De coronacrisis heeft een enorme weerslag op volwassenen met autisme. Zij vertonen daardoor nog veel meer angst- en depressiesymptomen dan normaal al het geval is. Dat is volgens onderzoekers van de UGent zorgwekkend. Zij concluderen dat op basis van een groot onderzoek naar de effecten van de huidige COVID-19-pandemie op het dagelijks leven en het psychisch welzijn van volwassenen met autismespectrumstoornis (ASS).
De onderzoeksgroep EXPLORA (Experimenteel PsychoLogisch Onderzoek Rond Autisme) van UGent zette een uitgebreide vragenlijst op over de gevolgen van de coronacrisis voor mensen met autisme. Hieraan deden 839 mensen uit Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk mee. Van hen gaf ruim de helft aan dat zij aan een vorm van autisme lijden.
Vooral boodschappen doen bezorgt volwassenen met autisme veel stress. Zo zijn bijvoorbeeld bepaalde producten niet beschikbaar. En worden er limieten gesteld aan de toegestane tijd om in de winkel te blijven of aan de hoeveelheid die van een bepaald product mag worden gekocht. En moeten ze soms in de rij staan om ergens binnen te mogen.
Zorgen over hun huisdieren
Zij maken, zo blijkt uit de antwoorden, zich ook tijdens de pandemie veel meer dan neurotypische volwassenen zorgen over hun huisdieren, hoe ze aan medicatie moeten komen, hoe het nu moet met boodschappen doen en het over het correct opvolgen van de maatregelen om verspreiding van COVID-19 tegen te gaan.
Verlost van bepaalde sociale verplichtingen
Gemiddeld genomen ervaren volwassenen met autisme meer stress door het veranderen van hun dagelijkse routines als gevolg van de pandemie (zoals werkgerelateerde veranderingen en het verlies van activiteiten buitenshuis) dan neurotypische volwassenen. Aan de andere kant zijn zij verlost van bepaalde sociale verplichtingen die stress veroorzaken, zoals verplichte afspraken of feestjes, onverwacht bezoek of vreemden die te dichtbij komen.
“De stress vanwege het niet kunnen zien van mijn naasten buitenshuis, en mij beperkt voelen door de sociale isolatie, zonder een idee te hebben wanneer dit ophoudt.”
De social distancing-regel creëert echter specifiek voor volwassenen met autisme ook nieuwe moeilijkheden. Zo bemoeilijken gezichtsmaskers het lezen van gezichtsuitdrukkingen. Ook ervaren ze communicatie via videogesprekken als ingewikkeld. Reacties op de open vragen lieten echter duidelijk zien dat volwassenen met autisme niet minder behoefte hebben aan sociaal contact dan volwassenen zonder autisme. Ze gaven in het onderzoek aan gewoonlijk al vaker eenzaamheid en sociale isolatie te ervaren. Het kwijtraken van de toegang tot hun eigen sociale vangnet door bezoekbeperkingen lijkt voor sommigen dan ook een grote last.
Behoefte aan specifieke tips voor mensen met autisme
Volwassenen met autisme gaven ook aan het belangrijk te vinden dat zij zelf betrokken worden bij de ontwikkeling van specifieke tips en instrumenten voor de autisme-gemeenschap. Bovendien zijn zij nog niet tevreden met het huidige aanbod van zulke informatie. Het instellen van specifiek autisme-vriendelijke winkeltijden, of een (‘buddy’) systeem waarbij een ander boodschappen doet voor de volwassene met autisme, zouden ook helpen om de boodschappenstress te verlichten.
Lees ook: Een psycholoog in elk coronacrisisteam