Roebyem Anders: ‘Waarom liggen die daken nog steeds niet vol met zonnepanelen?’

Het liefst zou ze alle daken willen volleggen met zonnepanelen, het streven is in ieder geval minimaal 1 op de 4 huishoudens. Eerder dan dat wil Roebyem Anders (51), oprichter van Sungevity en BNR ondernemer van het jaar 2019 niet stoppen. Groot denken is haar sowieso niet vreemd. Het moet echter niet alleen bij mooie plannen blijven. Zonline, het bedrijf dat ze in 2012 oprichtte en dat in 2014 is opgegaan in het Amerikaanse Sungevity, is inmiddels zo’n 20.000 klanten rijk. Anders denkt het liefst groots en wil echt impact maken.

Alle daken vol

Roebyem Anders kijkt terug op een indrukwekkende carrière bij niet de minste organisaties als de Wereldbank en de International Energy Agency (IEA). Een idealist in hart en nieren, die haar sporen verdiende in duurzame energie. Maar in plaats van dromen van een mooiere wereld wil ze daar vooral zelf een bijdrage aan leveren, en als het kan een beetje snel graag. Zo ergert Anders zich, steeds wanneer ze met de trein langs al die bedrijfsterreinen met naakte daken rijdt, helemaal rot. ‘Waarom liggen die nog steeds niet vol met zonnepanelen?’, denkt ze dan.

Zonnepanelen voor iedereen

Na zeven dienstjaren bij BP onder een visionaire leider, die de transitie van fossiele naar duurzame energie hoog in het vaandel had staan, vond ze het tijd worden om een eigen bedrijf te beginnen. Anders: ‘Ik wilde zonnepanelen betaalbaar en makkelijk toegankelijk maken voor iedereen. Maar de prijs van zonnepanelen was toen nog torenhoog. Daarom moesten we slimme dingen bedenken.

Met Sungevity (in 2017 opgekocht door Engie) timmerde Anders voortvarend aan de weg aan wat ze de ‘Rooftop Revolution’ doopte. Zo moesten onder meer alle schooldaken eraan geloven onder het mom van: ‘Wil je het schoon én goedkoop hebben? Of liever duur en vies? Dan is het antwoord toch heel simpel?’

Ook ontketende ze naaste de Schooldak- en de Huurdakrevolutie ook de ‘Bajesrevolutie’, waarbij alle Nederlandse gevangenissen in rap tempo van zonnepanelen zullen worden voorzien. Dat was, naar Anders’ eigen zeggen, te danken aan de voortvarende, vrouwelijke directeur van de koepelorganisatie die er de nodige vaart achter zette.

Innovatief concept

Wat daar allemaal zoal zo innovatief aan is? Anders: ‘Wij waren zo’n beetje de eerste zonnepanelenaanbieder met een online concept. Dat was zo‘n 8-9 jaar geleden nog totaal onbekend. De zonnepanelenmarkt had toen nog zo’n stoffig imago van drie monteurs die langskwamen om alles op te meten en vervolgens voor je berekenden wat je nodig had. Wij stuurden geen monteurs langs, maar ontwikkelden een online tool, waarmee onze potentiële klanten zelf konden berekenen niet alleen wat ze kwijt zouden zijn aan de panelen, maar ook wat die zouden opbrengen. Ook konden ze daarmee verschillende legplan-opties vergelijken. Wat echter vooral uniek aan ons concept was: klanten kregen de garantie dat ze ten allen tijde minimaal de opbrengsten uit een van tevoren ingeschatte hoeveelheid stroom zouden hebben.’

Vrouw in mannenwereld

Anders eindigde onlangs naast de nieuwe CEO van Fairphone, Eva Gouwens, en oprichter-CEO Jaap Korteweg van de Vegetarische Slager in BNR’s top 3 Ondernemer van het jaar 2019. Hoe bijzonder is dat voor een vrouwelijke ondernemer, die zich bovendien begeeft op een terrein, de energiesector, dat vooral door mannen wordt bevolkt?

‘Ik ben inderdaad vrijwel altijd de enige vrouw in het gezelschap. Maar ik bevind me ook op een snijvlak qua ondernemerschap. Ik ben sociaal ondernemer, maar ook actief in de energiewereld.

