De feminisering in Spanje draait op volle toeren. De krant El Mundo komt sinds 2014 ieder jaar met een speciale uitgave waarin de vijfhonderd meest invloedrijke Spaanse vrouwen op een rijtje worden gezet. Het betreft een soort vademecum van powervrouwen. Daarin is uiteraard plaatsgemaakt voor Letizia Ortiz Rocasolano. De vrouw, die van een beroemde nieuwslezeres uitgroeide tot koningin van het land, bezet één van de traditioneel belangrijkste posten. Toch staat ze nadrukkelijk in de schaduw van haar echtgenoot koning Felipe VI. Ze hebben samen het koningshuis weliswaar iets gemoderniseerd ten opzichte van Juan Carlos en Sofia, maar van een echte innovatie is geen sprake. Misschien dat die tijd wel komt als kroonprinses Leonor de Borbón y Ortiz ooit aan de macht zal komen.
[et_pb_section fb_built=”1″ admin_label=”section” _builder_version=”3.22″][et_pb_row admin_label=”row” _builder_version=”3.25″ background_size=”initial” background_position=”top_left” background_repeat=”repeat”][et_pb_column type=”4_4″ _builder_version=”4.2.2″][et_pb_toggle title=”Meer over dit Dossier” open_toggle_text_color=”#FFFFFF” open_toggle_background_color=”#c5a769″ closed_toggle_background_color=”#c5a769″ icon_color=”#FFFFFF” _builder_version=”4.2.2″ title_text_color=”#FFFFFF” hover_enabled=”0″]
Dit dossier over vrouwelijke start-ups is gemaakt door Erzsó Alföldy en aangevuld met artikelen van andere auteurs van Innovation Origins. Erzsó legt uit waarom ze dit dossier geschreven heeft:
Het is nog niet zo lang geleden dat Nederlandse vrouwen moesten stoppen met werken als ze eenmaal getrouwd waren en kinderen kregen. Terwijl mijn eigen, alleenstaande moeder destijds in mijn geboorteland en toen nog communistisch Hongarije fulltime en zelfs zes dagen in de week moest werken. Dat ze ook nog eens in een technisch beroep werkte, zou je vanuit emancipatorisch standpunt helemaal toejuichen. Toch vond mijn moeder dat zelf helemaal niet zo fijn, net zo min als veel Nederlandse vrouwen die noodgedwongen thuis zaten te verpieteren zonder hun talenten te kunnen ontplooien en zonder uitzicht op economische zelfstandigheid.
Het gaat er uiteindelijk om dat je een keuze hebt. En dat de randvoorwaarden aanwezig zijn om zo’n weloverwogen keuze te maken. Wat verder gaat – hoe belangrijk ook – dan gelijke lonen alleen. Het gaat om gelijke kansen voor mannen én voor vrouwen. En dan gaat het niet alleen om benoemingen maar ook om de onderliggende structuren. Waarom dit belangrijk is? Behalve voor de vrouwen zelf en het economische belang van het niet onbenut laten van vrouwelijk talent is ook bewezen dat meer diversiteit organisaties te goede komt.
Ik ben gefascineerd door vrouwen die werkzaam zijn in zo’n van oudsher door mannen gedomineerde werkomgeving: hoe hebben ze dat gedaan, hoe hebben ze zich er staande weten te houden? Zo heb ik eerder voor Opzij een reeks portretten gemaakt van vrouwelijke wetenschappers in het kader van het Westerdijkjaar naar aanleiding van de benoeming van de allereerste vrouwelijke hoogleraar honderd jaar ervoor. Ook heb ik de afgelopen twee jaar voor Intermediair vrouwen geïnterviewd werkzaam in beroepen die voorheen alleen mannen waren weggelegd: van voetbalinternational, boswachter, helicopterpilote bij de Luchtmacht en kapitein op de binnenvaart tot en met cardioloog, politiechef, ambassadeur en Eerste Kamerlid. Hoewel er zeker de laatste jaren in veel beroepsgroepen een kentering begint plaats te vinden en zijn voor de jongere generatie dingen al veel meer vanzelfsprekend dan voor de generatie ervoor, neem ik mijn petje af voor de moed en doorzettingsvermogen van al deze vrouwen.
