De dataverzameling door onze smartphones is niet alleen waardevol voor adverteerders. Het kan ook prima worden gebruikt om interactieve verhalen te vertellen, zo ontdekte ‘story designer’ Steye Hallema. Een vertelvorm die aansluit op een tijdperk waarin onze mediaconsumptie steeds persoonlijker wordt.
Social Sorting
Ruim honderd mensen kunnen tegelijk meedoen aan het Social Sorting-experiment, een interactieve performance die ondertussen in meerdere landen is uitgevoerd. De deelnemers beoordelen elkaar aan de hand van uiteenlopende vragen. Wie heeft de mooiste oren? Aan wie zou je je nier afstaan? Door deze ratings is het publiek op verschillende manieren te sorteren. Maar ondertussen verzamelen de telefoons via tal van sensoren nog veel meer data, waardoor men ineens ongemakkelijk veel over je weet. “Alleen al de manier waarop je je telefoon vasthoudt zegt bijvoorbeeld iets over de mate waarop je je op je gemak voelt”, legt Hallema uit.
Het experiment is ontstaan uit een ander concept van Hallema, namelijk het Smartphone Orchestra. Daarbij vormen de telefoons van een groep mensen samen een ‘orkest’, die vervolgens een concert kunnen geven. Eerder experimenteerde Hallema vooral met virtual reality, onder andere bij het VPRO Medialab in Eindhoven. In 2009 maakte hij ‘s werelds eerste 360-graden muziekvideo.
Groot vraagstuk
Het achterliggende thema van het Social Sorting-experiment is de manier waarop techbedrijven gebruikmaken van onze data. Daar ziet Hallema een groot probleem in, want ‘die worden eigenlijk gewoon gepikt’. De kunstenaar durft zelfs te stellen dat het een van de grote vraagstukken van onze tijd is, naast klimaatverandering en migratie. Het experiment trekt wereldwijd interesse. Na de start op het Amsterdamse documentairefestival IDFA vorig jaar was het experiment onlangs te vinden in Korea, Singapore, Mexico en het SXSW-festival in Texas.
Nieuwe vertelvorm
Hallema heeft veel ideeën over het gebruik van de techniek. Uiteindelijk moet dat leiden tot het ontstaan van een nieuwe interactieve vertelvorm die aansluit op het huidige medialandschap. “Ons mediagebruik wordt steeds persoonlijker”, legt Hallema uit. “Door tal van algoritmes worden we langzaam een hoofdpersoon in onze eigen wereld. Vroeger zette je de radio aan; tegenwoordig schotelen YouTube en Netflix persoonlijke aanbevelingen voor.”
Samenwerking met Fontys
Om in te kunnen spelen op dit veranderende medialandschap gaat de Fontys Hogeschool voor Journalistiek in Tilburg de samenwerking aan met Hallema. Op die manier kunnen studenten kennismaken met experimentele vertelvormen. “Het gaat steeds meer om het creëren van een user experience, met een holistische aanpak. Die manier van denken wordt voor journalisten dus ook steeds belangrijker.”
Binnenkort staat het Social Sorting-project op theaterfestival de Parade. Ook wil Hallema kijken of het concept kan worden ontwikkeld tot een spel dat mensen thuis kunnen spelen.