Het aangename met het nuttige verenigen. Dat is in een notendop de filosofie van een nieuwkomer in oud Rotterdams havengebied. Want Stadshaven Brouwerij probeert zo duurzaam mogelijk te werken. Met hergebruik van afvalwater en restwarmte bij het brouwproces, zonnepanelen, benutten van accu’s van afgedankte scooters en bierbostel dat naar de koeien gaat op de nabije drijvende boerderij. Dat laatste past in het samenwerken met vernieuwende bedrijven in de buurt.
Harm van Deuren van de Bierfabriek, het bedrijf achter de nieuwe brouwerij annex horecagelegenheid in het Merwehavengebied bij Schiedam, kan geestdriftig vertellen over de Stadshaven Brouwerij. Hij wijst op de omvang van zowel de brouwerij als de horecaoppervlakte en het streven circulair te zijn. Die combinatie is vernieuwend, stelt hij.
“We starten in grootte op een niveau waar een gemiddelde brouwerij voor speciaalbier pas na twintig jaar aan toe is. Het wordt een productie van twee miljoen liter per jaar, er is megahoreca met 350 stoelen en een oppervlakte bij elkaar van 5000 vierkante meter, echt ‘overwhelming’. Maar als je het over circulariteit wil hebben, onderscheiden we ons ook.”
Oude scooteraccu’s
Het is meer dan een verkooppraatje, want de Stadshaven Brouwerij probeert inderdaad zo duurzaam mogelijk te werken. Er zijn diverse elementen om dat te bereiken. De 1700 zonnepanelen op het dak leveren jaarlijks 400.000 kWh op.
Voor het benutten van een deel van de duurzaam opgewekte energie is een originele oplossing gevonden. De brouwerij deed mee aan de wedstrijd Rotterdam Unlocked, oplossingen voor circulaire vraagstukken. Het Schiedamse bedrijf StoredEnergy werd de winnaar.
Van Deuren: “Dat is eigenlijk een buurman. Het gaat om oude accu’s uit huurscooters. Die zijn na drie jaar op zeventig procent van hun capaciteit en worden dan vervangen. Wij kunnen ze goed gebruiken voor het opslaan van energie die ’s avonds nodig is in de horeca. Denk aan de lampen op het terras. Anders worden deze accu’s weggegooid.”
Afvalwater
StoredEnergy heeft een methode ontwikkeld om van de oude accu’s grote batterijen te maken, voor de brouwerij honderd stuks. Het overschot aan energie uit de zonnepanelen wordt opgeslagen in de batterijen.
Onderdeel van het duurzaam brouwen is het zorgvuldig omgaan met restwarmte. “We hebben daarvoor state of the art-machines uit Duitsland. Hypermodern, superefficiënt waarbij de vrijkomende warmte bij het koelen weer wordt gebruikt als voorverwarmd brouwwater.”
Andere buren van de brouwerij doen ook een duit in het zakje. “Neem Rainmaker, een innovatief bedrijf op het gebied van water maken. Daar is een afstudeerder op gezet. Ons afvalwater wordt opgevangen, gezuiverd en opnieuw gebruikt voor brouwwater. Zo’n bijdrage is met name interessant voor Afrikaanse landen. Daar is water schaars en zo kan er zuinig mee worden omgegaan.”
Bierbostel
Rainmaker heeft enige faam opgebouwd met het maken van water uit lucht of door het zuiveren van bijvoorbeeld zeewater. De focus is daarbij gericht op regio’s waar drinkwater schaars is, vandaar dat Van Deuren Afrika noemt. Als brouwerij is de Rotterdamse nieuwkomer een interessante testcase.
Van Deuren benadrukt het belang van water bij het brouwproces. “Besef dat voor het maken van een liter bier vier liter water nodig is. Dus dat opnieuw gebruiken, betekent enorme winst.”
Een andere manier van hergebruik is niet nieuw, maar wel de specifieke doelgroep. Het gaat om bierbostel, een afvalproduct dat al vaker als veevoer dient. In het geval van Stadshaven Brouwerij heeft dat een eigen invulling.
Duurzaamheid zit in ons bloed.
Harm van Deuren
“Normaliter wordt dat opgehaald door veevoerbedrijven. Nee, dat gaat bij ons ook anders. We zitten vlak bij de zogeheten Floating Farm, de eerste drijvende boerderij. Onze bostel gaat rechtstreeks van de brouwerij naar de koeien van deze drijvende boerderij.”
Een deel van de bostel gaat naar een Rotterdamse bakker. Het bierbrood op de kaart in het restaurant is van deze bakker afkomstig. Op het streven zoveel mogelijk een lokale kringloop te hebben wat betreft grondstoffen en het verwerken van eigen producten is hop een uitzondering. “Het valt niet mee om goede lokale hop te krijgen voor het brouwproces,” licht Van Deuren toe.
Waarom zo duurzaam mogelijk proberen te zijn? “Dat zit gewoon in ons bloed. We moeten met ons allen beseffen dat het eens ophoudt. Het mooie aan deze brouwerij is dat we met een leeg vel begonnen, zodat we alles konden invullen naar ons zin. Dan gaat het ook om circulariteit.”
Vernieuwing
De Stadshaven Brouwerij plus bijbehorende horeca aan de Galileïstraat in Rotterdam zijn een initiatief van Bierfabriek. Dit is begonnen als een combinatie van microbrouwerij en restaurant, met Van Deuren als medeoprichter. De Rotterdamse locatie is na Amsterdam, Delft en Almere de vierde vestiging en zou officieel worden geopend in dit voorjaar. Door de pandemie staat de echte opening nu gepland in de loop van mei, hoewel de brouwerij al wel is opgestart.
Rotterdam is blij met de komst en heeft meegewerkt aan een goede plek. Het Havenbedrijf Rotterdam opperde zelf om in de oude fruitloods aan de Merwehaven te zitten. En die nam de renovatie van het pand voor zijn rekening.
Het past in de transitie van voormalig havengebied naar een omgeving met innovatieve, duurzame bedrijven. Het Havenbedrijf Rotterdam wil een voortrekkersrol spelen in de wereldwijde energietransitie. De Stadshaven Brouwerij past goed in deze ontwikkeling.
De Merwehaven en omgeving was vroeger bekend voor de opslag van fruit en groenten. Al langere tijd is er een omslag gaande, waarbij in de jaren negentig het gebied door de prostitutiezone aan de Keileweg een verloederd imago kreeg. De zone ging gepaard met veel drugsoverlast in het havengebied en aanpalend woongebied.
Niet alleen nieuwe bedrijven moeten het gebied op de rand van Rotterdam met Schiedam opfleuren. Ook moet het overgangsgebied tussen Rotterdam en Schiedam steeds meer worden bewoond, waar horeca goed op aansluit. In het Merwe-Vierhavens genoemde gebied komen er 5500 woningen bij.
Ook interessant: ‘IJzersterk bier’ gebrouwen met energie uit metaalpoeder, duurzaam alternatief voor kolen