Behandelplan borstkanker met één druk op de knop

In het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is veel geautomatiseerd bij de radiotherapie voor borstkankerpatiënten. Het ziekenhuis beschikt over de meest precieze en slimme behandelapparatuur. Maar er zit tot nu toe nog veel handwerk in het maken van exacte bestralingsplannen en het intekenen van de organen van individuele patiënten. Dankzij onderzoek van PDEng-student Nienke Bakx van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) komt daar nu verandering in.

Nienke Bakx begon zo’n tweeënhalf jaar geleden aan een afstudeeropdracht in het Catharina Ziekenhuis om onderzoek te doen naar het gebruik van kunstmatige intelligentie bij het plannen van bestralingen bij borstkankerpatiënten, schrijft TU/e in een persbericht.

Klinische tests

Na haar afstuderen ging Bakx verder als trainee van de post-masteropleiding Qualified Medical Engineer om haar planningsmethodiek ook uitgebreid klinisch te testen. Ook onderzocht de PDEng-student of het intekenen van organen van borstkankerpatiënten ook snel, accuraat en betrouwbaar kan met de computer.

Het resultaat van haar inspanningen is er inmiddels: vanaf juni stapt de afdeling Radiotherapie van het Catherina Ziekenhuis deels over op AI-gegenereerde plannen. En dat gaat uiteindelijk ook gebeuren met het intekenen van organen. Het scheelt radiotherapeuten en laboranten straks uren werk per patiënt en zorgt voor meer consistentie, zegt Coen Hurkmans, klinische fysicus van het Catharina en begeleider van Bakx.

Flight simulator

“Als mensen met borstkanker bestraald moeten worden, bekijkt de radiotherapeut wat precies nodig is: hoeveel doses, hoeveel sessies, met welke frequentie? Vervolgens moeten we zorgen dat de behandeling technisch ook goed wordt uitgevoerd. Daarvoor hebben we beelden van de patiënt nodig in de houding van de bestraling. Nu gebruiken we nog CT-beelden, dat worden in de nabije toekomst ook vaker MRI-beelden. Op de beelden worden de organen heel precies ingetekend. Vervolgens bootsen we in een soort flight simulator virtueel na hoe we willen bestralen: van welke kant en met welke intensiteit, zodat er zoveel mogelijk straling in de tumor komt en zo weinig mogelijk daar omheen.”

Catharina Ziekenhuis voorkomt ingrijpende darmkankeroperaties door innovatieve technieken

De maag-, darm-, leverartsen (MDL-artsen) in het Catharina Ziekenhuis hebben in de afgelopen drie jaar 150 grote darmkankeroperaties weten te voorkomen. De specialisten gebruiken twee … Continued

In de simulator zit een model van de behandeltoestellen plus beelden van de anatomie van de individuele patiënt. Een ervaren planningslaborant maakt vervolgens een bestralingsplan. Dat werk is te automatiseren. Zorgprofessionals kijken vanzelfsprekend met een zeer geoefende blik. Kunstmatige intelligentie is een praktische en efficiënte manier om hun kennis en ervaring vast te leggen, door te rekenen en te interpreteren. Stop tientallen, eerder gemaakte planningen in een model en train de computer om ze zelf te maken.

Lees de rest van het persbericht hier.
Omslagfoto: Nienke Bakx en Coen Hurkmans. Beeld: Catharina Ziekenhuis Eindhoven