Start-up of the day: hersengolven meten om een delirium te herkennen

De Utrechtse start-up Prolira ontwikkelde een methode, de DeltaScan, om binnen anderhalve minuut met 90 procent zekerheid vast te kunnen stellen of een patiënt lijdt aan een delirium. ,,Een enorme vooruitgang voor de zorg”, aldus mede-oprichter en industrieel ontwerper Annemarie Willems van Prolira.

Wat is de reden dat jullie deze start-up zijn begonnen?

,,Mijn mede-oprichter Rutger van Merkerk en ik waren altijd al bezig om medische innovaties naar de markt te krijgen zodat ze in gebruik genomen kunnen worden door meer dan dat ene ziekenhuis waar ze zijn uitgevonden. Rutger werkte jarenlang voor een afdeling van het UMC Utrecht – Pontes Medical – die samenwerkt met artsen en onderzoekers aan de innovatie van medisch technologische producten in het ziekenhuis om de zorg te verbeteren. Door een onderzoek van een van de artsen, professor dr. Arjen Slooter, neuroloog-intensivist in het UMC, werd duidelijk dat een delirium te herkennen was door een EEG-onderzoek dat gebruik maakt van slechts drie elektrodes op het hoofd, waarbij gedurende slechts anderhalve minuut data verzameld hoefde te worden. [Doorgaans zijn er tot nu toe bij een EEG 20 elektrodes op het hoofd nodig en duurt het onderzoek een tot twee uur, red.] Maar toen was er nog geen product, hoewel er al wel een patent was. Wij dachten dat we met deze informatie een product zouden kunnen maken en dat een verpleegkundige de meting daarmee zou moeten kunnen doen. Dat zijn we toen gaan ontwikkelen. De arts zelf wilde niet betrokken worden bij de bedrijfsvoering die daarmee gepaard gaat omdat hij zijn wetenschappelijke onafhankelijkheid als onderzoeker wilde behouden. Dus daarom hebben wij het bedrijf met zijn tweeën opgezet. We kregen wel beschuit met muisjes van hem toen dat zover was, ha ha. Hij was blij dat zijn onderzoeksresultaten goede ouders hadden gevonden.”

Wat was het grootste obstakel dat jullie moesten overwinnen?

,,Er was een aantal obstakels, wat het gevolg is van het ontwikkelen van een complex, medisch product in de start-up fase. Zo moesten de DeltaScan-patch en de DeltaScan-monitor door verschillende trajecten voor certificering heen. Daarbij moest gebruik gemaakt worden van patiëntendata die daar toestemming voor moesten geven. Daarbij zijn de budgetten niet ongelimiteerd terwijl je wel de beste mensen wilt aannemen om algoritmes en software te ontwikkelen om zo’n goed mogelijk product te kunnen maken. Maar dat is uiteindelijk altijd gelukt.”

Wat was jullie grootste doorbraak tot nu toe?

,,Dat we die CE-certificering gekregen hebben in 2018 waardoor artsen de DeltaScan in alle ziekenhuizen binnen Europese Unie mogen gebruiken. Dat heeft een enorme verbetering van de diagnose opgeleverd voor patiënten die een delirium doormaakten. Tot nu toe moesten de verpleegkundigen gebruik maken van een lijst vragen die ze stelden aan de patiënten, terwijl deze nota bene vaak op de intensive care lagen. Ondanks die vragenlijst bleek uit onderzoek dat het delirium in de helft tot driekwart van de gevallen niet of heel laat ontdekt werd. Dat heeft enorme gezondheidschade opgeleverd. Terwijl het bij metingen met behulp van de DeltaScan in 90 procent van de metingen goed gaat.”

Wat kunnen we het komend jaar verwachten van Prolira?

,,We gaan dit jaar op voor de Amerikaanse certificering. Daarvoor waren extra patiëntendata nodig waarvan de rapportage nu bijna compleet is. Zodra die klaar is, dienen we die in bij de FDA. En die zal mogelijk extra vragen stellen voor ze tot goedkeuring komen. Pas na de FDA approval mogen we de markt voor Amerikaanse ziekenhuizen op.”

Waar willen jullie over vijf jaar zijn?

,,Dan willen we dat de DeltaScan beschikbaar is in alle ziekenhuizen ter wereld zodat het delirium bij alle patiënten die daaraan lijden in een vroeg stadium herkend kan worden. Dat is belangrijk voor de patiënten met een delirium waarvan er alleen in Nederland al meer dan 100.000 per jaar zijn, maar ook voor de zorgverleners die daardoor adequate hulp kunnen verlenen. Het is ook belangrijk voor de beheersing van de ziektenkosten. Hoe langer het delirium duurt, hoe groter het risico op blijvende vervolgschade zoals dementie. Het eerder je het delirium vaststelt, hoe eerder je kunt interveniëren. De kans op genezing is dan groter. Dat scheelt ook ziektekosten.”