De roep in Nederland om verplicht mondkapjes te dragen in openbare ruimtes neemt steeds verder toe. Zeker nu uit een onderzoek van UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht blijkt dat maatregelen als handen wassen, mondkapjes dragen en afstand houden wel degelijk werken om coronabesmettingen te voorkomen.
Onder andere winkeliers en horeca-ondernemers zien het steeds drukker worden in de straten. Zij vrezen een nieuwe uitbraak. Zij zien mondkapjes als een middel om dat tegen te gaan.
Nederland is tot dusver aarzelend om met een verplichting op het dragen van mondkapjes te komen. Die geldt vooralsnog alleen in het openbaar vervoer. In de afgelopen tijd hebben diverse Nederlandse wetenschappers ook hun twijfel ge-uit over de effectiviteit van het dragen van mondkapjes.
Het RIVM stelde dat ‘mondneusbescherming een gevoel van schijnveiligheid kan creëren, waardoor andere maatregelen niet goed meer opgevolgd worden. In dat geval kan het gebruik van niet-medische maskers die maar een beperkte bescherming bieden leiden tot een toename van infecties met COVID-19.’
Verplichte mondkapjes door oplaaien aantal besmettingen
Door het opnieuw oplaaien van het aantal besmettingen zijn inmiddels in landen als België, Groot-Brittannië en Frankrijk mondkapjes op tal van plaatsen nu verplicht. Vanaf begin deze maand moesten bijvoorbeeld Belgen in alle overdekte ruimtes waar veel mensen bij elkaar komen, zoals gebedshuizen, concert- en theaterzalen, bibliotheken, grote collegezalen en conferentiezalen een mondkapje dragen.
In Groot-Brittannië is vanaf morgen het dragen van zo’n bescherming verplicht tijdens het winkelen. In Duitsland bestaat de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer, het winkelen en het bezoeken van openbare ruimtes en horeca al weken lang.
‘Geen aanleiding voor nieuwe maatregelen’
Minister Grapperhaus van Justitie stelde echter gisteravond tijdens een ingelaste persconferentie over het toenemende aantal besmettingen, dat er vooralsnog geen nieuwe maatregelen komen. Pas als maatregelen van lokale overheden niet afdoende blijken, wordt er ingegrepen. Wel kondigde het RIVM aan dat er een campagne komt om vooral jongeren te wijzen op de gevaren van besmetting en het nut van ‘social distancing’.
‘Nederlanders moeten zich meer bewust worden van gevaren’
Toch zijn inmiddels Utrechtse wetenschappers tot de conclusie gekomen dat maatregelen als het verplicht dragen van mondkapjes wel degelijk nut hebben. Nederlanders moeten zich ook meer bewust worden van de gevaren, stellen onderzoekers van UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht.
Wetenschappers van de mathematical modelling group onder leiding van hoogleraar Mirjam Kretzschmar van het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde van het UMC Utrecht, vergeleken de effectiviteit van vrijwillige preventiemaatregelen en van kortdurende overheidsinterventies bij het verminderen, vertragen of het voorkómen van een COVID-19-epidemie.
‘Vrijwillige maatregelen, met name een combinatie van bijvoorbeeld social distancing en het dragen van een gezichtsmasker, verminderen het totaal aantal mensen dat besmet raakt aanzienlijk.’
Alexandra Teslya
De onderzoekers ontwikkelden een transmissiemodel van SARS-CoV-2 waarbij rekening werd gehouden met ziektestatus (vatbaar, blootgesteld, besmettelijk met milde of ernstige ziekte, gediagnosticeerd en hersteld) en ziektebewustzijn (bewust en onbewust). Vrijwillige maatregelen werden verondersteld te worden genomen door ziektebewuste individuen. Door de overheid opgelegde social distancing zorgde voor afname van het aantal contacten van individuen, ongeacht hun ziekte- of bewustzijnsstatus.
“Vrijwillige maatregelen, met name een combinatie van bijvoorbeeld social distancing en het dragen van een gezichtsmasker, verminderen het totaal aantal mensen dat besmet raakt aanzienlijk”, aldus universitair docent Alexandra Teslya. “Ook wordt de piek van de epidemie lager en wordt deze uitgesteld.”
Volgens mede-onderzoeker Ganna Rozhnova suggereren de resultaten van de modelleringsstudie dat effectieve verspreiding van volksgezondheidsinformatie over Covid-19, effectief kan zijn om de epidemie te verminderen en te vertragen.
“Bovendien kan een vroegtijdige en kortdurende door de overheid opgelegde social distancing, de zorg de tijd geven om zich voor te bereiden op een toenemend aantal COVID-19-patienten. We benadrukken het belang van ziektebewustzijn bij het grote publiek voor het beheersen van de aanhoudende pandemie én het voorkómen van een tweede infectiegolf. Daarom raden we aan dat overheden en volksgezondheidsinstellingen, naast het beleid inzake social distancing, mensen motiveren om vrijwillige maatregelen met bewezen doeltreffendheid te blijven nemen om de Covid-19-pandemie met succes aan te pakken.”