Het stelt wetenschappers al jaren voor een raadsel: goed gevaccineerd zijn tegen hepatitis B, maar nog steeds besmet kunnen raken met het HBV virus. CyTuVax uit Maastricht test momenteel een vaccin dat het zogenaamde non-respons effect vermindert. Anders gezegd: de kans op besmetting neemt verder af. In november krijgt de laatste van ruim 130 proefpersonen zijn prik in het blinde onderzoek, CyTuVax verwacht begin 2019 de resultaten te publiceren. Een eerdere studie gaf al positieve resultaten; 90% was na inenting met het nieuwe middel beschermd tegen het virus. Dit resultaat wil het bedrijf graag opnieuw halen: “We hebben op basis van de data van de eerste fase van het onderzoek vertrouwen in een herbevestiging. Bovendien hopen we op een uitgebreider beeld van de effectiviteit en veiligheid van ons product in een grotere groep van non-responders. We streven ernaar om op zijn minst 85% van de non-responders een vaccin te bieden,” legt Paul van den Brekel, een van de oprichters van het bedrijf uit.
De traditionele behandelwijze biedt momenteel – afhankelijk van het vaccin en behandelschema – een oplossing voor 50% tot 70% van de non-responders. Zij krijgen na de gebruikelijke drie inentingen nog eens drie extra prikken. “We willen zorgen voor een hogere respons, maar ook aantonen dat ons product effectiever is. In plaats van drie her-inentingen nu, zijn er met ons vaccin maar een of twee herhalingen nodig om voldoende tegen het virus te beschermen,” benadrukt Van den Brekel. Zo’n 5% van de volwassen maakt ondanks de inentingen niet voldoende antistoffen aan om beschermd te zijn tegen besmetting. Hoe dit precies komt is niet duidelijk. Maar vooral bij mannen van boven de veertig die roken en teveel kilo’s met zich meedragen komt zo’n non-response meer voor. Ook spelen factoren als erfelijkheid en de werking van het immuunsysteem een mogelijke rol. Vooral voor mensen die werkzaam zijn in de zorg, bij de politie of in de seksindustrie kan dit gevaarlijk zijn.
“Je kunt je voorstellen dat een jonge chirurg met een non-respons anders tegen bescherming aankijkt dan een toerist die twee weken naar Thailand gaat”, zegt Van den Brekel. “Maar uiteindelijk is veiligheid de belangrijkste factor, niet alleen de gezondheid van de non-responder, maar ook die van de mensen die aan een besmette non-responder blootgesteld worden.” Van den Brekel geeft aan dat een middel specifiek gericht op non-responsders, de aanpak van vaccinatiecentra kan veranderen: “In de toekomst zou men naast de standaardbezoeken voor het vaccineren nog een vierde bezoek kunnen plannen, waar het bloed getest wordt op de hoeveelheid antistoffen. Zo kun je met 100% zekerheid zeggen dat een vaccinatie is geslaagd.”
Maar het duurt nog wel even voordat het middel op de markt komt. Het vaccin moet in de laatste fase van de klinische studie in een nog grotere groep aantonen dat het effectief werkt en helemaal veilig is voor mensen. Van den Brekel: “De komende periode gaan we in gesprek met registratie-autoriteiten als het European Medicine Agency (EMA) om vast te stellen hoe deze laatste studie opgezet moet worden voor een uiteindelijke registratie van het product.” Verder zoekt CyTuVax naar een mogelijke investeerder die financieel bijspringt in dit traject. “Dit zijn langdurige, dure projecten. Wij kunnen dat als startup niet alleen bekostigen.”