Ongeveer elke vijfde boom die wereldwijd wordt gekapt, eindigt als papier in onze huizen. Het kan gaan om een boek, een krant, tijdschrift, schrijfblok, inpakpapier, keukenhanddoek of een rol toiletpapier. Aangezien er jaarlijks ongeveer 15 miljard bomen voor de papierproductie worden gekapt, zou een alternatief voor hout als grondstof voor papier complete bossen kunnen redden. Studenten van de Leibniz Universiteit Hannover (LUH) hebben een alternatief gevonden in het afval van de ananasfabriek
Het 14-koppige Musa-Fibra team heeft zich ten doel gesteld om de papierproductie in de toekomst volledig houtkapvrij te maken. “Tegelijkertijd zou het recyclen van ananasafval een groot afvalprobleem oplossen in de landen rond de evenaar”, zegt Niklas Tegtmeier, student plantenbiotechnologie aan het LUH.
In Costa Rica, de wereldleider in de internationale ananashandel, levert de teelt wekelijks tot 300 ton plantenresten op. Omdat de dikke ananasbladeren moeilijk te composteren zijn, moeten ze met veel werk ondergeploegd worden. Of ze worden verbrand, of behandeld met chemicaliën om ze uit te drogen. Een bijkomend probleem is dat er bovendien muggen in het afval op de velden broeden, die ziektes kunnen verspreiden onder de plaatselijke boerderijdieren.
Cellulose vrijmaken uit ananasbladeren
Het team van Musa Fibra van het LUH-instituut voor Technische Chemie heeft nu een nieuw proces ontwikkeld om cellulose uit ananasbladeren te halen. Dit kan dan worden gebruikt in de papierproductie, bijvoorbeeld als vervanging voor houtpulp. In Costa Rica heeft het team al belangrijke contacten kunnen leggen tijdens studiereizen. De groep krijgt ook steun van het onderzoeksinstituut CENIBIOT en de Universiteit UTN.
Bij het proces dat Musa Fibra gebruikt om cellulose uit de ananasbladeren te halen, worden geen giftige chemicaliën gebruikt, zoals chloorhoudende stoffen. Bovendien wordt het waterverbruik zo laag mogelijk gehouden, benadrukken de jonge onderzoekers. “Hout heeft een hoog ligninegehalte,” legt student Merit Ulmer uit, “dus het is veel ingewikkelder om de lignines te scheiden. Het ligninegehalte van ananasbladeren is aanzienlijk lager en we kunnen daarom een mildere methode gebruiken”.
Er is al interesse in het proces vanuit de industrie en ook in Costa Rica. Volgend jaar willen de studenten een proeffabriek bouwen op de eerste partnerplantage in het noorden van het land. Daar willen ze laten zien hoe cellulose rendabel kan worden geproduceerd uit ananasafval. Dit zou ook nieuwe banen kunnen opleveren in een van de armste regio’s van Costa Rica.
Vermarkting in Duitsland
De geproduceerde pulp wordt vervolgens geëxporteerd naar Duitsland en onder andere in Nedersaksen verkocht aan bedrijven die waarde hechten aan duurzaamheid. Een van de aandachtspunten van de groep is het transparant houden van de productketen. Afnemers ontdekken daarbij ook “waarom producten van ananasblaadjes een meerwaarde betekenen voor mens en natuur”, aldus de onderzoekers.
Musa Fibra maakt deel uit van het studenteninitiatief Enactus. Dit initiatief heeft tot doel mondiale, sociale en ecologische problemen op te lossen door middel van ondernemerschap. Met in totaal meer dan 70.000 studenten is Enactus een van de grootste ondernemersinitiatieven ter wereld. Enactus Hannover heeft al verschillende veelbelovende projecten geproduceerd, zoals “Insectus” in verschillende landen.
Ook interessant: Maritieme brandstoffen uit lignine
