Als de Coronacrisis ons iets duidelijk maakt, is het wel dat de oplossingen van vroeger niet meer werken voor de problemen van vandaag. Maar om die nieuwe oplossingen te bereiken en echte innovaties te creëren waar de maatschappij wat aan heeft, moet er iets veranderen in de manier waarop wij tegen de wereld aankijken. Nieuwsgierigheid, de basis voor alles wat we bij Innovation Origins doen, is daarbij cruciaal, zo toont ook het onderzoek van Danae Bodewes aan. In een serie interviews spreekt ze met nieuwsgierige types die elk op hun eigen wijze de bouwstenen leveren voor een nieuwsgierig leven. Hier de complete serie tot nu toe. 

Bcy Marques is een jonge kunstenaar, danser, kledingontwerper en ondernemer. Hij is nog maar 23 jaar oud, toch heeft hij al veel meegemaakt in zijn leven. Op zijn twaalfde verhuisde hij van zijn moederland Mozambique naar Nederland. Hij liet alles en iedereen achter en moest wennen aan het leven in Nederland. Van jongs af aan was Bcy al bezig met tekenen. In Nederland liet hij het tekenen tijdelijk links liggen om bij ‘de anderen’ te horen. Tegenwoordig doet Bcy precies wat hij leuk vindt: schilderen en kunst maken op kleding. Samen met zijn compagnon heeft hij een eigen kledingmerk genaamd Steven Blanco.

[NB: Dit interview vond plaats vóór de coronacrisis]

Nieuwsgierige Types, Bcy Marques (23): kunstenaar, danser, kledingontwerper en ondernemer

Toen Bcy net in Nederland was aangekomen, leerde ik hem kennen via de vader van mijn zoon die ook uit Mozambique komt. Ik zag Bcy van een afstandje doorgroeien tot een professionele danser en kunstenaar. Hij heeft nu zijn eigen winkel in de Urban Shopper in Eindhoven. Ik was benieuwd naar alle ontwikkelingen die Bcy had ondergaan en hoe zijn nieuwsgierigheid een rol had gespeeld in het realiseren van zijn ambities. Tijdens de Dutch Design Week interviewde ik hem in zijn winkel terwijl de ene na de andere klant binnenliep.

In 2008 verhuisde je op twaalfjarige leeftijd van Mozambique naar Nederland. Kan je meer over deze ervaring vertellen?

Mijn vader woonde al een tijdje in Nederland, het was de bedoeling om in 2004 samen met mijn moeder en mijn zus naar Nederland te vertrekken, maar door omstandigheden ging dit toen niet door. Vier jaar later was het zover en vertrokken we naar Nederland. Nederland was wennen, maar ons gezin was herenigd. In Nederland was alles nieuw en ik had meer mogelijkheden dan in Mozambique. Ik liep op school met verschillende mensen mee om te ontdekken waar ik bij paste; om te ontdekken wie ik was als persoon. Daar ben je best veel mee bezig op die leeftijd (12). Ik kwam er gelukkig vroeg achter wat ik wilde, waardoor ik mij goed kon focussen.

Vind je jezelf nieuwsgierig?

Ja, ik wil altijd weten of er meer inzit dan wat er lijkt te zijn. Wanneer jij bijvoorbeeld je nieuwe laptop laat zien, dan vraag ik me af waarom je juist die laptop hebt gekocht. Ik vraag me af wat je doet voor je werk, en wat jou inspireert in jouw werk. Ik ben altijd nieuwsgierig naar het verhaal achter de persoon. Ik toon interesse in iedereen.

Art brengt me in een ruimte waar ik alleen maar vragen stel. Ik herken steeds meer art in het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld waarom trekt iemand iets geels aan? Ik ben er op die manier altijd mee bezig.

Wat betekent nieuwsgierigheid voor jou persoonlijk?

