To know the unknown, een zoektocht naar nieuwe systemen en oplossingen om een duurzame een meer circulaire economie te creëren in het havengebied. Dat is waar de havendirecteur van Moerdijk, Ferdinand van den Oever, aan werkt. Daarbij kijkt hij niet alleen naar de profit, maar ook naar de people en de planet. De inzet van sensoren en slimme technologieën moeten daaraan bijdragen, maar ook innovaties op het maatschappelijke vlak kunnen volgens hem niet uitblijven.
De haven van Moerdijk is een van de vijf zeehavens van nationaal belang. Na Rotterdam, Amsterdam en Zeeland staat Moerdijk op de lijst. Dit heeft onder andere te maken met de ligging van de haven. “Moerdijk bevindt zich tussen de grote mainports Rotterdam en Antwerpen. Daarnaast is het de meest inlands gelegen zeehaven in Nederland”, legt directeur Van den Oever uit. “Door die positie is de zeehaven een belangrijke schakel naar het achterland, vaak Duitsland en Polen.” Die positie betekent ook dat de haven in een bewoond gebied ligt en dat havenbedrijven daar meer rekening mee moeten houden. “Er is dus altijd interactie tussen de haven en de omgeving”, stelt Van den Oever. “We zoeken naar een evenwicht tussen economisch functioneren en maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen voor de omgeving.”
Overleggen
De haven steunt maatschappelijke doelen in de omgeving op financieel gebied, maar gaat ook de dialoog aan met de omwonenden. “We willen weten wat er leeft in onze omgeving en willen aan de andere kant anderen ook laten weten wat er leeft in de haven. Hierdoor moeten we af en toe is voor elkaar doen.” Van en Oever geeft een voorbeeld. “Vanuit Klundert maken veel mensen een wandeling over het haven- en industrieterrein, dat is zelfs onderdeel van de dagbesteding van een instelling voor geestelijk en lichamelijk gehandicapten. Zij wilden graag meer bankjes op het terrein om tussentijds uit te rusten. Dat hebben we gerealiseerd. Het is voor ons ook leuk om te zien dat het haven- en industrieterrein ook op een andere manier wordt gebruikt.”
Naast de omwonenden moet de haven ook rekening houden met de natuur, de Hollandse Biesbosch en het Hollandsch Diep grenzen namelijk aan het havengebied. Daarom experimenteert de haven nu met het aanleggen van tijdelijke natuur. “Op een deel van het Industrial park Moerdijk, één van de deelparken, hebben wij zo’n 57 hectare grond aangewezen als tijdelijk natuur zodat de natuur daar twee jaar lang haar gang gaan”, legt de directeur uit. “Na die tijd mogen wij het gebied weer gebruiken voor industrie. In de tussentijd creëren wij aan de randen van het gebied plekken waar dieren zoals vleermuizen uit het tijdelijk gebied naderhand kunnen leven Het is een uniek project dat op weinig plekken in Nederland is gedaan.”
Chemie
Ook op het gebied van chemie, een belangrijk onderdeel bij de haven, is er een uniek project gestart: een pyrolyseproeftuin. “Daarin experimenteren we bijvoorbeeld met het chemisch recyclen van plastic. Het valt dan moleculair uit elkaar en kan vervolgens weer gebruikt worden als grondstof”, legt Van den Oever uit. Dit kan ook bij andere materialen zoals autobanden, rioolslib en wegwerppallets. “Door middel van de pyrolysetechniek kunnen grondstoffen hergebruikt worden en wordt er minder afval verbrand.” De proeftuin wordt gesubsidieerd vanuit de Europese Unie. Er werken 14 bedrijven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en lokale overheden samen om deze technologie verder te ontwikkelen.
Slimme apparatuur
Naast deze chemische technologie, wordt er in de haven geëxperimenteerd met slimme apparatuur. Hiermee wil Van den Oever het gebied milieuvriendelijk en veiliger maken. Vorig jaar is er bijvoorbeeld slimme verlichting aangelegd. “De lampen gaan aan als er beweging wordt gesignaleerd. Naar mate te bewegingen feller worden, gaan de lampen feller branden”, legt hij uit. “Dit bespaart op de eerste plaats veel energie, maar zorgt ook voor een veiligere omgeving. Als de beveiliging licht ziet branden op een vreemde plek, kunnen ze meteen gaan kijken.” In het verlengde van de slimme verlichting worden er ook slimme camera’s geplaatst. “Deze kunnen afwijkend gedrag signaleren en dat doorgeven aan de beveiliging.”
De sensoren worden in bredere zin ingezet in het project Smart Inspections. “Door het gebruik van drones en onderwaterapparatuur kunnen we de onderhoudsstatus van de haven goed in beeld brengen”, vertelt Van den Oever. Dat kan bijvoorbeeld in worden gezet bij de stootkussens waar schepen tegenaan varen als ze aanleggen in de haven. “Deze worden vaak kapot gevaren. Door de sensoren kunnen we precies zien hoe een schip tegen de kussens aanvaart. Daaruit kunnen we opmaken of het kussen misschien op een andere plek moet komen of een andere diameter moet hebben om ervoor te zorgen dat deze niet meer zo snel kapot gaat.”
Veranderingen met impact
Met al deze projecten en innovaties wil de haven van Moerdijk bijdrage aan een meer circulaire economie en samenleving. Het havenbedrijf experimenteert zelf met nieuwe technologieën maar probeert de andere ondernemers op het terrein ook te inspireren dit te doen, bijvoorbeeld op het gebied van logistiek. “Wij helpen ondernemers na te denken over hun bedrijfsvoering als de wereld er zo uit gaat zien dat er alleen nog maar grote platoons, ketens van vrachtwagens, rondrijden. Dat heeft gevolgen voor warehouses.” Het havenbedrijf probeert een verbindende factor te zijn en aan te zetten tot nadenken, “maar de ondernemers moeten het uiteindelijk zelf doen”.
Van den Oever: “We zijn ons ervan bewust dat de wereld er over een paar jaar echt anders uitziet en dat dat een enorme impact heeft op het functioneren van de haven en het industriële cluster. Daarom willen wij als havenbeheerder slimme technologieën inzetten en bovendien ook de ondernemers steunen en faciliteren bij het inzetten van deze technologieën in hun proces.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
