In de regio Eindhoven worden wereldwijd de meeste octrooien vastgelegd. e52 spreekt de man die namens Octrooicentrum Nederland bedrijven in Eindhoven en omgeving adviseert bij hun aanvragen. Hans Helsloot is tevens mentor bij Startupbootcamp HighTechXL. Hij kijkt mee tijdens het selectieproces en begeleidt de startups van het programma in hun strategie rond intellectueel eigendom.
Vandaag deel 2: waar komen al die octrooiaanvragen uit Eindhoven eigenlijk vandaan?
(Lees hier deel 1: 4 tips voor wie ook rondloopt met een briljant idee)
Het is bekend: Eindhoven doet het goed op (inter)nationale lijstjes over innovatie, startups en investeringsklimaat. Zo heeft Forbes het in 2013 over de meest inventieve stad wereldwijd. Het Amerikaanse zakenblad kijkt hiervoor naar de patentdichtheid van Eindhoven en omgeving: nergens worden er zoveel octrooien aangevraagd als hier. Door wie eigenlijk?[expand title=””]Octrooi en patent worden in dit artikel door elkaar heen gebruikt. Het eerste is het officiële Nederlandse woord, patent komt uit het Engels maar wordt ook in Duitsland gebruikt.
[/expand]
Helsloot vertelt dat ongeveer eenderde van de Nederlandse octrooiaanvragen uit Eindhoven komt. De aanvragers van deze 11.300 patenten vallen uiteen in drie groepen: multinationals, midden- en kleinbedrijf en particulieren. Met die eerste en laatste groep voert Eindhoven landelijk gezien de ranglijsten aan. Het MKB staat gemiddeld gezien op een tweede plek, achter de regio Delft en Westland.
Meer over de cijfers in dit artikel [expand title=””]
De cijfers in dit artikel hebben betrekking op Eindhoven en omgeving (inclusief Helmond en Veldhoven). De patenten zijn aangevraagd bij het Europees Octrooibureau (EOB), de World Intellectual Property Organisation (WIPO) of NL Octrooicentrum Nederland (elk octrooi wordt slechts een keer geteld, ook als die op meerdere niveaus is aangevraagd).
De cijfers zijn van de periode 2008-2012. Gegevens van daarna zijn nog niet beschikbaar – vanwege de wettelijke geheimhoudingstermijn van 18 maanden – of zijn nog niet volledig, en zijn daarom nog niet meegenomen.
[/expand]
Multinationals
De veelaanvragers van Eindhovense patenten zijn zonder meer de multinationals van de stad. De meeste aanvragen over de periode 2008-2012 komen van Philips (7159 octrooiaanvragen), NXP (1966 octrooiaanvragen) en ASML (902 octrooiaanvragen).
Een patent registreren betekent ook dat iedereen kan zien (in internationale databanken zoals Espacenet) waar je mee bezig bent. Gebruiken grote bedrijven een patent ook wel eens om de concurrentie mee om de tuin te leiden? Helsloot heeft daar geen cijfers van maar denkt dat het niet op grote schaal gebeurt. “Er zijn weinig partijen die patenten gewoon voor de lol gaan vastleggen. Het kost gewoon een hoop geld.”
Midden- en kleinbedrijf
Opvallend is dat het MKB in Eindhoven geen nationale koploper is als het gaat om octrooien. De meeste aanvragen komen namelijk uit de regio Delft + Westland. Helsloot ziet dat veel kleinere bedrijven denken dat een octrooi vastleggen te juridisch, te moeilijk en te duur is. Hij vindt dat zonde.
Er zijn zoveel mooie innovaties van het MKB, maar vaak worden ze alleen gebruikt voor de eigen markt.
Helsloot: “Bedrijven kijken heel ouderwets naar octrooien. Ze zien niet dat je octrooien kunt gebruiken voor meer dan alleen het beschermen van je eigen markt. Octrooien maken het veel makkelijker om samen te werken op internationale schaal.” Helsloot heeft het bijvoorbeeld over licenties. Op markten waar je zelf niet actief kunt zijn, kun je samenwerken met partners die je een licentie van je patent geeft. “Zo kun je in al die landen geld verdienen, zonder er zelf te zitten.”[expand title=””]Octrooicentrum Nederland heeft om dit te stimuleren de databank www.octrooilicenties.nl opgezet.
[/expand]
Burgemeester van Gijzel stipte begin dit jaar ook al aan dat het aantal MKB-ers met patenten in de regio hoger kan. Hij deed dat op een MKB-seminar over octrooien in Eindhoven. In zijn speech pleitte Van Gijzel zelfs voor een Brainport Octrooi Centrum (op de nog op te richten Brainport Industries Campus) om midden- en kleinbedrijven nog beter te helpen met hun aanvragen.
Particulieren
Naast bedrijven en instellingen zijn er ook particulieren die een octrooiaanvraag doen. Ook dit is een factor van belang als het gaat om innovatiekracht omdat het idee van een persoon in de toekomst kan uitmonden in een nieuw bedrijf. Als je kijkt naar de aanvragen van particulieren lijkt de regio ook hier aan kop te lopen. Al gelden de cijfers die hierover bekend zijn wel voor heel Brabant en niet alleen de Brainport regio. In Brabant worden er gemiddeld 3,2 octrooien per 10.000 inwoners aangevraagd. Landelijk is dit (bijna) 2 patenten per 10.000 inwoners.
Voor octrooigemachtigden is Eindhoven inderdaad een belangrijke plek om te zitten.
Betekenen deze cijfers dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, waar het Octrooicentrum Nederland onder valt, extra mensen inzet in de regio Eindhoven? Helsloot moet lachen: “Nee, dat is niet het geval. Ik doe dit gebied in mijn eentje, net zoals andere vestigingen in het land door een iemand bemand worden. Ik heb een werkruimte bij de Kamer van Koophandel, het is dus niet dat we hier een enorm kantoor hebben.” Wel ziet hij dat vrijwel alle grote octrooibureaus vertegenwoordigd zijn in Eindhoven. “Voor octrooigemachtigden is Eindhoven inderdaad een belangrijke plek om te zitten.”
Infographics: Merle Moolenaar
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
