Het Global Risks Report 2024 van het World Economic Forum laat zien dat het huidige probleem van misinformatie geleidelijk aan impact verliest en wordt vervangen door extreem weer als het belangrijkste wereldwijde risico. Het rapport evalueert dreigende risico’s over een periode van twee jaar en voorspelt daarnaast de gevolgen voor de komende tien jaar. De ernst van de risico’s zal naar verwachting aanzienlijk toenemen. Het rapport concludeert dat lokale strategieën, publiek-private partnerschappen en grensoverschrijdende samenwerking de risico’s tot op zekere hoogte kunnen beperken.
Waarom je dit moet weten
Hoewel we liever kijken naar de kansen die innovatie de wereld kan brengen, is het belangrijk om de ogen niet te sluiten voor de risico’s. Het WEF-rapport biedt een overzicht van de cruciale huidige en verwachte risico’s waarmee de wereld wordt geconfronteerd.
Verslechterende mondiale vooruitzichten
2023 werd gekenmerkt door conflicten, milieucrises en maatschappelijke onvrede, wat een verontrustend beeld schetst voor 2024. De Global Risks Perception Survey (GRPS) weerspiegelt een overwegend negatief vooruitzicht voor de komende twee jaar, waarbij 54% van de respondenten gematigde wereldwijde catastrofes voorspelt. De prognose voor tien jaar is nog somberder, met twee derde van de ondervraagden die turbulente omstandigheden verwacht. Het rapport identificeert vier structurele krachten die deze risico’s vormgeven: klimaatverandering, demografische verschuivingen, technologische versnelling en geostrategische veranderingen.
Milieurisico’s
Milieukwesties blijven op de voorgrond in alle tijdsbestekken. Extreem weer staat bovenaan de lijst van directe wereldwijde crises, deels aangedreven door de El Niño-Southern Oscillation. Biodiversiteitsverlies en veranderingen in het aardsysteem nemen ook een prominente plaats in, waarbij jongere respondenten deze ook als urgente kortetermijnrisico’s benadrukken. Het rapport waarschuwt dat de wereld binnen tien jaar kritieke omslagpunten voor het klimaat kan passeren, wat onomkeerbare veranderingen teweeg kan brengen en het aanpassingsvermogen van de samenleving kan overweldigen.
Polarisatie en technologische bedreigingen
Maatschappelijke polarisatie en economische neergang worden gezien als risico’s die nauw met elkaar verbonden zijn. Desinformatie en misinformatie dreigen de maatschappelijke verdeeldheid te vergroten, vooral in de context van belangrijke verkiezingen wereldwijd. De verspreiding van nepnieuws kan de legitimiteit van regeringen ondermijnen en leiden tot meer onrust en zelfs geweld. Het rapport waarschuwt voor de opkomst van binnenlandse propaganda en censuur, waardoor de vrijheid van informatie verder in gevaar komt.
Economische druk
De crisis rond de kosten van levensonderhoud blijft een belangrijk punt van zorg voor 2024, met inflatie en economische neergang als grootste risico’s. Druk aan de aanbodzijde en hoge rentetarieven vormen een bedreiging, vooral voor kleine en middelgrote ondernemingen en landen met schulden. Het rapport benadrukt dat technologische en geopolitieke verschuivingen zullen leiden tot ongelijkheden in economische voordelen, waardoor kwetsbare landen en gemeenschappen onevenredig worden getroffen.
Arbeidsmarkt en sociale mobiliteit
Op de langere termijn voorziet het rapport problemen met arbeids- en sociale mobiliteit. Veel baanwisselingen kunnen leiden tot gepolariseerde arbeidsmarkten, waarbij traditionele wegen naar welvaart minder haalbaar worden voor ontwikkelingslanden. Dit kan leiden tot aanzienlijke verschuivingen in het sociale contract en de maatschappelijke en politieke dynamiek wereldwijd veranderen.
Geopolitieke spanningen
Interstatelijke gewapende conflicten vormen een nieuw risico, waarbij technologische vooruitgang conflicten kan aanwakkeren. De proliferatie van geavanceerde technologieën, zoals AI, kan leiden tot geavanceerdere hulpmiddelen voor ontwrichting en conflicten. Het rapport waarschuwt voor vage grenzen tussen statelijke en niet-statelijke actoren, waardoor de kans op geglobaliseerde georganiseerde misdaad en langdurige oorlogsvoering toeneemt.
Geo-economische kloven
Het rapport voorziet een verdieping van ideologische en geo-economische kloven, die het internationale bestuur kunnen verlammen. Nu het zuiden van de wereld (‘Global South‘) te maken krijgt met onevenredig grote gevolgen van klimaatverandering en economische verschillen, kunnen hun groeiende politieke allianties de mondiale veiligheidsdynamiek opnieuw vormgeven. Toegang tot technologie zal een cruciale rol spelen bij het doen gelden van invloed op het wereldtoneel.
Mogelijkheden voor actie
Ondanks de sombere vooruitzichten identificeert het rapport ook kansen voor actie. Lokale strategieën, publiek-private partnerschappen en grensoverschrijdende samenwerking kunnen de risico’s beperken. Door ons te richten op onderzoek en ontwikkeling, prioriteit te geven aan toekomstgerichte inspanningen en collectieve acties te benutten, kunnen we deze uitdagingen het hoofd bieden. Nu we op een kruispunt staan, zullen de beslissingen van vandaag onze gezamenlijke toekomst aanzienlijk vormgeven, aldus de WEF.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
