Investeringen moeten prominenter op de politieke agenda in Nederland. Rabobank waarschuwt in een nieuw rapport voor een potentieel verlies van 90 miljard euro als Nederland blijft bezuinigen op investeringsfondsen. Investeren in R&D en onderwijs is cruciaal voor productiviteit en economische groei.
Waarom je dit moet weten:
Het is van vitaal belang om te begrijpen waarom investeringen een centrale plaats moeten innemen op de politieke agenda in Nederland. Het onderzoek van Rabobank legt uit waarom.
Investeren in de toekomst
Recent wordt steeds vaker de noodklok geluid over de kwaliteit van het Nederlandse ondernemings- en vestigingsklimaat. In de afgelopen jaren heeft de Nederlandse politiek de focus gelegd op de korte termijn, met name op de koopkracht van burgers. Het gevaar schuilt in het verwaarlozen van essentiële langetermijninvesteringen die de basis vormen voor een stabiele en groeiende economie. Deze tendens kan leiden tot een slechtere concurrentiepositie op de wereldmarkt.
De Rabobank heeft in recent onderzoek duidelijk gemaakt dat zonder de nodige investeringen in Research & Development (R&D) en onderwijs, Nederland een substantiële economische groei misloopt. Een achterstand in deze gebieden heeft directe gevolgen voor de arbeidsproductiviteit en daarmee voor de toekomstige welvaart van het land.
Nationaal groeifonds
Het Nationaal Groeifonds staat al langere tijd onder druk. De cijfers spreken echter boekdelen: als er geen actie wordt ondernomen, kan het afschaffen van investeringsfondsen de Nederlandse economie tot en met 2040 een verlies opleveren van 90 miljard euro.
Actie nodig
De Rabobank roept op tot een hoger ambitieniveau bij de politiek. Het investeren in kennis is niet alleen belangrijk voor de huidige economische situatie, maar is ook cruciaal voor de toekomstige kenniseconomie van Nederland. Het betrekken van het bedrijfsleven bij deze investeringen zorgt voor een betere aansluiting bij de toekomstige behoeftes van de economie.
Vormgeving fondsen tegen het licht
Hoewel de huidige tijdelijke fondsen op zichzelf een goed initiatief zijn, kennen ze belangrijke nadelen: ze zijn tijdelijk en de beschikbare gelden worden niet altijd besteed aan projecten die passen bij het oorspronkelijke doel. Daarom pleit Rabobank ten eerste voor structurele gelden. Voor een permanent hogere productiviteit en welvaart zijn immers permanent hogere investeringen nodig. De uitvoering daarvan kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld via een structureel fonds.
Rabobank in het rapport: “Dit verdient wel een andere governance dan het Nationaal Groeifonds. Er zijn voldoende internationale voorbeelden waar we van kunnen leren, zoals het Noorse Global Pension fund, het Franse Caisse des dépôts et consignations en het Singaporese Temasek. Maar ook een niet-Westers land als China heeft een fonds dat grote langetermijninvesteringen doet die private partijen als te risicovol zien. In tegenstelling tot de huidige fondsen verstrekken deze buitenlandse fondsen geen subsidies, maar participeren ze – risicodragend – zelf. Andere grote gemene deler van dergelijke fondsen is dat, hoewel de overheid er eigenaar van is, het bestuur op afstand staat en dus binnen de gestelde kaders zelfstandig investeringen doet. Ook kunnen deze fondsen de opbrengsten van de risicovolle investeringen (deels) gebruiken om nieuwe investeringen te doen.”
Een alternatief voor een structureel fonds is om structurele investeringen in R&D, maar ook bijvoorbeeld voor onderwijsuitgaven, stimulering van private R&D en mogelijk zelfs ondernemerschap wettelijk vast te leggen. Uitgaven kunnen dan via de reguliere begroting lopen. Het is wel belangrijk om vooral het bedrijfsleven hier sterk bij te betrekken, zodat de investeringen wel aansluiten bij de (toekomstige) behoeftes van de economie.