Optimaliseer de totale levenscyclus van je product, niet alleen de eerste versie

By Bart Brouwers

In de acht jaar dat hij voor Picnic werkt, heeft Daniel Gebler alle innovatie-iteraties meegemaakt die je maar kunt bedenken. Voor de buitenwereld ziet Picnic er misschien nog steeds uit als een bedrijf dat je boodschappen thuisbrengt, maar van binnen is het een puur techbedrijf. Het is de ideale plek voor een computerwetenschapper als Gebler, die als Chief Technology Officer weet hoe technologie bedrijven kan versnellen en toekomstige kansen kan creëren. 

Gebler, geboren in Duitsland en sinds 2015 de CTO van Picnic, is een van de drie keynote sprekers op het Level Up evenement in Eindhoven op 25 september. Zijn verhaal zal gaan over de uitdagingen waar bedrijven voor staan met zowel een fysiek als een digitaal aanbod. We spraken alvast met hem om een eerste indruk te krijgen van zijn belangrijkste boodschappen.

Escape Room

Zoals de meeste succesvolle start-ups gebruikt ook Picnic fancy namen voor alle vergaderruimtes op kantoor. Eén daarvan is de Escape Room, waar een glazen wand meteen het idee wegneemt dat je opgesloten zit. “Uiteraard hangt mijn wens om aan dit gesprek te ontsnappen af van de vragen die je hebt voorbereid”, zegt hij met een brede glimlach.

Gebler, die gepromoveerd is in computerwetenschappen, legt uit hoe hij en zijn teams nieuwe manieren vinden om te innoveren. “Innoveren in een puur digitaal bedrijf heeft veel minder beperkingen dan wanneer je ook fysieke activiteiten hebt. Als je fysieke activa hebt zoals wij, moet je veel mensen betrekken met een grote verscheidenheid aan expertises. Het heeft ons tijd gekost, maar we kunnen nu zeggen dat we een uitstekende manier hebben gevonden om juist op dit specifieke terrein succesvol te innoveren. Onze robotiseringsprocessen zijn daar een voorbeeld van. Vergelijk het met Tesla, dat ook fysieke en digitale diensten combineert: je kunt een auto kopen met voortdurende software-upgrades, soms zelfs meerdere keren per week. We hebben een soortgelijk model gevonden voor ons hele bedrijf.” Zonder alle geheime details te delen, legt Gebler uit dat het model draait om het verplaatsen van zoveel mogelijk bedrijfswaarde van een fysieke naar een digitale laag. “Omdat een digitale laag incrementele updates met weinig inspanning mogelijk maakt.”

Geen übermenschen, geen rock’n’roll – ook voor start-ups gelden de wetten van de bedrijfskunde

Een start-up onderscheidt zich op een aantal aspecten van een gevestigd bedrijf. Maar er zijn vooral ook overeenkomzten, zegt Camilla van den Boom, die een van de keynotes verzorgt op Level-Up 2023.

Drie cruciale zaken

Drie dingen zijn cruciaal in dat model, voegt Gebler eraan toe. “Het eerste is dat we zo optimaliseren dat we met de minste inspanning wel tien iteraties kunnen bouwen. Het klinkt misschien gek, maar het zou niet slim zijn om ons volledig te richten op de eerste versie als we toch al weten dat we er tien nodig gaan hebben. We concentreren ons liever op de totale levenscyclus, waardoor je op een heel andere manier gaat denken over wat je wilt maken. Het tweede is dat we niet optimaliseren voor directe waarde maar ook voor aanvullende opties. We weten namelijk dat elke specifieke innovatie niet alleen onmiddellijke waarde creëert maar ook tien andere mogelijke use cases mogelijk maakt. In feite zijn we zelfs meer geïnteresseerd in deze tien extra gevallen – de aanvullende opties dus – waarvan we niet weten of en wanneer ze zich zullen voordoen. Wat je bij veel bedrijven ziet is dat optimalisaties zich richten op het opheffen van onzekerheden. Wij gaan bewust de tegenovergestelde kant op. Het derde punt gaat helemaal over data en machine learning, over het bouwen van systemen die ontworpen zijn om zichzelf te optimaliseren. We hebben een datafeedbackloop voor elk systeem in onze dagelijkse operatie en de resultaten worden continu gebruikt voor de planning en de operaties van de volgende dag. Op die manier kunnen je werkzaamheden elke dag verbeteren, zelfs als je geen enkele regel code verandert.”

