Redeneer vanuit de toekomst

De weerstand tegen volstrekt nieuwe oplossingen waarbij tegelijk achterhaalde zaken moeten verdwijnen is groter en geïnstitutionaliseerder dan ooit. We voelen wel de noodzaak tot verandering, maar zijn tegelijk huiverig voor een onbekende toekomst, die draait om het oplossen van problemen die je nu niet helemaal kunt voorzien.

Als je dit wil doorbreken moet je verbeelden hoe een duurzame en rechtvaardige toekomst eruit ziet waarbij landbouw en natuur hand in hand gaan. Hoe groene inclusieve steden eruitzien als er minder auto’s zijn. En dat dat allemaal ook betaalbaar is omdat duurzamer uiteindelijk ook goedkoper is.

Het College van Rijksadviseurs heeft dit begrepen. Zij verkent de lange termijn om zo voor de korte termijn concrete maatregelen te kunnen bedenken die de tand des tijds kunnen doorstaan. In een Toekomstatelier kijken ze hiervoor 100 jaar vooruit. Het PBL Planbureau voor de Leefomgeving hanteert dezelfde strategie. En kijkt een iets bescheidener aantal van 27 jaar vooruit naar de inrichting van Nederland in 2050.

Ze schetsen daarbij vier scenario’s: 

• 1. Een  Mondiaal Ondernemend Nederland waarin grote bedrijven de lead hebben
• 2. Een Snelle Wereld: waarin de nog verder toegenomen digitalisering afstanden doet verdwijnen
• 3. Een Groen Land: met veel ruimte voor de natuur
• 4. Een Regionaal Geworteld Nederland waarin burgers het initiatief nemen in hun eigen leefomgeving.

Het is niet moeilijk te bedenken dat het een combinatie van dit alles en niets van dit alles zal zijn. Waarbij we ongetwijfeld zullen worden ingehaald door een onvoorspelbare werkelijkheid. 

Het is verleidelijk om toch een poging te wagen. Over 100 jaar neemt niemand meer een beslissing. Er werkt sowieso niemand meer. Ouderdom bleek een te genezen ziekte. De mens is gewoon een biologische machine die prima is na te bouwen en waarvan eindeloos reserveonderdelen kunnen worden gemaakt. Aangestuurd door een biologische computer waarvan de harde schijf is te kopiëren en programmeren. Het bouwplan -ons DNA- is naar believen te  tweaken. Opeens  wordt je niet dik van een  patatje oorlog en is het zelfs gezond. Je kunt eten wat je wilt.

Energie is gratis. Bij ‘geboorte’ krijgt iedereen een batterij-implantaat met genoeg energie voor het hele leven. Digitale zorgvrienden, quantumcomputers, VR, AI en een basisinkomen maken ons zorgeloos en overbodig.

Alleen dat milieu kregen we er niet onder. De  mensheid bleek een tijdelijk verschijnsel. 

Een enkeling overleeft nog op terpen.