Jonge chemiebedrijven nemen deel aan de Gouden KIEM competitie georganiseerd door de onderzoeksorganisatie NWO en Holland Chemistry. De winnaar ontvangt 25.000 euro prijzengeld. Dit jaar komen alle drie de finalisten van de Technische Universiteit Eindhoven. De startups die zijn geselecteerd om hun plannen voor de jury van Gouden KIEM te plaatsen zijn Sponsh, Vertoro en Lusoco.
Lourens Boot wil mensen over de hele wereld toegang geven tot water. Dat wil hij op een betaalbare en energiezuinige manier doen. Ook wil hij ontbossing helpen tegen te gaan. “Technologie gebruiken om de natuur een handje te helpen”, zegt hij vanuit Lissabon. IO belde met hem. Boot vertelt hoe hij samen met TU/e onderzoekster dr. Catarina Esteves ruim een jaar geleden Sponsh startte om daarmee zijn missie wil verwezenlijken. De start-up is een van de drie genomineerden voor de Gouden KIEM Award 2018.
Via Google, op zoek naar manieren om water uit de lucht te halen, kwam hij Esteves’ naam tegen. Dat was vorig jaar zomer. Samen met zijn vriendin en, toen eenjarig, zoontje trok hij een aantal maanden met een camper door Spanje en Portugal. “Het was die zomer enorm droog. De reservoirs waren leeg en vrachtwagens reden van noord naar zuid om water te brengen. Toch waren elke ochtend de spullen die we buiten hadden laten staan, zeiknat van de dauw.” Hij herinnerde zich een verhaal over de Namibische woestijnkever, uit het boek van Gunter Pauli, De Blauwe Economie, en dacht: mooi om daar iets mee te doen. Het boek beschrijft innovaties die zijn gebaseerd op de natuur. “Er zit zoveel water in de lucht, twaalf keer zoveel als alle rivieren samen. Het is een onuitputtelijke bron van water want het vult zich steeds weer aan.”
Er was niet veel te vinden via internet behalve het onderzoek van Catarina Esteves. Acht jaar werkt ze nu aan het materiaal dat in de nacht vocht opneemt en overdag bij een bepaalde temperatuur vocht af geeft.
Lees hier meer over de technische kant van het materiaal.
Esteves schreef meerdere papers en kreeg daar veel media-aandacht voor, vertelt Boot. “Ze was trots op deze uitvinding en kreeg vaak vragen of het materiaal al beschikbaar was. Ze wilde graag opschalen. Maar ze houdt ook enorm van haar onderzoekswerk.” Boot deed haar het voorstel om het samen te gaan werken. Zij in de rol van wetenschappelijk adviseur, Boot de zakelijke kant. Daarmee werd de start-up Sponsh geboren. Nu zijn ze ruim een jaar verder, Esteves werkt een halve tot een dag per week voor Sponsh, via de TU/e, Boot fulltime. Samen schreven ze fondsen aan en er is een samenwerking opgezet met het Duitse DITF.de, vergelijkbaar met de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek, TNO. Samen met dit onderzoekscentrum schalen Esteves en Boot het materiaal op. Dat materiaal is bijna klaar om te testen met klanten, vertelt Boot. “Volgens de Lean start-up methode maken we zo snel mogelijk een minimaal werkbaar product, zodat we direct kunnen achterhalen wat onze klanten ervan vinden.” Voor dat testen vertrekt Boot in januari naar Zuid-Afrika. Het is dan in Portugal winter.
“Het is wel grappig, Catarina is Portugees en woont in Eindhoven en ik ben Nederlander en zit veel in Portugal. Dicht bij de klanten om hun input te krijgen en het materiaal te testen. We hebben in Nederland genoeg water.” In Nederland zit Boot in het StartLife incubatieprogramma van Universiteit Wageningen. Ook gaan zij voor overleg naar DITF in Denkendorf. “Catarina is echt een worldleader op het gebied van temperatuurgevoelige materialen. Ze stuurt DITF heel actief aan, zonder haar input zou het erg lastig zijn voor hen. Terwijl DITF een van de beste onderzoeksinstituten is voor technische textielen. Dat is heel bijzonder om te zien.”
