Quaptis zet CO2-emissies uit vrachtwagens om in vloeibaar goud

By Alex Davidson

We hebben een CO₂-probleem. Nee, niet dat probleem. We hebben het over vloeibare CO₂. Die bubbeltjes die in je frisdrank of bier zitten. Maar ook die kooldioxide die artsen gebruiken bij chirurgische ingrepen. Die CO₂ is namelijk steeds moeilijker te krijgen. Dat is vooral ook slecht nieuws voor Nederland, omdat glastuinbouwers op grote schaal vloeibare CO₂ gebruiken om de groei van gewassen te bevorderen. Vloeibare CO₂ ontstaat meestal als bijproduct in bijvoorbeeld gas- en ammoniakfabrieken. Als die schaarser worden of worden stilgelegd, verdwijnt ook die kooldioxide.

Een start-up uit Zwitserland zegt een andere manier te hebben om ons aan vloeibare CO₂ te helpen. Deze onderneming Qaptis is bezig met de ontwikkeling van een modulair koolstofafvangsysteem voor vrachtwagens en de scheepvaartsector. Met hun technologie vangen ze uitlaatgassen op en zetten deze om in vloeibare CO₂. Zo worden vrachtwagens schoner en is er een nieuwe bron voor vloeibare kooldioxide gevonden. Theodore Caby, een van de medeoprichters van Qaptis, vertelt er meer over in deze aflevering van start-up of the day

Hoe werkt het?

“Het komt erop neer dat we kooldioxide uit uitlaatgassen omzetten in vloeibare CO₂. Het systeem onttrekt warmte aan uitlaatpijpen en gebruikt die warmte om de CO₂ op te vangen. Die wordt vervolgens samengeperst tot een vloeistof die aan boord kan worden opgeslagen. In het algemeen verbruiken bestaande koolstofafvangkits vrij veel energie. Om het energieverbruik te verlagen, gebruiken wij dus de hete uitlaatgassen als energiebron. Het is onze ambitie om het systeem volledig te laten draaien op die hitte. Dat is theoretisch mogelijk, maar vooralsnog verbruikt het wel iets meer brandstof.”

Waarom kunnen we niet gewoon overschakelen op vrachtwagens die op waterstof rijden?

“De automobielindustrie heeft altijd een multitechnologische aanpak gehad. Maar soms willen regeringen proberen de magische oplossing te vinden. Het maakt deel uit van de collectieve ontkenning. We denken dat we waterstof overal kunnen toepassen en dat het alles zal oplossen. Maar dat gaat niet meteen gebeuren. Het grootste probleem is dat je de hele infrastructuur moet veranderen om het te laten werken. Ik denk dat waterstof een deel van de oplossing is voor de energietransitie, maar we moeten de juiste technologie voor de juiste toepassing vinden.

Wij denken dat waterstof best wel een marktaandeel zal veroveren. Maar dat zal beperkt zijn. Het is onwaarschijnlijk dat waterstof een belangrijke rol gaat spelen in de sector van de zware vrachtwagens. Waterstofvrachtwagens kosten drie keer zoveel als gewone vrachtwagens. Dat vergt een enorme investering. Wij mikken met ons product op mensen hun koolstofproductie willen beperken zonder de infrastructuur volledig te veranderen.”

Hoe moedig je mensen aan dit te gebruiken?

“De CO₂-heffing is de grote economische stimulans. De Europese Commissie heeft tot 2026 de tijd om vast te stellen en te beslissen hoe ze de vervuilers in de vrachtwagensector wil aanpakken. Ons product moet betaalbaar genoeg zijn om op vrachtwagens te installeren, waardoor het op termijn minder kost dan het betalen van de belasting.

Je kunt dus je eigen vrachtwagens houden en tegelijkertijd de belasting vermijden. We willen de kosten van ons product onder de dertig procent van het investeringsbudget van een vrachtwagenbedrijf houden. We kijken ook of we onze systemen kunnen verhuren tegen een lagere prijs dan de CO₂-heffing en deze uiteindelijk als een dienst kunnen aanbieden. Hierbij betaal je voor de koolstof die wordt opgevangen.”

“Wat ik wilde, bleek onmogelijk te zijn, dus kwam ik met iets beters”

Frank H. Chen is geen typische start-up ondernemer. Waar de meeste van hen snel willen gaan, gaat Frank langzaam. Maar wel met resultaat.

Wat gaan logistieke ondernemers doen met die vloeibare kooldioxide?

“Goede vraag, want dat is niet de kernactiviteit van vrachtwagenbedrijven. We moeten dus een oplossing voorstellen. Onze rol is om de logistieke keten op te zetten en een manier te vinden om de vloeibare CO₂ te helpen verkopen. Bijvoorbeeld door de verkoop van de vloeibare CO₂ aan eindgebruikers. In Nederland zijn de eindgebruikers bijvoorbeeld de tuinbouwsector met zijn kassen. Nederland gebruikt 300.000 ton CO₂ in de glastuinbouw.”

Wat zijn de volgende stappen?

“We zijn nu bezig met de pre-seed. We streven ernaar 500.000 tot 800.000 euro bij elkaar te krijgen. We moeten het team oprichten, en dan moeten we tegen het einde van deze periode een prototype hebben dat werkt voor vrachtwagens. Seed one zal dan 2-3 miljoen euro bedragen, waarmee we het team kunnen uitbreiden, een het prototype kunnen ontwikkelen en een proef kunnen opzetten bij externe klanten.”

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.