Het is geen geheim dat Nederland een bloeiend ecosysteem is voor start-ups en scale-ups. Vooral de provincie Zuid-Holland – met zijn business en tech hotspots in Rotterdam en Delft – is de thuisbasis van veel innovatieve bedrijven die een duurzame impact willen maken.
Uit een recent rapport van Techleap blijkt dat de Nederlandse techindustrie haar volledige potentieel alleen kan bereiken als zij zich richt op het aantrekken van talent, het veiligstellen van kapitaal, het stimuleren van ontwikkeling en het verbinden van de gemeenschap. De editie van Upstream van dit jaar had als missie ondernemers te helpen precies deze uitdagingen te overwinnen.
Het start-up evenement, georganiseerd door UP!Rotterdam en haar partners, vond plaats op 23-25 mei in de zalen van het Rotterdamse cultuurhuis Poppodium Annabel. Meer dan 2.000 internationale start-up/scale-up oprichters, studenten, investeerders en beleidsmakers kwamen samen om te netwerken, ideeën uit te wisselen en potentiële samenwerking te bespreken. Het driedaagse programma was opgesplitst in ‘Talent Tuesday’, ‘Capital Wednesday’ en ‘Growth Thursday’.
Changemakers centraal
“Het verbinden van changemakers is waar het allemaal om draait”, vertelde Lars Crama, Chief Changemaker bij Upstream, om het doel van het festival te verduidelijken om start-ups en scale-ups te helpen snel te groeien. “We richten ons op drie pijlers: talent, kapitaal en markten. Maar, er is een vierde pijler, die eigenlijk de belangrijkste is. En daar gaat heel Upstream over. Het gaat erom je te verbinden met gelijkgestemden en netwerken.”
Sinds de start in 2020 is het verbindende thema van Upstream ‘duurzame groei’. In plaats van de boodschap te verspreiden dat ‘unicorn’-bedrijven die dankzij grote investeringen de enigen zijn die een impact kunnen maken, kiezen de organisatoren van het evenement liever voor een gelijk speelveld: “We zijn er voor iedereen, maar we richten ons vooral op degenen die de energietransitie, de circulaire economie of inclusie stimuleren,” aldus Crama.
Veel van het professionele netwerken vond plaats in de grote hal van Annabel, waar meer dan 70 exposanten hun stands hadden ingericht. Afhankelijk van de dag waren de bedrijven op zoek naar talent, investeringen in start-ups of wilden ze zich voorstellen als potentiële klanten.
Investering als meer dan alleen kapitaal
Woensdag begon met een aankondiging van de gemeente Rotterdam en UNIIQ, een investeringsfonds van 28,8 miljoen euro dat zich richt op het helpen van ondernemers in de proof-of-concept fase.
“Ik ben hier om aan te kondigen dat de gemeente Rotterdam 2,6 miljoen euro extra investeert in het UNIIQ-fonds”, zei taskmanager Innovatie bij de gemeente Rotterdam Robert Tans tijdens de aankondigingsspeech. “Ook onze economie zit in een transitie naar een nieuwe economie. En dus heb je start-ups nodig. Waarom? Omdat zij met nieuwe oplossingen komen.”
UNIIQ was niet de enige aanwezige investeringsmaatschappij die ondernemers in een vroeg stadium ondersteunt. Graduate Entrepreneur, een platform dat werkt met pas afgestudeerden van de Erasmus University Rotterdam, Erasmus MC en TU Delft, wil hetzelfde doen met zijn pre-seed fonds van 7 miljoen euro, dat wordt geleid door een studentenbestuur.
Een lid van dit bestuur is Noah Papas, recentelijk afgestudeerd in de econometrie aan de Erasmus Universiteit. Samen met zijn 13 collega’s investeert hij in Rotterdamse en Delftse start-ups die actief zijn in health tech, deep tech, green tech of digital tech: “Onze focus op alumni van TU Delft, Erasmus MC en Erasmus Universiteit is vrij specifiek, dus ons investeringsbereik is vrij breed”, legt hij uit. “Waar we echt naar zoeken zijn gewoon heel enthousiaste oprichters die een diepe, diepe passie hebben voor problemen die ze oplossen.”