Liefde voor techniek
Zijn liefde voor techniek is er al van jongs af aan, “ik was altijd aan het knutselen, was fan van MacGyver en ging studeren aan de Technische Universiteit Delft”. De liefde voor Clean Tech ontstond geleidelijk. Boot had tot 2014 een baan bij Shell, “in de olie en gas”. “Ik wilde al langer naar de duurzame hoek en ik was er bijna.” Shell bouwde toen het eerste windpark van Nederland, bij IJmuiden samen met Nuon. “Daar kon ik bijna aan de slag, maar toen doekte het bedrijf de duurzame business tak op.” De film van Al Gore, An Inconvenient Truth, gaf Boot het laatste zetje: “Ik dacht waar ben ik mee bezig? In die tijd boorden we schaliegas putten in China.” Zijn comfortabele positie bij Shell zei hij op en nam een sabbatical. “Veel mensen dachten dat ik gek was. Olie en gas waren toen nog helemaal booming en de olieprijs was hoog.”
Tijdens zijn sabbatical kwam hij, op een congres, The Ocean Cleanup van Boyan Slat tegen. The Ocean Cleanup wil de oceanen ontdoen van plastic. “Ik had Boyan’s project al een keer tijdens een TED talk gezien. Dat vond ik heel mooi.” Boot werd erbij gevraagd. “We zaten toen op de TU Delft, op een kamer met een grote tafel. Alles stond nog aan het begin.” Boot werd hoofd technologie en met zijn kennis als offshore engineer paste hij het concept aan tot een mobiel systeem. “Dat heb ik twee jaar gedaan. Toen dat goed stond, was het voor mij tijd om verder te kijken.” Een paar maanden werkte hij als CEO voor Seabin Project, een early stage start-up om plastic uit water te halen. En ging vervolgens met zijn gezin reizen in een camper.
“Technologie heeft ons veel gebracht. Als je tweehonderd jaar geleden veertig werd, dan was je een uitzondering. Er kwamen medicijnen, het werd veiliger, er was meer eten en er kwamen minder oorlogen. Grotendeels dankzij technologie en slimme dingen die mensen bedachten. Maar de natuur is de grote verliezer geworden, met vervuiling, uitputting van de aarde en uitstervende dieren. De balans is weg. Ik wil graag technologie inzetten om de natuur een handje te helpen. Mijn droom is om met dit bedrijf betaalbaar water voor iedereen te kunnen garanderen en verdroogde gebieden groen te maken.”
Groei
De start-up groeit. In Portugal zijn drie stagiaires bezig met onderzoek naar de watermarkt en interviews met klanten. “Er is net een cofounder bij die ook fulltime hiermee aan de slag gaat. Een ervaren ondernemer die nog beter op de businesskant zit, ik vooral op het productgedeelte en de mensen en Catarina doet science.”
Dat Sponsh genomineerd is voor de Gouden Kiem Award vindt Boot “sowieso al fantastisch”. “Het laat zien dat het ‘high-end chemistry’ is. Als we winnen, kunnen we met dat geld het onderzoek verder uitvoeren.” Boot financierde Sponsh tot nu toe met eigen geld, subsidie, grants en prijzen. “Financieel is het nog niet interessant. Maar met Catarina’s uitvinding kunnen we ervoor zorgen dat mensen in droge gebieden toch toegang tot water hebben en de aarde langzaam weer groener wordt. Daar wil ik wel voor op staan elke ochtend en mijn spaargeld in stoppen.”
Hoofdfoto: tekening Henk Wijnands
Overige foto’s: Sponsh
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
