Trollrensics: het wapen tegen trollenlegers op het internet

Trollenlegers zijn actiever dan ooit op het internet. Het zijn accounts die op een geautomatiseerde manier informatie verspreiden, waarvan vaak desinformatie. Robert van der Noordaa en Richard Odekerken, oprichters van Trollrensics, zijn gespecialiseerd in het ontmantelen van desinformatie en zijn al jaren op ‘trollenjacht’. Ze vertellen aan IO hun verhaal.

Hoe is Trollrensics ontstaan?

Van der Noordaa: “Zeven jaar geleden, toen ik nog in Rusland en Oekraïne woonde, zag ik het fenomeen ontstaan dat er allerlei rare Russische accounts op social media aangemaakt werden. Dat is het moment dat ik besloot om me te richten op trollenlegers en desinformatie. Mensen keken me toen vragend aan met ‘waar heb je het over?’ Maar ik was ervan overtuigd dat dit het begin was, en jammer genoeg kunnen we nu inderdaad constateren dat het een groter probleem is geworden. Ik heb Richard er voor het technische deel bij gevraagd, en daarna zijn we langzaamaan begonnen met Trollrensics. Twee jaar geleden hebben we echt een slag geslagen en is de bouw van ons technische platform begonnen.” 

Lees ook: Satelliettechniek maakt supersnel draadloos internet mogelijk

Waar komt de interesse in desinformatie vandaan?

Odekerken: “Desinformatie is een grote zweer in de samenleving en gooit de laatste jaren een hoop democratische processen door elkaar.” Van der Noordaa vult aan: “We vinden het van groot maatschappelijk belang om de democratie te beschermen. We kunnen nu iets doen aan de propaganda. Denk bijvoorbeeld aan de desinformatie rondom covid-vaccinaties. Je kunt niet meer achterover hangen en niets doen. Het is tijd voor actie.”

Wat kan jullie technische platform?

Odekerken: “We hebben scrapers ontwikkeld waarbij data van allerlei sociale mediaplatforms kan worden gehaald. Je voert daarbij een term in voor de zoekopdracht, en dan verzamelt de tool de data en slaat hij deze op in een database. We hebben de analyse tools dus losgekoppeld van welk platform de data komt. Hierdoor hoef je dus niet met grote hoeveelheden data heen en weer te slepen, maar kun je één grote analyse maken.”

Wat was een moment van trots?

Van der Noordaa: “Eén van onze meest impactvolle onderzoeken was het ontmantelen van een trollenleger rondom de MH17-ramp. Russische trollen stuurden de dag na de ramp 65.000 tweets waarin zij Oekraïne de schuld gaven van de ramp. Die tweets werden enorm gepusht. Wij hebben deze tweets onderzocht, en daarmee zijn ook publicaties verschenen in verschillende journalistieke media. Het was voor ons een belangrijk moment waar we met veel trots op terugkijken.”

Wat zijn uitdagingen voor Trollrensics?

Odekerken: “Technisch gezien hebben we veel uitdagingen. Ten eerste moeten we veel platforms blijven ondersteunen. Social media is daarin ook lastig, denk bijvoorbeeld aan TikTok. Die platforms hebben geen officieel technisch koppelvlak waardoor het voor ons lastiger is om deze te benaderen. We moeten dus omgaan met allerlei technische uitdagingen.”

Hoe ziet de toekomst eruit?

Van der Noordaa: “We willen graag in de toekomst voor grote organisaties werk gaan verrichten. Denk bijvoorbeeld aan defensie. Trollrensics is enorm uit te bouwen. We willen graag iets maatschappelijk verantwoords doen.  Desinformatie zien we als een bedreiging voor de democratie. Met Trollrensics lossen we iets op waar de samenleving moeilijk iets aan kan doen.”

Lees hier de eerdere verhalen uit de reeks Start-up of the Day.