Naast kapitaal biedt Graduate Entrepreneur ook coachingmogelijkheden, een dienst die het tijdens het evenement aan startende oprichters aanbood: “We willen ook start-ups toegang bieden tot coaching van het grote alumni-netwerk dat we hebben,” vervolgde Papas. “We kunnen helpen met het opstarten van een investeringsproces als hun voorstel ons bevalt.”
Upstream deelnemers bleken niet alleen geïnteresseerd in investeringen. “Ik ben op zoek naar mentorschap rond marketing en toegang tot getalenteerde experts in 3D-modellering,” zei Vadym Antsyferov, medeoprichter en directeur bij Sellbery, een multi-channel listing platform voor e-commerce.
Antsyferov wil een marktplaats creëren voor Gen Z, waardoor deze doelgroep eerst video’s kan bekijken over producten waarin zij mogelijk geïnteresseerd zijn en deze vervolgens voor de aankoop kan uitproberen door middel van Augmented Reality. Hij komt oorspronkelijk uit Oekraïne, maar vestigde zich in Nederland vanwege het internationaal vriendelijke ondernemersklimaat.
Zuid-Holland als start-up hemel?
In 2022 telde Zuid-Holland ruim 1300 start-ups, waarvan er meer dan 150 geregistreerd staan als “impact driven” vanwege hun focus op duurzaamheid, circulariteit of de energietransitie, aldus Techleap. En het lijkt erop dat dit ecosysteem zich ten goede ontwikkelt.
“Ik heb echt het gevoel dat er tegenwoordig veel meer gebeurt dan een paar jaar geleden”, legt Steven Aanen uit, medeoprichter en CTO van Obeyo, een vastgoedtechnologiebedrijf dat vastgoedexploitanten met een app de mogelijkheid biedt om efficiënter met hun huurders te communiceren.
“Er zijn hier steeds meer mensen met goede contacten, er is meer toegang tot investeerders, talent… en dat is best cool om te zien,” vervolgde Aanen. “Waar je vroeger echt in Amsterdam of een van de andere ecosystemen in Europa gevestigd moest zijn, denk ik dat de kansen voor start-ups nu toenemen om vanuit hier te werken.”
Lancering eerste waterstofschip voor de binnenvaart
Terwijl het hoofdprogramma van Upstream plaatsvond in Annabel, waren er deze editie ook veel evenementen verspreid over Rotterdam, Delft, Schiedam en Ridderkerk in een verdere poging om de gemeenschap samen te brengen.
Een voorbeeld daarvan was de lancering van het eerste waterstofcontainerschip ter wereld in BlueCity, een centrum van circulaire kleine bedrijven, geconcentreerd in een verlaten zwembad aan de Maas. Het schip – dat H2 Barge 1 is gedoopt – gaat nu zonder uitstoot tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen varen.
“Welkom iedereen bij wat volgens ons een scharniermoment is in de geschiedenis van de binnenvaart,” zei Richard Klatten tijdens het lanceringsevenement. Hij is de CEO van Future Proof Shipping, het bedrijf achter de creatie van het schip. “We hebben iets vrij unieks tot stand gebracht. Het is het eerste schip op waterstof ter wereld, en de eerste stap naar een echte duurzame binnenvaartindustrie.”
De H2 Barge 1 is ook het eerste schip met een nul-emissie label. Bezoekers en medewerkers verzamelden zich naast de Maas om het hijsen van een vlag ter ere van deze gelegenheid bij te wonen, voordat ze in het schip konden afdalen om het van dichtbij te bekijken.
Gezien deze zero-emissie prestatie was BlueCity als lanceerlocatie een passende keuze, aangezien het een belangrijke factor is in de duurzame groei van Rotterdam. Het collectief bestaat uit een aantal circulaire start-ups, waaronder Fruitleather – dat leer maakt van fruit – en Alga.Farm – dat vitaminerijke spirulina kweekt.
Dit zijn slechts twee voorbeelden van ondernemers die gebruik maken van de natuur om problemen op een duurzame manier op te lossen. Crama verwacht dat dit ook een belangrijke rol gaat spelen in de toekomst van Upstream: “Ik hoop dat we meer manieren kunnen vinden om natuur en technologie samen te gebruiken. De problemen daarbuiten zijn zo groot, en ik denk dat de natuur eigenlijk de meest geavanceerde technologie is die er is. Dat is mijn persoonlijke uitdaging. Ik hoop dat Upstream die werelden bij elkaar zal brengen.”
De volgende editie van Upstream staat gepland voor 28-30 mei 2024.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
