Ik denk dat het in de tuinbouwsector vergelijkbaar is met andere sectoren; al jarenlang wordt beweerd dat ‘data het nieuwe goud is’. Ik las recent een artikel waarin de analogie gemaakt werd met de gold rush van 1848. Het goud zat al miljoenen jaren op dezelfde plek maar nu werd het pas uit de grond gehaald en door mensen gebruikt.
Organisaties zijn al een aantal jaren op zoek naar dat goud en willen het dan vaak vooral voor zichzelf houden. Ook zijn er geregeld vragen over data-eigendom, wie is nou de eigenaar van wat?
Een aantal jaar geleden is er door Glas4.0 een protocol opgesteld waarin wordt vastgelegd wie de eigenaar is van de data is als er proeven worden gedaan. Het protocol bevat verschillende aspecten van het gebruik van data van een teeltbedrijf, zoals uitwisseling, eigendom en gebruik, ook nadat de proef is beëindigd. Het ging bij het opstellen van het protocol niet om het moeilijker maken om de data door derden te laten gebruiken maar vooral om het creëren van awareness bij de telers. Waar zeg je ja tegen en wat zijn eventuele risico’s.
Voor het ontwikkelen van nieuwe rassen maar ook technologie voor bijvoorbeeld een sorteermachine, oogstprognose of het verlagen van energiegebruik is data en inzicht belangrijk.
De databron
Maar hoe kom je nou aan die data? Vaak is de regel dat de data eigendom is van degene die eigenaar is van de databron. Als je een temperatuursensor koopt of als je eigenaar van een sorteermachine bent dan is de geproduceerde data van jou en kun je er mee doen wat je wilt. Soms zijn er echter andere afspraken gemaakt of is er door een ander informatie toegevoegd waardoor je samen of helemaal geen eigenaar van de data bent.
Bij veel apparaten maak je hier niet eens expliciete afspraken over. Als je bijvoorbeeld een e-bike hebt gekocht, heb je dan nagedacht van wie de verzamelde data is? Waarschijnlijk niet, maar toch kan dit zeer waardevolle data zijn. Denk aan ritduur, batterijkwaliteit en afstand te rijden met een volle batterij? Voor een fietsfabrikant zou dat soort data van alle verkochte fietsen zeer interessant kunnen zijn. Ook als je zelf inzicht wilt krijgen in de kwaliteit van jouw accu zou dit nuttige data zijn.
Ervan uit gaande dat die data wordt opgeslagen is natuurlijk de vraag hoe kom je aan die data? Dat is waar de European Data Act voor moet gaan zorgen.
European Data Act
Deze wetgeving in voorbereiding moet zorgen voor het harmoniseren van dataregels in de EU en een eerlijke toegang tot en gebruik van data. Het idee is dat er daardoor meer innovatie kan plaatsvinden en we versnellen richting een digitale economie en samenleving. De regels zullen er volgens de Europese commissie voor zorgen dat de productiviteit van bedrijven die investeren in data gedreven innovatie 5 tot 10% sneller kunnen groeien.
Het is de bedoeling dat de gebruiker toegang kan vragen tot alle data in zijn apparaten. Dit zou het mogelijk moeten maken dat niet alleen de leverancier van het apparaat maar ook anderen services en diensten kunnen aanbieden met data uit het betreffende systeem. Waar bepaalde gegevens, bijvoorbeeld gebruikt voor service of onderhoud nu alleen voor de leverancier beschikbaar zijn moeten die op verzoek van de gebruiker ook voor hem beschikbaar zijn. Dat delen moet dan op een eerlijke en veilige manier plaatsvinden.
Deze regels gaan gelden voor de data gegenereerd door producten zoals IoT apparaten maar ook (online) diensten. Dit moet het makkelijker maken om data van de ene service naar de andere te verplaatsen. Ook moet bij het ontwerpen van dit soort producten rekening worden gehouden met het feit dat de eindgebruiker toegang moet kunnen krijgen tot alle data.
In theorie allemaal mooie ideeën en iets waar je als ontwikkelaar van (digitale) producten en diensten nu al over moet gaan nadenken. De regels zullen pas ergens rond 2024 gaan gelden maar het is belangrijk om je er nu alvast op voor te bereiden als ontwikkelaar!
Als eindgebruiker heb je hierdoor als het goed is meer ‘macht’ over wat je met jouw data doet. Ik hoop maar dat het ons lukt om samen te werken om te komen tot oplossingen waarbij de technologieontwikkelaar samen met de eindgebruiker werkt aan nieuwe businessmodellen. Hiervoor is het nodig om bij beide partijen te werken aan meer awareness en kennis over de rol die ze hierin kunnen en moeten spelen. Als iedereen alleen maar op ‘zijn’ data blijft zitten en niet wil delen dan blijft dat nieuwe goud niet meer dan een denkbeeldige pot met goud aan het einde van de regenboog….
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