Nieuwsgierigheid heeft me gebracht waar ik nu ben. Ik ben me er niet altijd bewust van, maar ik ben er wel altijd mee bezig. Ik wil altijd weten wat er is. Ik zie het echt als een lifestyle. Nieuwsgierigheid heeft zowel een positieve invloed als negatieve invloed op mij gehad.

Door vragen te stellen heb ik bijvoorbeeld ontdekt hoe ik kleding het beste kan bedrukken. Ik heb met vier verschillende designers gesproken. De eersten wilden hun kennis niet met mij delen omdat ze mij als een potentiële concurrent zagen. Een van de designers deelde wel al zijn kennis met mij. Ik vroeg hem verbaasd waarom deel je al jouw kennis met mij? Zijn antwoord was: wat als mijn kleding straks in de winkels hangt en je ziet het hangen? Zou jij ernaar kijken en het kopen wanneer ik jou nu niet had geholpen? Nee waarschijnlijk niet.

De les die hij me gaf was dat je altijd iemand moet proberen te helpen. Dit vraagt om zelfvertrouwen; zeker zijn van je eigen werk. Met Steven Blanco heb ik een concept dat niemand anders kan reproduceren. Ik motiveer anderen om vragen te stellen, zodat ik en anderen hen kunnen helpen. Ik wil de creativiteit van anderen niet beperken.

Waarom ben je met een kledingmerk begonnen?

Mijn oom schilderde en tekende van alles. Ik vond dat zo indrukwekkend dat ik dat ook wilde leren. Op jonge leeftijd brak ik mijn linkerarm, ik werd in Mozambique op de verkeerde manier behandeld, waarna ik mijn linkerarm gedurende bijna twee jaar niet kon gebruiken. Ik was linkshandig en leerde met rechts te schrijven. Ik kan met beide handen schrijven, tekenen en schilderen, dit leerde ik toen ik in Nederland weer begon met tekenen, omdat dat toch mijn passie is.

Op school werd een portretwedstrijd georganiseerd, iedereen kon stemmen voor het beste portret. Uiteindelijk stemde meer dan 90% op mijn portret en won ik de wedstrijd. Ik kreeg hierdoor meer zelfvertrouwen en begon na te denken over wat ik nog meer kon doen met tekenen en schilderen.

Na de middelbare school kreeg ik een laag opleidingsadvies. Ik had een leerachterstand in vergelijking met Nederlandse kinderen, hierdoor was ik niet toelaatbaar tot het Sint Lucas; een mbo-school met enkel creatieve opleidingen. Ik had een diploma nodig om tot het Sint Lucas toegelaten te worden.

Ik begon met een techniekopleiding, die ik niet leuk vond en beloofde mezelf dat wanneer ik klaar was met deze opleiding, ik harder zou gaan werken en me zou focussen op mijn passie. Ik begon met het bedrukken van shirts, dansen en het geven van danslessen. Ik wil met mijn werk iedereen overtuigen dat ik een kledinglijn kan maken die alle generaties aan kan spreken: art brengt mensen bij elkaar.

Je kledinglijn heet Steven Blanco, waar komt deze naam vandaan?

Steven Blanco is de naam en het logo van mijn bedrijf. Het staat voor wat ik heb geleerd in mijn leven. Steven Blanco is een nieuwe identiteit om mijn verleden achter mij te laten. Het is een nieuw begin. Blanco staat voor de lege ruimte: een plek om te doen wat je leuk vindt. Ik ben met mijn kledinglijn begonnen, omdat ik niks leukers kon vinden om te doen dan te werken aan mijn kunstwerken voor de kledinglijn van Steven Blanco.

Blanco staat voor de lege ruimte: een plek om te doen wat je leuk vindt.