En als ik dan op zo’n bijeenkomst kom met alleen maar mannen in de zaal, dan denk ik wel eens: jongens, het is toch 2020, waar zijn de vrouwen toch?
Nu is sociaal ondernemerschap wel een vrouwendomein, maar de energiesector totaal niet.

Bij de netbeheerders zie je nog wel een enkele vrouw, en kleinere startups met een vrouwelijke CEO zijn er ook wel, grotere bedrijven met een vrouwelijke oprichter/eigenaar en/of CEO heb je echter niet tot nauwelijks. Hoe dat komt? Geen idee. Misschien durven vrouwen minder risico’s te nemen of voelen ze zich meer thuis binnen kleinere bedrijven.’

Focus

Wat Anders een goede ondernemer maakt?
‘Ik denk dat je daarvoor in ieder geval een paar dingen op een rijtje moet hebben. Bijvoorbeeld dat je niet alles in je eentje kunt doen. Al was het maar omdat je nu eenmaal niet overal even goed in kunt zijn. Het gaat niet alleen om delegeren en loslaten, maar vooral om het besef wat je wel en niet het beste zelf kunt doen. Je moet weten waar je eigen krachten liggen, en daar je focus op leggen. Zo ben ik wel de oprichter van Sungevity, maar ben ik in de praktijk eigenlijk totaal ongeschikt gebleken als CEO. Ik heb daarvoor snel dan ook een hele goeie gevonden, Jan Slaghekke. Als ik mezelf een functietitel zou moeten geven, dan zou dat iets van ‘chief mission officer’ zijn.’

Schakelen

De coronacrisis betekent voor veel bedrijven de strop. Of in ieder geval verkeren ze in zwaar weer. Hoe zit dat bij Sungevity?

‘Natuurlijk hebben wij ook last van de crisis. Iedereen is erdoor overvallen. Ook onze bestellingen zijn met 20% teruggelopen. Toch hebben wij er relatief weinig last van, omdat we niet alleen een product hebben dat redelijk crisisbestendig is –  de energietransitie gaat ondertussen immers gewoon door – maar vooral omdat we ook voor de crisis al online opereerden. Wij hebben bovendien snel kunnen schakelen – daar ben je tenslotte ook ondernemer voor -, en hebben wij al heel vroeg onze installateurs voorzien van een coronaprotocol, zodat ze precies weten hoe ze klanten moeten benaderen.

Met de woningbouwcorporaties komt het trouwens wel goed, die moeten ook verduurzamen. Het was vooral de particuliere sector die ons zorgen baarde. Consumenten werden immers ook door de crisis overvallen, wat ze met onzekerheid vervult. Dan ga je ook niet zo snel investeren in iets nieuws. Anderzijds willen mensen hun tijd nuttig besteden. En beseffen ze daarnaast dat ze, door zonnepanelen aan te schaffen, ook op hun energierekening kunnen besparen.’

Alles bij de Gamma

Onlangs is Sungevity een samenwerkingsverband aangegaan met bouwmarktconcern Gamma, later zal ook Karwei volgen. Een geval van goddelijke voorzienigheid? Immers één van de sectoren die wel open mocht blijven gedurende de lockdown?
Anders: ‘Die samenwerking was natuurlijk al lang voorgekookt, maar komt nu met de crisis inderdaad wel goed uit. Waar het echter om gaat is dat wij uiteindelijk zoveel mogelijk mensen aan zonnepanelen helpen, dat is ook waar het mij ooit om begonnen was. Ik denk dat we na de early adopters met deze actie nu ook een groep mensen bereiken die we eerder niet hadden bereikt: de massa, die bij de Gamma winkelt. Willen wij na die eerste miljoen zonnepanelenbezitters ook de tweede miljoen aanboren, dan moeten wij ook die groep bereiken. Speciaal voor hen hebben we ook een financiële voorziening ontwikkeld, waarbij ze een lening kunnen afsluiten tegen hele gunstige voorwaarden. Iets wat wij helemaal niet hadden van tevoren kunnen voorzien, maar juist die regeling blijkt het in de huidige crisistijd heel erg goed te doen.’