Als je opeens niet goed meer kunt proeven of ruiken, dan kan dat betekenen dat je besmet bent met het coronavirus. Onderzoekers van Wageningen University ontwikkelen daarom nu een speciale thuistest. “Daarmee kunnen mensen zelf testen of ze beter of slechter ruiken en proeven, en volgen hoe het zich ontwikkelt”, aldus Sanne Boesveldt, universitair hoofddocent bij de Wageningse afdeling Humane Voeding & Gezondheid. Zodra mensen hun reuk- of smaakvermogen verliezen, doen ze er goed aan meteen in thuisisolatie of quarantaine te gaan om verdere verspreiding van het virus te beperken. De thuistest komt vóór de zomer beschikbaar.
Veel mensen die besmet raakten met Covid-19 bleken in een vroeger stadium verlies van reuk en smaak te ervaren. Al in maart verschenen daarover de eerste berichten. Zo waren er koks die geen knoflook meer konden proeven en mensen die de stank van een poepluier of kattenbak, of de geur van shampoo niet meer roken. Britse artsen waarschuwden dat het verlies van geur en smaak mogelijk een signaal is voor coronabesmetting. Ook in andere landen, zoals China en Italië, zagen artsen dit fenomeen.
Groot internationaal onderzoek
Er waren al kleinere studies die uitwezen dat dertig tot wel negentig procent van de coronapatiënten geur- en smaakverlies ervaren. Maar deze onderzoeken zijn onderling heel verschillend uitgevoerd. Om een beter beeld te krijgen zijn zeshonderd artsen en wetenschappers van het Global Consortium for Chemosensory Research (GCCR) inmiddels een groot internationaal onderzoek gestart. Boesveldt coördineert het onderzoek voor Nederland. Wageningen is uniek in ons land omdat de universiteit smaak, reuk en voeding in samenhang bestudeert. Boesveldt wordt gezien als dé expert op dit terrein.
Dit brede onderzoek draagt mogelijk bij aan een vroegere diagnose. Iedereen kan meehelpen door de online vragenlijst in te vullen als je recent corona-achtige verschijnselen hebt gehad. De vragenlijst blijft langere tijd online beschikbaar. Boesveldt: “Het is ook interessant om straks het verloop bij een eventuele tweede of derde virusgolf te volgen.
“Het wordt steeds duidelijker dat verlies van reuk en smaak tot de symptomen kunnen behoren wanneer mensen besmet zijn met het coronavirus. Er zijn nu zelfs gevallen bekend waarin dat het enige symptoom was”, aldus Boesveldt.
Het ontwikkelen van de test is niet eenvoudig. “Het is nog niet zo makkelijk om producten te vinden die iedereen overal ter wereld in de keukenkast of badkamer heeft staan. Suiker en zout wil nog wel. Maar iets zuurs en bitters, zoals azijn en koffie, is al lastiger. Voor de geurtest willen we bijvoorbeeld shampoo gebruiken. Ook al heeft iedereen andere shampoo, de geur blijft wel constant over de tijd.”
Vragenlijst in 20 talen
Met andere onderzoekers van GCCR heeft Boesveldt een vragenlijst samengesteld. Iedereen die de afgelopen veertien dagen corona-achtige verschijnselen heeft gehad, kan deze invullen. Boesveldt hoopt dat ook mensen die al positief getest zijn op COVID-19 aan dit onderzoek willen meedoen. “We vragen specifiek naar de duur en volgorde van verschillende symptomen en hoe langer het geleden is, hoe minder gedetailleerd mensen zich het precieze verloop herinneren”, legt Boesveldt uit.
Op deze manier hopen de onderzoekers veel informatie te verkrijgen en het virus beter te leren begrijpen. Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk hoe vroeg het verlies van geur en smaak precies optreedt en hoe lang het aanhoudt. “Als mensen hersteld zijn, lijkt het wel terug te keren”, aldus Boesveldt.
Verlies van smaak komt door wegvallen geur
Ze vermoedt dat een coronabesmetting alleen het reukvermogen aantast. In het algemeen berust smaakbeleving namelijk voor een groot deel op reuk. “Wanneer mensen bij het Reuk- en Smaakcentrum komen en zeggen: ‘Ik proef niks meer’, is bij 95 procent het smaaksysteem nog intact. Mensen ervaren verlies van smaak doordat de geur van voedsel wegvalt.”
Als we verkouden zijn en een verstopte neus hebben, ruiken we slecht. Maar bij COVID-19 lijkt er iets anders te gebeuren. Boesveldt: “Het lijkt erop dat het coronavirus zich aan een bepaald soort receptor bindt die veel in de neus voorkomt. Dat zijn speciale cellen die gevoelig zijn voor prikkels. We denken dat het virus het weefsel aantast waarin de reukreceptoren zitten die normaliter de hersenen een seintje geven dat er geuren kunnen worden waargenomen.”