Het Rotterdamse Value Maritime zegt mondiaal de eerste te zijn met de mogelijkheid al varende CO2 af te vangen en op te slaan. Begin oktober krijgt het schip de Nordica de primeur met deze nieuwe duurzame technologie . De mogelijkheid om tot 100 procent CO2 af te vangen en op te slaan is gebaseerd op een al bestaand filtersysteem voor zwavel(oxiden) en fijnstof.
Value Maritime, gevestigd in het oude westelijke havengebied van de Maasstad op een plek die nu plaats biedt aan innovatieve bedrijven, speelt in op de steeds strengere eisen voor de scheepvaart. Woordvoerder Yvette van der Sommen: „In 2020 zag je dat de beperkende regelgeving voor de uitstoot van zwavel redelijk onverwacht kwam voor de scheepvaart, die vrij traditioneel is. En de milieuregels zullen alleen maar strenger worden.”
Aanvankelijk heeft Value Maritime zich beziggehouden met het reduceren van zwavel en fijnstof in de scheepvaart. Schepen mogen wereldwijd vanaf 2020 alleen nog brandstof gebruiken met maximaal 0,5 procent zwavel. ,,De afvang en opslag van CO2-opslag is een module die eraan kan worden toegevoegd. Die CO2 eruit halen is pas mogelijk als de uitstoot al gezuiverd en gekoeld is.”
Gepatenteerde technologie
Van der Sommen kan niet tot in detail ingaan op de innovatie, omdat die is gepatenteerd. Het filtersysteem -in grootte variërend, afhankelijk van het vermogenden het schip- wordt aangesloten op de uitlaat van het vaartuig. Deze aanpak bestaat uit twee elementen.
Het eerste element is een klein geprefabriceerd, voorgeïnstalleerd ‘plug and play’ gaszuiverend systeem in een vervoersvriendelijke behuizing. Dit systeem filtert de zwavel en 99 procent van het fijnstof van de uitstoot van schepen. Sinds kort kan hierbij ook de CO2 worden opgevangen.
,,Voordat CO2 uit gas kan worden gehaald, is het van belang dat het gas is gezuiverd. Dit is bekende informatie in de industrie en daar zit dus geen patent op. Ons filtersysteem, de Filtree, maakt de uitlaatgassen echt schoon en daardoor kunnen de gassen vervolgens worden ontdaan van CO2.”
Dit filtersysteem heeft daarnaast een filter dat het waswater schoonmaakt. Waswater in de scheepvaart is afvalwater van het wassen van bijvoorbeeld een laadruim of een gangboord. Olie en fijnstof worden uit dit water verwijderd en afgevoerd naar een slibtank.
,,De CO2 wordt opgeladen in een batterij. We noemen de opslagcapaciteit een batterij omdat deze wordt opgeladen met CO2 en vervolgens wordt ontladen. Die batterij kan erna opnieuw worden gebruikt. Dit werkt dus heel circulair.”
Levering CO2 aan glastuinbouw
Van der Sommen legt uit hoe het in Rotterdam in de praktijk gaat. ,,De batterij wordt in de haven van boord gehaald. Met een vrachtwagen gaat de CO2 in een tank dan naar glastuinbouwbedrijven in het Westland die het kunnen gebruiken voor het laten groeien van gewassen. Als de batterij leeg is, wordt die weer teruggebracht, voor een volgende vaarroute.”
Over belangstelling heeft Value Maritime niet te klagen. Sinds de mogelijkheid met CO2 bekend werd, staat de telefoon roodgloeiend. Dan gaat het met name om geïnteresseerde schippers en rederijen. ,,En we weten dat glastuinders ook grote belangstelling hebben. Die betalen ervoor, het is grondstof voor hen. Het is een commercieel product, zonder subsidie.”
Op dit moment gebruiken twaalf schepen het filtreersysteem, wat dus is uit te breiden met de CO2-module, en zijn er vijf orders voor leveringen. Tot de laatste behoort afnemer Visser Shipping voor de vernieuwende uitbreiding op de Nordica (1.040 teu = 20 voet standaard container).
Beginnen in Rotterdam
Het aangepaste filtersysteem lukt enkel als behalve belangstelling er ook de faciliteiten voor zijn, er technisch geen beperkingen zijn. ,,In principe is zo’n systeem voor elk schip geschikt, maar we zetten in het begin in op schepen met een maximumvermogen van 15 megawatt.”
Value Maritime wil klein beginnen om daarna te groeien. ,,Voorlopig is het gemakkelijker routes als Nederland naar Duitsland en Noorwegen te doen. We beginnen daarom ook met containerfeeders, die lading overnemen voor kleinere havens.’’
En er hoort behalve afnemers ook passende infrastructuur bij. ,,Voor Rotterdam kan het nu bij de Short Sea Terminals. Dat kunnen we uitbreiden met Bremerhaven en Hamburg in Duitsland en we zijn naar meer locaties aan het kijken.”
De mogelijkheid de CO2 op te slaan heeft te maken met de route en ruimte. Een tank is 20 voet. ,,De keus is aan de eigenaar hoeveel die wil opslaan; bijvoorbeeld 20 procent, maar het kan ook tot 100 procent.”
Bedenkers filtersysteem
De bedenkers van het filtersysteem inclusief CO2-opslag zijn Christiaan Nijst en Maarten Lodewijks. De twee vullen elkaar goed aan. Van der Sommen:,, Christiaan heeft een technische achtergrond, komt uit de petrochemische industrie en weet daardoor alles van het soort processen waar het om gaat. Maarten is iemand van de scheepvaartwereld. Hij weet wat daar leeft.”
Er zijn veel ontwikkelingen in het terugbrengen van broeikasgassen. Dat beseft Value Maritime.
,,Het is lastig te bepalen waar de markt heen gaat. Hoe hard gaat het gebruik van het milieuvriendelijke waterstof als brandstof? We hopen op middellange termijn een groot aandeel van de markt te bedienen. We zijn misschien sneller dan de concurrentie omdat die vaak groter is, met een complexere bedrijfsvoering. Met ons kleine, innovatieve bedrijf kunnen we heel snel de markt op. Het is niet al te bureaucratisch, dat is echt een voordeel.”
Financieel heeft onder meer Yard Energy geld gestoken in de innovatieve startup uit 2017.
Lees ook: Hoe de scheepvaart groener gaat varen.
