Door Saskia Lammers, raadslid GroenLinks Eindhoven
Geen enkele kunstenaar heeft de illusie dat zijn werk altijd direct begrepen wordt. Het enige wat je mag verwachten als maker, is dat mensen even de tijd nemen om het te doorgronden. Zo ook bij het kunstwerk van Dries Verhoeven op de Lichttoren: Fare Thee Well! als onderdeel van festival STRP. Zonder dat het kunstwerk in zijn totale context gezien was, stond LPF op zijn achterste poten. Inmiddels zijn er raadsvragen gesteld: “Zieke geesten in Eindhoven misbruiken subsidiegelden met walgelijke Islamitische teksten via een lichtkrant op de Philips Lichttoren”.
Als de LPF zich even verdiept in het werk, weten zij dat het nog niet in de buurt komt van een verheerlijking van een Islamitische Staat of tot geweld oproept. Het is een kunstwerk waarbij je met een opera-aria van Händel op een koptelefoon, door een telescoop kijkt naar een continue tekststroom van veranderende denkbeelden, overtuigingen of bezittingen op 2 kilometer afstand. Met een “Farewell” komen ‘oude’ denkbeelden zoals “Farewell to the infinite idea of growth” of “Farewell uit het hoofd geleerde telefoonnummers” voorbij. Nieuwe overtuigingen komen met “Welcome” langs bijv. “Welcome goede bedoelingen” of “Welcome leegstand“. Niet oordelend, maar als uiting van een veranderende tijd, van een komen en gaan. Een weemoedig, soms relativerend “visueel requiem voor onze tijd” aldus de maker.
Juist waar de kunstenaar reflectie zocht, met zijn werk opriep tot een stapje achteruit, kiest LPF voor de frontale aanval. Omdat het werk echter niet provocatief bedoeld was, heeft de maker de dichttekst inmiddels aangepast, om alle misinterpretaties te voorkomen. Toch bleek dat onvoldoende voor de LPF: “Het kwaad zou geschied zijn”. En omdat het werk tot “grote onrust onder inwoners” kan leiden, vragen zij welke stappen er genomen worden richting de verantwoordelijken. Bovendien zijn zij ‘lokaal’ van mening dat het ‘landelijke'(?) subsidiegeld niet aan organisaties met “dergelijke belachelijke acties” ten goede mag komen. “Welcome goede bedoelingen“?
Kunst moet vragen oproepen. Nu er nadat het werk is aangepast, raadsvragen gesteld zijn, wil ik daar een vraag voor de LPF aan toevoegen: Zou “om onrust onder inwoners” te voorkomen, een oproep om het werk even wat langer dan 10 sec. te bekijken, niet effectiever zijn?
Dries Verhoeven zoekt bewust de confrontatie op. En is in het buitenland al vaker in opspraak gekomen met zijn werken.
Door zijn kunst in de openbare ruimte te zetten en door confronterende onderwerpen te kiezen, die voor ieder op een bepaalde manier tastbaar zijn, wordt elke burger in principe geconfronteerd om te reflecteren.
Ook burgers die er niets mee hebben of niets mee te maken willen hebben. In die zin is de reactie van de PVV en LPF onderdeel van zijn project.
http://www.driesverhoeven.com/nl/project/fare-thee-well
https://vimeo.com/89925560
Ik heb niets aan te merken op het concept, het is erg tof. Maar ik vraag mij af wat je er mee opschiet om teksten als Welcome Islamic State, Farewell to Israel en Farewell Boze Homo’s pontificaal via een Eindhovens landmark op de stad te projecteren.
Niet veel. Het heeft alleen maar opschudding veroorzaakt die ook weer voor opschudding zorgt.
Veel had overigens voorkomen kunnen worden door vooraf -win win situatie- een simpel pr persberichtje naar de (lokale) media uit te sturen. Kunst is nou eenmaal ook een ver van je bed show voor veel burgers. Je kunt niet verwachten dat iedereen een uiting begrijpt. En dat lijkt mij een wijze les voor STRP Festival en de kunstenaar.
Kunst die niets toevoegt aan het al lopende debat is eigenlijk futiliteit.
Iedereen is al bang voor IS en dat zorgt al voor paniek. Dit werk doet niets aan perspectief of heeft ook maar enige toegevoegde waarde.
De kunsten in Nederland zijn bankroet en enkel een pakket gesubsidieerde praalhoenen, waar men de schouders voor ophaalt.
Gelukkig zijn de reacties op een opiniestuk totaal niet generaliserend. Sociale relevantie is slechts een klein deel van de kunst, kunst is een studie van een leven lang persoonlijke creatieve ideeën ontwikkelen. Niet meer niet minder. Daarmee kunnen sociale ontwikkelingen een aspect zijn, maar is zeker geen noodzaak. Gedurende de studies wordt de student continu gepushed om sociaal relevant te zijn, veelal uit zich dat in oppervlakkige ontwerpen. Dan is de kunstenaar klaar met de studie, is hij wel even klaar met relevantie. Iedereen heeft al een mening,wie zit er dan nog op een kunstenaar met een mening te wachten? Er worden wel degelijk interessante kunstuitingen gemaakt in Nederland, maar ons land subsidieert liever geldslurpende historie, cultuur en de musea die daarin investeren. Terecht, misschien, maar daarbij komen de enorme kosten van klimaatkamers, uv-bescherming en het zelden tentoonstellen. Daardoor is er weinig geld over voor subsidies van beginnende talenten, die subsidie-organisaties zijn natuurlijk ook gevoelig voor lastige vriendjespolitiek. Maar bankroet? Nee, dan heb je niet opgelet. Mensen zijn te druk bezig met te reageren op makkelijk scorende controversiële dingetjes. Daarom worden die dingen gemaakt. Dus als je dit te plat vindt, geef het geen aandacht.