Noorwegen maakt eerste stappen naar groen vliegen

By Ane Mestvedthagen

Over een paar jaar gaan ‘s werelds eerste commerciële elektrische vluchten van start. Dit hangt echter van meer af dan alleen de beschikbare technologie. Op dat vlak neemt Start Norge het voortouw. De non-profit start-up werkt aan het opzetten van de infrastructuur en het beschikbaar maken van financiële steun van de overheid die nodig is om luchtvaartmaatschappijen te stimuleren over te gaan op lage- of nulemissievluchten, zo vertelt Arne Martin Gilberg in deze aflevering van start-up of the day.

Hun eerste doel is een zeer populaire binnenlandse route tussen de Noorse steden Stavanger en Bergen, waar jaarlijks een half miljoen passagiers gebruik van maken. Als Start Norge slaagt, zullen deze passagiers al in 2026 de optie hebben om groen te vliegen.

“Als onderdeel van onze maatschappelijke missie willen we meedoen aan de introductie van een zero-emissie technologie. We doen het niet voor het geld, maar vinden het een fantastisch project om te presenteren. We hopen ook dat het lokale bedrijfsleven een impuls kan krijgen van de nieuwe technologie die wordt ontwikkeld,” zegt CEO Arne Martin Gilberg.

Waarom heb je 2026 als startjaar gekozen?

“Wij denken dat de technologie tegen die tijd klaar is en dat de eerste vluchten in 2026 kunnen plaatsvinden. Toen we in 2019 begonnen, waren we een beetje te ambitieus. We spraken over 2023 en daarna 2025. Ik denk dat in 2025 de eerste proefvluchten in Noorwegen zullen plaatsvinden met betrekking tot de certificeringsprocessen, zodat we in 2026 klaar zijn om commercieel te kunnen vliegen. Dit hangt af van de vraag of de technologie klaar is. De producenten met wie we hebben gesproken, zeggen dat in 2026 zo’n toestel voor 19 personen beschikbaar is.” 

Waarom is gekozen voor de route Bergen-Stavanger?

“Avinor heeft grote terreinen met zonnepanelen voor de opwekking van elektriciteit. En aangezien we hier in Stavanger dicht bij elkaar zitten, is het initiatief hier ontstaan omdat we iets voor de regio wilden doen. Avinor is eigenaar van zowel Sola [de luchthaven van Stavanger, red.] als Flesland [de luchthaven van Bergen, red.]. We onderzochten de technologie en kwamen tot de conclusie dat Bergen-Stavanger de perfecte route is voor de vluchten die in 2026 haalbaar zijn. Het zijn beide grote Noorse steden met een sterke bedrijfssector die zich hiervoor inzet. Ook de politiek wil mee.Bovendien bevinden zich tussen Bergen en Stavanger twee luchthavens, in Stord en Haugesund, die mogelijk kunnen worden opgenomen in een netwerk van elektrische vluchten.” 

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen bij de invoering van commerciële elektrische vluchten?

“De grootste uitdaging is de ontwikkeling van de benodigde technologie. Wij zijn afhankelijk van de bedrijven die de aandrijfsystemen voor vliegtuigen ontwikkelen. De ontwikkeling daarvan hebben wij niet in de hand. Wij denken dat het voor de luchtvaartautoriteiten ook een uitdaging kan zijn om de nieuwe technologie te certificeren. Het is volledig nieuw voor hen. Ze zullen veel tijd moeten besteden aan kwaliteitsborging. Dit kan een aantal uitdagingen met zich meebrengen. Op andere gebieden ervaren we weinig uitdagingen, omdat elektrisch vliegen overal wordt toegejuicht. Of je nu praat met bedrijven, politici of anderen in de luchtvaart- en reissector. Het is iets wat iedereen wil en nodig vindt.”

Elektrisch vliegen heeft toekomst. Maar batterijen alleen voor korte vluchten

We lezen steeds vaker over vliegtuigen die op energie uit een accu de lucht in gaan. Nu vooral kleinschalig maar wie weet in de toekomst vliegen alle toestellen elektrisch.

Zijn jullie er trots op om als eerste een commerciële elektrische vlucht te beginnen?

“Ja, ik denk het wel. Tegelijkertijd wachten de meeste bedrijven de situatie af. Binnen de luchtvaartsector is het altijd een beetje eng om als eerste met nieuwe technologie te komen, omdat je technologie presenteert die wel gecertificeerd is, maar nog niet af is. De vluchtveiligheid is geen probleem, maar de operationele betrouwbaarheid misschien wel. Er kunnen problemen optreden met het onderhoud, dingen die je niet had verwacht maar die de veiligheid niet in gevaar brengen. In die zin zijn de meeste luchtvaartmaatschappijen misschien een beetje terughoudend. Maar er zijn er ook die zeer vooruitstrevend zijn.”

Wat zijn de plannen van Start Norge nadat de elektrische vlucht tussen Bergen-Stavanger van start is gegaan?

“Dan heeft Start Norge haar doel bereikt. We hebben het er niet over gehad, maar ik vind het normaal dat de taak van Start Norge is volbracht en dat er een punt achter kan worden gezet. Of er kunnen zich tijdens het proces dingen hebben voorgedaan waardoor we het werk dat we zijn begonnen, willen voortzetten. Maar ons doel is om de eerste commerciële elektrische vlucht in 2026 te lanceren, en daarna zien we wel verder.” 

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.