Het figuur op het logo is geblinddoekt. Je loopt als persoon in een lege ruimte met een blinddoek om. Je hoort iemand schreeuwen. Je ziet het niet met je ogen, maar je interpreteert het. Je visie geeft je aan hoe je dingen moet doen. Dan heb je de focus op jezelf, in plaats van de focus op anderen. Iedereen legt dingen op zijn eigen manier uit. Door dit te koppelen aan art wil ik iedereen de ruimte geven om vrij te zijn in wat je doet. Het gaat puur om je mind en de space die je neemt.

Ruimte nemen was een belangrijke stap voor mij. Op school moest ik onder tijdsdruk werken. Je komt dan tijd tekort voor het creatieve proces. School houdt je op die manier klein. Wanneer je jezelf ontwikkelt haal je niet altijd een deadline. Wanneer je hem wel haalt heb je geen tijd om out of the box te denken. Met Steven Blanco creëer ik de ruimte om te doen wat ik wil zonder feedback en tijdsdruk.

Ik wil anderen ook deze ruimte bieden. Ik heb voor Steven Blanco samengewerkt met vier artiesten. Ze kregen allemaal een aantal kleren van me. Ze waren vrij om ermee te doen wat ze wilden. Ik vroeg hen de bewerkte kledingstukken na een maand terug te brengen. Ze kwamen met hele mooie en unieke kledingstukken terug. Ik heb veel inspiratie gehaald uit deze ervaring.

Ik had vroeger altijd al creatieve mensen om mij heen. In de buurt waar ik woonde in Mozambique waren niet veel mensen met televisie-ontvangst. Gelukkig hadden wij die wel waardoor we films konden kijken. Deze films werden twee keer uitgezonden. Om 22.00 en de volgende dag om 15.00. Mijn neef maakte tekeningen van de film, verwerkte deze in een poster om promotie te maken zodat mensen de volgende dag bij ons tegen betaling film kwamen kijken. Toen ik hem zo bezig zag, dacht ik: Wow, wat hij doet is echt vet! Ik begon zelf mee te schetsen en had iedere week een nieuw schrift nodig. Ik was daarnaast altijd dingen aan het maken. Dit is waar mijn creativiteit begon.

Hier in Nederland was het moeilijker om mijn creativiteit toe te passen. Creatieve mensen denken veel na, ze denken na over ‘wat als’. Mensen zagen mij hier als een nerd. Ik stopte met creativiteit om erbij te horen. Uiteindelijk heb ik deze mensen achter me gelaten en ben ik hard gaan werken aan mijn kunst, dans en het ontwikkelen van mijzelf.

Ik heb veel geleerd en veel fouten gemaakt waardoor ik mijzelf kon vinden. Ouders vertellen je: Dit moet je niet doen. Maar je hoort fouten te maken, anders weet je ook niet hoe je het de volgende keer moet aanpakken wanneer er iets verkeerd gaat.

Je hebt tegenslag ervaren, maar bent doorgegaan. Ben je volgens jou meer of minder nieuwsgierig geworden tijdens jouw leven?

Juist meer. Doordat ik weet wat mijn doel is kan ik me op één ding focussen; bijvoorbeeld op de opleiding printmedia en vormgeving die ik heb gevolgd op het Sint Lucas. Ik wist dat ik iets met fashion wilde doen, daarom heb ik na Sint Lucas een mode opleiding op het Summa College gevolgd. Mijn doel was beter worden als designer. Alles wat ik tijdens mijn opleiding deed was gefocust op Steven Blanco. Ik wilde weten hoe ik een kledinglijn kon opzetten die iedereen kan en wil kopen, en hoe bekende designers denken. Ik dacht: hoe kunnen mijn docenten mij beter maken?

Een docent vroeg me: weet je wel dat als je alleen doet wat je leuk vindt je geen succes zult hebben in het werk? Kan je kleding stikken? Nee, dat kon ik toen nog niet. Het eerste jaar heb ik me daarom gefocust op de basis. Na de basis kan je het vak echt leren. Nu weet ik bijvoorbeeld hoe ik een naad zo kan maken dat ik er goed overheen kan schilderen. Ik werkte aan mijn concept van Steven Blanco en vroeg docenten om feedback op mijn concept. Van daar ging ik steeds verder.