VS, Europa, China

Start-ups in Europa kijken vaak met jaloezie naar bijvoorbeeld de Verenigde Staten, omdat financiering daar veel makkelijker en sneller beschikbaar lijkt te zijn – en in grotere getallen. Gebler kijkt daar anders naar. “Er zijn zeker verschillen vanuit een geografisch perspectief. Ik denk alleen dat deze discussie te eenzijdig gevoerd wordt. Als we het hebben over wat makkelijker of beter is in de VS of in China, lijken we onze eigen sterke punten te vergeten. Je kunt bijvoorbeeld blijven klagen over GDPR, dat wel bestaat in Europa maar niet in de rest van de wereld. Maar je kunt de vraag ook op een heel andere manier stellen: hoe kunnen we zoiets als een sterkere focus op dataprivacy en GDPR in Europa gebruiken om een unieke dienst te creëren die nergens anders ter wereld zou kunnen ontstaan? In feite zien we dit nu gebeuren rond ChatGPT en OpenAI. Een zeer krachtige tool, maar iedereen is bang voor datalekken, privacyschendingen, enzovoort. Het is dus geweldig om te zien dat er verschillende heel interessante Europese start-ups zijn die oplossingen bouwen die meer in lijn liggen met de Europese denkwijze over gegevensprivacy. Ik heb er alle vertrouwen in dat zij daarin zullen slagen.”

Een veilige, groene toekomst kun je niet downloaden in de appstore

Kees Aarts (Protix) is een van de keynotes speakers op het Level-Up event op 25 september 2023 in Eindhoven. We spraken alvast met hem over zijn boodschap voor de start-up community.

Wat ook helpt, voegt Gebler toe, is dat de digitale wereld verandert van een winner-takes-all situatie naar een die veel meer gefragmenteerd is. “We stevenen af op een wereld met Amerikaanse, Aziatische en Europese oplossingen die naast elkaar hun waarde hebben. Bovendien is er nog zoveel meer ontwikkeling nodig. Als we alleen al kijken naar generatieve AI, dan zijn we pas bij versie 0.01 aangekomen. Kun je je dat voorstellen? Dit is super indrukwekkend, we hebben nog niet eens 1% gezien van wat hier mogelijk is. Dus ook daarom is er genoeg ruimte om te ontwikkelen voor Europese bedrijven.”

Onopgeloste problemen

De volgende vergadering wacht op de CTO, het is tijd om de escape room te ontvluchten. Maar voordat we afscheid nemen, blijft er nog één vraag over: wat kunnen bezoekers precies verwachten op 25 september? Gebler: “Ik hoop iedereen te inspireren door de manier van werken bij Picnic met hen te delen. Niet alleen onze grootste successen, maar ook een aantal kwetsbaarheden en dingen die niet hebben gewerkt. Als Nederlands tech-ecosysteem hebben we nog heel veel interessante onopgeloste problemen. Let wel, als ik ‘problemen’ zeg, bedoel ik ook kansen. En natuurlijk wil ik ook leren van de rest van de aanwezigen om te zien wie er misschien al oplossingen heeft gevonden voor sommige van de uitdagingen die wij hebben aangepakt. Ook al bevinden ons al in de latere stadia van onze start-up journey, we hebben nog steeds het gevoel dat we nog maar 5 of 10% van die reis achter de rug hebben. Er komt dus nog 90%. We kunnen alle wijsheid en kennis van deze community goed gebruiken.”

Constantijn: ‘Wil Nederland relevant blijven, dan moeten we voorop willen lopen’

Sinds zijn aantreden in 2016 als speciaal gezant bij eerst StartupDelta en later Techleap zet Prins Constantijn zich vol overgave in voor een bloeiend start-up ecosysteem.