gevoelig zijn voor de afbraak van inuline die bij de teelt van nature plaatsvindt in het najaar. De Roode: “De hoeveelheid inuline is geen constante factor. De piek ligt in oktober en november. Door koudere weersomstandigheden spreekt de plant de voorraad inuline sneller aan. De nieuwe variant zou hiervoor minder gevoelig moeten zijn en daardoor meer inuline kunnen leveren.”
Ook interessant: Doorbraken door fotonica: sla kweken met rood en blauw licht
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
