Moss on building façade (© Respyre)
Author profile picture

Respyre, een in Amsterdam gevestigde start-up, ontwikkelt een bioreceptief betonproduct dat de groei van mos stimuleert. Hiermee willen ze steden veranderen in stadslandschappen die letterlijk ademen.

“We willen de steden laten ademen, want op dit moment stikken ze”, zegt Mark de Kruijff, oprichter en CEO van Respyre. De Kruijff, startte Respyre in 2020 in samenwerking met twee hoogleraren van de TU Delft. Zij deden onderzoek naar de crossover tussen biologie en materiaalkunde op hetzelfde moment dat De Kruijff op zijn idee kwam.

“Ik zag wat lege muren en dacht: ‘wat als we dit gewoon kunnen bedekken met mos'”, vertelt De Kruijff. “Mijn kennis van toen was dat mos C02 kon opvangen en dat het er mooi uitzag. Dus zo is het begonnen.” Verstedelijking van stadscentra heeft velen een plek gegeven om te wonen en te werken ten koste van het groen en in veel gevallen de luchtkwaliteit. De oplossing van Respyre is om steden te bedekken met mos, waardoor de biodiversiteit wordt bevorderd en de vervuiling van de lucht wordt teruggedrongen.

Veelzijdig

“Wat zo briljant is aan mos is dat het geen wortels heeft,” zegt De Kruijff. In plaats daarvan klampt mos zich vast aan oppervlakken met rhizoïden – kleine haartjes die gebouwd zijn om zich aan een muur vast te klampen in plaats van de structurele integriteit ervan aan te tasten. Dit betekent dat de voedingsstoffen die het mos opneemt bijna allemaal afkomstig zijn van de omringende lucht en het water dat langs stroomt. Mos werkt als een spons en kan tot vijf liter water per vierkante meter vasthouden, wat de rioleringssystemen in gebouwen zou ontlasten. Wanneer het water verdampt, wordt de buitentemperatuur tijdens hittegolven afgekoeld.

Dat kleine plantje doet zoveel.

Mark de Kruijff – CEO en oprichter van Respyre

Terwijl normale mosgroei vocht kan doorlaten in een muur, beschermt Respyre’s bio-receptieve beton gebouwen door te fungeren als een membraan rond bestaande cementweefsels – “Net als een dikke laag verf,” legt De Kruijff uit. Mos is ook veerkrachtig en zelfonderhoudend. Het heeft alleen hydratatie nodig tijdens het ontkiemingsproces en, afhankelijk van de mossoort, gedijt het het hele jaar door – zelfs tijdens de wintermaanden. “Het plantje doet zoveel,” zegt De Kruijff. “Daarom zijn wij er ook zo’n grote fan van.”

Duurzaam gebouw

Terwijl steden beginnen met het verkennen van groene stadsstrategieën, zoals groene daken en levende muursystemen, zijn veel van deze duur om te implementeren en te onderhouden. Respyre’s bio-receptief beton daarentegen is een eenvoudige oplossing van cement, additieven, en voedingsstoffen die mosgroei stimuleren. Het kan ook gerecycleerde betonmaterialen gebruiken bij de productie ervan.

“Het verandert ineens de hele visie op beton, waardoor het een duurzaam bouwmateriaal wordt”, zegt De Kruijff. Het bioreceptieve betonproduct heeft al de aandacht getrokken van architecten en bouwaannemers in Europa die die visie delen. De Kruijff ziet echter de bouw in Azië – met name China – als een gebied waar de technologie van Respyre een echt verschil zou kunnen maken. Veel steden in China richten zich op het bouwen van hoge, betonnen gebouwen en hebben een relatief slechte luchtkwaliteit – een ideale markt voor de toevoeging van bio-receptief beton. Respyre heeft een patent aangevraagd op hun bio-receptieve betonproduct en richt zich voorlopig op mogelijkheden in eigen land.

“Wij willen de drijvende kracht zijn om mensen te laten zien dat dit mogelijk is”, zegt De Kruijff. “We willen een voorbeeld en inspiratiebron zijn voor andere landen.”