Edwin (tekst) en Norbert (fotografie) van Onna hebben met “The Eindhoven Connection” een prachtig boek afgeleverd dat stil staat bij alle jubilea die de stad dit jaar herbergt. Trudo, universiteit, Philips, Evoluon en bibliotheek, allemaal hebben ze wat te vieren. Aanleiding genoeg dus voor een huzarenstukje van de Van Onna’s. De indrukwekkende zwartwit-foto’s, afgewisseld met essays over belangrijke Eindhovense thema’s kennen één rode draad: de verbindingen die Eindhoven hebben gemaakt tot wat het nu is.
Hieronder een samenvatting van de inleiding bij het boek, van de hand van Edwin van Onna. De foto’s zijn van Norbert van Onna. Meer informatie over het boek vind je hier. Foto boven: Links: Edwin van Onna, curator en kunsthistoricus. Rechts: Norbert van Onna, architectuurfotograaf en uitgever
Door Edwin van Onna
Eindhoven wordt al jaren gevoed door de vele technologiebedrijven en maakindustrie in stad en ommeland. De stad heeft letterlijk en figuurlijk een patent op de toekomst. In een regio waar elke twintig minuten een patent wordt gecreëerd, werpt men voortdurend de blik vooruit. Het succes van Eindhoven valt deels te verklaren uit het feit dat burgers, bedrijven, instellingen en overheid steeds meer en gelijkwaardiger met elkaar samenwerken in een ‘smart society’.
“Er wordt op grote schaal gebouwd, ‘vernieuwbouwd’, getransformeerd en ingebreid.”
Verbindingen maken de stad. Hoewel de plannen al van voor 1920 dateren, werd de rondweg pas in 1966 voltooid. Het doel was het verbinden van de aangrenzende dorpen, ruimte scheppen voor stadsuitbreiding en het verkeer om de stad heen te leiden. Bedenkende dat in het jaar van voltooiing nog maar één op de tien inwoners een auto bezat, heerst nu een grote drukte aan verkeer dat zijn weg zoekt naar de onzichtbare ‘ecosystemen’ die de stad kent. Eindhoven denkt graag in termen van economische systemen als motor van de stad. Aan weerszijden van de ring wordt op grote schaal gebouwd, ‘vernieuwbouwd’, getransformeerd en ingebreid. Wonen, werken, studeren en ontspannen raken steeds dichter met elkaar verweven.
De vraag naar nieuwe arbeiders in een tijd van geringe bevolkingsgroei, trok veel migranten, onder andere uit Drenthe. Het resulteerde in het ‘Drents Dorp’, een woonwijk aan de overzijde van de rondweg; één van de vele voortvloeisels van de ‘Philips-verzorgingsstaat’.
Een parallel met de huidige tijd dient zich aan, met het verschil dat we de immigranten van nu expats noemen. Volgens Charles Esche, directeur van het Van Abbemuseum is dat migrantenperspectief uiterst leerzaam en moet die typisch Eindhovense geschiedenis gekoesterd worden. Woningcorporatie Trudo stimuleert de trek van buitenlandse kenniswerkers naar de stad door een aantrekkelijke leefomgeving voor ze te creëren. En zocht de oude generatie migranten elkaar op in koffiehuizen en gemeenschapshuizen, de tegenwoordige expatcommunity kan terecht in een eigen ‘huiskamer’, The Hub aan de Vestdijk. Vierduizend leden telt deze gemeenschap, die elkaar tijdens concerten, quizavonden en taallessen ontmoet.
“Mensen met elkaar in contact brengen is de grote uitdaging.”
Philips is toch een beetje de bron van die typische Eindhovense cultuur van samenwerken, zegt Hans de Jong, CEO Benelux. Maar hoe kun je die cultuur concreet herkennen in een tijd waarin alles zich vertaalt in netwerken en systemen. Misschien is ze nog het best zichtbaar in de wijze waarop de publieke ruimte wordt ingericht. Lag in de vorige eeuw nog de nadruk op scheiding van wonen en werken met zelfstandige woonwijken, nu zien we een verdichte mix van wonen, werken, studeren én beleven in de breedste zin van het woord. Strijp S is een sterk voorbeeld van deze zienswijze van ‘ontmoeten en verbinden’; inmiddels uitgegroeid tot een tweede stadscentrum met een sterk cultureel, technologisch en design georiënteerd profiel. Mensen met elkaar in contact brengen, dat is volgens Thom Aussems, directeur van Trudo, de grote uitdaging.
Het bijzondere van Eindhoven is dat de stad letterlijk en figuurlijk nooit af is. Eindhoven is flexibel, voortdurend in beweging en permanent op de schop. Ook Strijp S staat nog in de steigers.
“In Eindhoven ontwikkelde zorgrobots zijn een lichtend voorbeeld van humanized technology.”
Grootse plannen om modernistische hoogbouw uit de jaren zestig en zeventig om te vormen tot woongebouwen, zijn elders al in uitvoering. Straks kunnen driehonderd studenten wonen in gebouw Potentiaal midden op de TU/e campus, ook zo’n plek waar stedenbouwkundige verdichting zichtbaar gestalte krijgt. De voormalige kantoren van de Technische Dienst aan de Frederik van Eedenstraat en die van Philips Lighting bij de Mathildelaan worden getransformeerd tot appartementen, loftwoningen en penthouses.
In een zich vergrijzende samenleving is het een geruststellende gedachte dat we straks kunnen terugvallen op in Eindhoven ontwikkelde zorgrobots; lichtend voorbeeld van humanized technology. Eindhoven viert de toekomst, maar gaat er vooral samen mee aan de slag. In de smart society is de stad van iedereen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