Ik werd gekozen tot fashion student van het jaar en mocht met andere winnaars van de andere opleidingen meedoen aan Summa Ster. Samen streden we om de prijs voor de beste student van Summa, ik kwam tot de halve finale. Na deze ervaring kon ik stage lopen bij bekende bedrijven in Nederland. Ik besloot echter dat ik in het buitenland stage wilde lopen. Ik weet dat Nederland een klein land is, en aangezien ik al best lang in Nederland woonde, wilde ik mijn inspiratie halen uit andere plekken in de wereld. Ik besloot dat ik wilde werken aan een nieuwe “kijk” op art en heb vier maanden stage gelopen in Portugal. In die periode heb ik Steven Blanco even stil gezet.

Je bent hard aan het werk en hebt een druk leven. Hoe bescherm je jouw eigen nieuwsgierigheid?

Dit doe ik vooral door mijn bewustzijn. Als je bezig bent met dit soort werk, mag je niet zomaar alles doen of vertellen waar je aan denkt. Nu dit mijn werk is geworden, ben ik meer gefocust. Ik kan daardoor niet meer alles doen wat ik wil. Dit beperkt mijn creativiteit een beetje. Maar ik wil echt weten hoe ik dit werk zo goed mogelijk kan doen.

Het liefst zou ik niet zelf in mijn eigen winkel staan en dat de mensen niet weten dat ik de eigenaar ben. Het liefst zou ik alleen maar bezig zijn met schilderen samen met een team. We verschijnen dan alleen met het uitkomen van een nieuwe collectie of bijvoorbeeld, zoals nu, tijdens de Dutch Design Week.

Wat dempt jouw nieuwsgierigheid?

Ik heb veel meegemaakt daardoor sta ik sterk in mijn schoenen. Wanneer iets misgaat denk ik, it was meant to be. Wanneer ik iets doe wat ik wil, doe ik het voor de volle 100%. Wanneer ik met te veel dingen bezig ben, ben ik soms bang voor mijn eigen creativiteit. Dan laat ik dingen vallen en haal ik bijvoorbeeld mijn deadlines niet. Ik moet me leren te beperken. Dat wil ik nu omdat ik de negatieve kant van “alles te gelijk doen” heb meegemaakt. Wanneer ik totaal geen planning heb voelt het niet fijn. Ik vind het moeilijk om mezelf een bepaalde structuur op te leggen.

Het is moeilijk om structuur en creativiteit te combineren.

Ik heb aan Faith Verbeek gelukkig een goede zakenpartner. Zij zorgt voor structuur en dat ik normale werktijden heb. Dat geeft me meer rust in mijn hoofd. Het is moeilijk om structuur en creativiteit te combineren. Het is belangrijk om rust te nemen in het proces.

Wanneer ik mijn mode-opleiding niet had gedaan en mijn doorzettingsvermogen niet had ontdekt tijdens mijn techniekopleiding, dan had ik niet geleerd dat dingen ook anders kunnen. Je moet soms geduld hebben en weten dat het leven niet als een apparaat werkt waar je een muntje in werpt en er komt chocolade uit. Er zijn meerdere wegen naar Rome. Ik merkte dat jongeren niet zo snel een schilderij kopen. Kleding kopen ze wel, vandaar mijn focus op fashion.

De video- aankondiging van de opening van de Steven Blanco shop in de Urban Shopper in Eindhoven september 2019.

Vooral als buitenlander die in Nederland leert leven moet je je continu 100% geven en met een andere mindset leren leven. Zo kan je hier niet zomaar in de trein schreeuwen of op straat dansen. Mensen kijken je dan raar aan. Er zijn veel kleine dingen die om je aanpassingsvermogen vragen. Dit kost veel tijd en maakt ook onzeker.

