Bewoners van de nieuwbouwwijk Nye in Aarhus gebruiken sinds dit jaar gezuiverd regenwater voor hun wasmachines en om hun toilet mee door te spoelen. Het project is geleverd door Aarhus Vand, een openbaar waterbedrijf. Maria Faragó, een PhD-student aan de Technische Universiteit van Denemarken in Lyngby, maakte een levenscyclusanalyse naar de effecten van het huishoudelijke gebruik van regenwater. Ze werd begeleid door Martin Rygaard, hoofddocent ‘stedelijke watersystemen’, en gespecialiseerd in duurzaamheidsbeoordelingen. We vroegen de 43-jarige Deen om details over het project in Nye, dat vast niet voor niets ‘nieuw’ betekent.
Hergebruik van regenwater is niet nieuw. Wat maakt deze toepassing zo bijzonder?
“Het is waar dat er regenwateropvangsystemen bestaan. Ik weet dat het in Australië wordt toegepast, en ook in Duitsland zijn ze ermee aan de gang gegaan. Maar zulke systemen om het water op te vangen worden eigenlijk alleen maar op individuele basis aangelegd, door bewoners voor hun eigen huis. Het unieke van het systeem in deze nieuwbouwwijk in Aarhus is dat het door een lokaal openbaar nutsbedrijf is aangelegd en ook door hen wordt beheerd. Dat is een primeur voor Europa en mogelijk zelfs voor de wereld.”
Is het systeem uitgetest?
“Ja, de eerste bewoners hebben eerder dit jaar hun huis betrokken. Het is daarmee een regenwateropvangsysteem op grote schaal.”
Kunt u het systeem in het kort beschrijven?
“Neerslag die valt op de daken wordt afgevoerd naar een bassin, eigenlijk een kunstmatig aangelegd meertje, waar ook ander regenwater en oppervlaktewater naartoe vloeit. Bij het bassin staat een waterzuiveringsinstallatie die het water filtreert tot op een goed niveau. Vanuit de installatie wordt het water naar waterreservoirs geleid en vervolgens via een apart buizensysteem naar de woningen.”
Welk kwaliteitsniveau heeft dat water?
“Omdat het water ook wordt gebruikt voor het draaien van wasmachines moet het vrij zijn van stoffen die onder andere allergische reacties oproepen. Het water is daarom redelijk goed behandeld, maar het is zeker geen drinkwater. Mocht een kind het per ongeluk toch drinken, is er niets aan de hand, maar het is niet de bedoeling dat dat voortdurend wordt gedaan. Met het water wordt ook het toilet gespoeld.”
Waar komt het drinkwater vandaan?
“De nieuwe woningen zijn aangesloten op twee waterleidingen. Een pijp voert het behandelde regenwater aan, een andere buis staat in verbinding met de gewone gemeentelijke waterleiding. In Denemarken, dus ook in Nye, wordt al het drinkwater bereid door het onttrekken en zuiveren van het grondwater.”
Wat is het milieu-effect?
“Het levert een grondige besparing van het grondwater op. Ons onderzoek ging trouwens verder dan alleen de milieueffecten te meten. Wij hebben een eco-efficiency analyse gemaakt, waarbij zowel milieuaspecten als economische aspecten worden beoordeeld. Zo hebben we kunnen vaststellen dat het gebruik van een polyethyleen waterreservoir beter is dan een reservoir van roestvrijstaal.
De standaardoplossing voor opslag van drinkwater bij waterleidingbedrijven is roestvrij staal. Maar roestvrij staal is -wegens de kosten van de productie en het vervoer ervan- in dit geval milieuonvriendelijker dan plastic. Omdat de kwaliteit van het behandelde regenwater niet wordt beïnvloed door polyethyleen reservoirs was het een zinvolle beslissing om over te schakelen van stalen naar plastic tanks.
Uit het oogpunt van innovatie is het interessant bij dit soort gestructureerde analyses, zoals Maria ook laat zien, dat in veel gevallen het een kwestie is van een afweging tussen milieu en economie. In dit soort beoordelingen vermijden we tunnelvisie: we richten ons niet alleen op het voordeel voor het milieu óf de economie. Het is aan de besluitgever om de voor hem of haar juiste keus te maken.”
Maar liggen de kosten met zo’n dubbel systeem niet hoger dan in andere wijken?
“De kosten zijn inderdaad wat hoger. Aarhus Vand, het nutsbedrijf, rekent per woning omgerekend zo’n 3600 euro als eenmalige bijdrage voor de aansluiting aan het tweede waternet. Die kosten worden normaal gesproken opgeteld bij de prijs van het huis. Kopers zien dat in het algemeen als hun bijdrage aan duurzaamheid. Aan de andere kant besparen ze ook weer op de kosten van aansluiting aan het riool. De verbruikskosten van drinkwater en het andere water zijn overigens gelijk.”
Ook interessant: Field Factors zorgt op compacte wijze voor hergebruik regenwater
