Vooral start-ups die zich bezighouden met innovatie in duurzaamheid en de energietransitie, zogenaamde ‘impact start-ups’, doen het goed, aldus het rapport. Een op de tien start-up werknemers in Nederland werkt bij zo’n impact start-up.
Impact start-ups als pilaar Nederlandse start-up ecosysteem
Met 13,9 duizend banen zijn Nederlandse impact start-ups een sector van belang geworden in het tech ecosysteem in Nederland. Alleen healthtech (15,4 duizend banen) en fintech start-ups (14,7 duizend banen) tellen meer arbeidsplaatsen. In Noord-Brabant, Zuid-Holland en Gelderland vestigen zich de meeste impact start-ups.
Het rapport definieert een impact start-up als “een bedrijf waarvan de kernactiviteit zich richt op minimaal één van de VN-doelen voor Duurzame Ontwikkeling (SDGs) en het potentieel heeft om op te schalen.” Lightyear uit Helmond is met meer dan vijfhonderd werknemers de grootste impact start-up in Nederland. Maar ook veel kleinere start-ups, zoals Greeniuz, waar ze elektrische warmtepanelen ontwikkelen om huizen compleet gasloos te verwarmen, of ReShirt, een bedrijf dat overhemden maakt van oude tafelkleden en bedlinnen, zijn voorbeelden die aan deze impact-definitie voldoen.
Snelste groei werkgelegenheid bij foodtech en energie start-ups
Het aantal arbeidsplaatsen bij foodtech start-ups groeide met 27 procent ten opzichte van april vorig jaar, daarmee is deze sector de snelst groeiende. Voorbeeld van een succesverhaal in deze categorie is het Limburgse Mosa Meat. Het bedrijf presenteerde een kleine tien jaar geleden de eerste kweekvleeshamburger ter wereld, gemaakt van stamcellen van een koe, schreven we eerder in dit artikel. Na foodtech, zijn energie start-ups leidend als het gaat om de groei van banen in het afgelopen jaar.
Start-ups per regio
Noord-Holland heeft met 1.800 start-ups en 51,6 duizend start-up banen het meest volwassen ecosysteem. Zuid-Holland komt met 1.300 start-ups op een tweede plek, waarvan er ruim 150 tot de impact start-ups behoren. Noord-Brabant is met zevenhonderd start-ups derde in de rij en steekt qua deeptech ondernemingen met kop en schouders boven de rest uit. In het rapport worden onder andere Prodrive Technologies en Smart Robotics uitgelicht. Over laatstgenoemde schreven we eerder al dat ze wereldwijd tot de top vijf roboticabedrijven in de logistieke sector behoren.
Meer arbeidsplaatsen, veel kapitaal
Het aantal banen bij Nederlandse start-ups is in 2021 toegenomen. Volgens het rapport zijn start-ups goed voor 135.000 arbeidsplaatsen; een groei van 7,6 procent ten opzichte van vorig jaar. Dat percentage ligt ruim boven de groei van de totale Nederlandse economie (4,8 procent). In vergelijking met 2018 zijn er 64.500 start-up banen bijgekomen. Het is een opvallende conclusie uit het rapport, want bij techgiganten als Twitter, Meta en Stripe zagen duizenden werknemers hun banen afgelopen jaar juist verdwijnen.
Naast werknemers, wisten ook investeerders het start-up ecosysteem goed te vinden. Ondanks de dreigende recessie, werd er dit jaar een miljard euro geïnvesteerd in ‘groene’ start-ups. Dat bedrag ligt iets lager dan in 2021, maar is het dubbele van 2020. Durfkapitalisten laten zich dus niet afschrikken door het negatieve economische klimaat, dat er in 2021 nog heel anders voorstond.
In de categorieën klimaatactie (2,6 miljard euro), verantwoordelijke consumptie en productie (1.5 miljard) en duurzame steden en gemeenschappen (1,1 miljard euro) werd het meest geïnvesteerd.
Nieuwe belastingregels
Het start-up klimaat lijkt er in ons land aankomend jaar alleen nog maar meer op vooruit te gaan. De Tweede Kamer nam in juni een nieuwe wet aan die het voor start-ups makkelijker moet maken om personeel in aandelen uit te betalen. Werknemers delen op deze manier makkelijker mee in het toekomstige succes van een start-up. Startende ondernemers kunnen zo makkelijker toptalent aantrekken, zonder dat ze direct een heel hoog salaris hoeven neer te leggen. Vandaag en morgen wordt de wet behandeld in de Eerste Kamer.
Volgens de onderzoekers van Techleap zal deze aanpassing van de belastingregels de aankomende periode tienduizenden extra banen opleveren. De verwachting is dat Nederlandse start-ups in 2030 goed zijn voor nog eens 116.000 banen, wat een totaal oplevert van 251.000 arbeidsplaatsen.