Anders denken mag. Feedback mag je krijgen en dankbaar aannemen. Je mag vervolgens zelf kiezen wat je ermee doet. Je hoeft niet alles voor waar aan te nemen. Zo lang je je maar bewust bent van hoe je leeft en hoe je met anderen omgaat.

Je kan hier niet zomaar in de trein schreeuwen of op straat dansen. Mensen kijken je dan raar aan.

In Nederland wil iedereen in een rechte lijn van A naar B. Mensen ontspannen alleen in het weekend. In Portugal zijn mensen opener en met andere dingen bezig. Zij willen bijvoorbeeld oprecht weten hoe het met je gaat. De mensen laten je er meer thuis voelen, je voelt je speciaal daar. De connectie is anders. In Nederland gebeurt dat minder.

Wanneer je de tijd neemt om anderen feedback te geven dan kan je het leven van iemand veranderen. Het is een lifestyle. Geef mensen complimenten, vertel ze wanneer ze er goed uitzien. Dat kan mensen meer goed doen dan jij denkt.

In de zomer van 2018 waren er een paar gebeurtenissen waardoor ik mij erg down voelde. Op dat moment kreeg ik de kans aangeboden om een pop-up store te beginnen in Heuvelgalerie. Hier had ik geld voor nodig, maar dat had ik niet. Ik ga altijd op zoek naar hoe het anders kan.

Ik besloot de hele zomer hard te werken. Ik had drie banen naast elkaar. Ik werkte overdag in een kledingwinkel en ’s avonds en ’s nachts werkte ik in een restaurant en als dansleraar. Ik verzamelde het geld voor de pop-up store. Het pakte uiteindelijk goed uit en ik kreeg veel complimenten. Ik leerde dat alles art kan zijn en dat ik geen customizer van kleding ben.

Ik ben een kunstenaar die schilderijen op kleding maakt. Ik laat mensen met een kunstwerk rondlopen.

Je bent bijzonder nieuwsgierig ondanks en misschien ook dankzij wat je allemaal hebt meegemaakt. Wat zou volgens jou iedereen over nieuwsgierigheid moeten weten?

Wanneer ik niet nieuwsgierig was geweest, was ik nooit terecht gekomen waar ik nu ben. Je moet niet bang zijn om nieuwsgierig te zijn. Je kan een ja of een nee krijgen. Wanneer je vaak nee als antwoord krijgt, so be it! Ga door en gebruik de ervaring om een ja te krijgen. Je moet altijd nieuwsgierig blijven.

Wanneer je dankbaar bent voor dingen, ga je de wereld anders bekijken. Laat mensen weten: Ik ben blij dat jij in mijn leven bent. You never know what you got, until it’s gone.

Nawoord

Nieuwsgierigheid, geduld, positief denken en jezelf durven zijn: dat zijn de belangrijkste boodschappen die ik meeneem uit Bcy’s levensverhaal. Wat een wijsheid en rijkdom heeft Bcy al op zo’n jonge leeftijd.

Tijdens mijn gesprek had ik niet het gevoel dat ik een 23-jarige tegenover me had staan. Ik had het gevoel dat ik nog veel van hem kon leren over geduld en acceptatie. Acceptatie dat er vele wegen naar Rome leiden en je je doelen vaak niet in een rechte lijn bereikt. Geduld hebben met jezelf, met anderen en met het leven, zodat je altijd door blijft gaan en het goede en mooie in anderen en de situatie blijft zien.

Ik ben fan van Bcy Marques en van zijn kledinglijn. Ik hoop dat Bcy met zijn persoonlijkheid en het concept van Steven Blanco nog vele jongeren en ouderen mag inspireren.

Hoe manage jij jouw nieuwsgierigheid?

Heb jij positieve ervaringen met het managen van jouw nieuwsgierigheid? Ik hoor het graag van je. Deel het in de comments hieronder of mail me: [email protected]