Ondernemerschap: ook zo’n professie die nog steeds veelal met mannen wordt geassocieerd. Terwijl vrouwen geen betere maar ook zeker geen slechtere ondernemers zijn dan mannen, zo blijkt uit zowel onderzoek als de praktijk. Toch wordt het gros aan durfkapitaal nog steeds geïnvesteerd in start-ups gerund door mannen. Hoe komt dit? Welke onderliggende mechanismes spelen daarbij een rol? En vooral: wat moet er gebeuren om daar verandering in te brengen, om de gender investeringsgap te dichten? Tenslotte: wat zijn de ervaringen van de vrouwelijke ondernemers zelf?
Voor Innovation Origins maakte ik een rondgang langs verschillende initiatieven om durfkapitaal te koppelen aan vrouwelijk ondernemerstalent. Tevens sprak ik de oprichters van een handjevol vrouwelijke start-ups met een mooi en divers aanbod aan producten en services: van energieleverende gevelpanelen en een zoekmachine voor duurzame kledingmerken tot en met een platform voor het vinden van de juiste artiest en eentje dat kennis en netwerken aanbiedt aan andere vrouwelijke ondernemers.Een boeiende ervaring die vraagt om een vervolg!
[/et_pb_toggle][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]
Op politiek gebied kent Spanje ook een aantal sterke vrouwen op hoge posities in de nieuwe regering van het socialistische PSOE en het uiterst linkse Podemos. De belangrijkste is vice-premier Carmen Calvo die onder anderen over ‘Gelijkheid’ gaat. Vooralsnog staat ze nog wel een treetje lager dan de mannelijke premier Pedro Sánchez, wiens regering pas écht vernieuwend was geweest als beiden hun rollen hadden omgedraaid. Spanje zal voorlopig nog even moeten wachten voordat het land voor het eerst in de moderne geschiedenis door een vrouw zal worden bestuurd.
Innovation Origins gaat de diepte in. Vanaf vandaag diepen onze journalisten met grote regelmaat – naast ons gewone nieuws over innovatie en technologie – een week lang belangrijke thema’s uit. Ons eerste dossier gaat over vrouwelijke start-ups. Lees hier alle verhalen.
Boerenslimheid
Dan schakelen we even over naar de meest gefortuneerde Spaanse vrouwen. Sandra Ortega Mera is hier met afstand de nummer één met een geschat vermogen van 6 miljard euro. Ze is echter vooral bekend als de oudste dochter van één van de rijkste mannen ter wereld: Amancio Ortega. Deze ondernemer uit Galicië, bestuursvoorzitter van de Inditex Group, zou zelf goed zijn voor een kleine 80 miljard euro. Met kledingmerken als Bershka, Stradivarius, Pull & Bear, Lefties en Zara vergaarde hij zijn fortuin. Aan de ene kant door met boerenslimheid de hele productieketen in handen te houden en aan de andere kant door voortdurend te blijven vernieuwen. Toch runt Ortega eerder een traditioneel dan innoverend bedrijf.
Spanje staat sowieso niet bekend als een land van de vernieuwing. Hoewel het in economisch opzicht tot de top van Europa behoort, staat het in de ranking van De Global Innovation Index niet eens bij de eerste twintig. Daar zijn verschillende redenen voor. Zo bestaat het grootste deel uit midden- en kleinbedrijven waar de focus vooral gericht is op winst maken. Verder wordt er gemiddeld veel minder geld besteed aan onderzoek, ontwikkeling en innovatie dan in andere Europese landen. Misschien dat híer dan de plek is weggelegd voor Spaanse vrouwen om uit de schaduw van de mannen treden. Zoals Lola Garralda, die mede aan de basis stond van de innovatieve App Pentagrom waardoor muziekonderwijs een andere dimensie kreeg. Zelf formuleert ze het zo tegen het dagblad El Referente: „In alle stilte zullen meer en meer vrouwen aan het ondernemen gaan. Er komt een moment dat het absurd is om alleen over vrouwelijke ondernemers te berichten, zoals je dat nu ook niet over mannen doet.”
Lees ook: De Spaanse start-up van de maand augustus, Método Sancal, wordt ook geleid door een vrouw
