Bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica is een snel groeiend probleem in de wereld. Ziektes die door middelen als het overbekende penicilline bestreden konden worden, steken daardoor nu gemakkelijk weer de kop op. Onderzoekers over de hele wereld speuren daarom naar alternatieven. De Groningse wetenschappers prof. dr. Oscar Kuipers en dr. Auke van Heel hebben echter stoffen ontdekt, die de werking van bestaande antibiotica verbeteren.
Infecties die worden veroorzaakt door bacteriën kunnen worden bestreden met antibiotica. Ze doden de bacteriën of remmen hun groei. Als een antibioticum regelmatig tegen een bacterie wordt gebruikt, kan die bacterie ‘resistent’ worden. De bacterie is dan niet meer gevoelig voor het antibioticum. Een therapie met antibiotica maakt je dan niet meer beter.
Alternatief voor bestrijding van bacteriën
Een alternatief voor antibiotica zijn bacteriofagen. Deze werden ongeveer tegelijk met antibiotica ontdekt. Ze werken op een andere manier dan antibiotica. Antibiotica zijn werkzaam tegen meerdere bacteriesoorten tegelijkertijd. Een faag werkt heel specifiek tegen één type bacterie.
De Groningse onderzoekers zochten een andere benadering. Er bestaan Gram-negatieve bacteriën en Gram-positieve bacteriën die ziektes veroorzaken. De Gram-negatieve hebben in tegenstelling tot Gram-positieve bacteriën een extra laag – buitenmembraan – aan de buitenkant. Daardoor werken sommige antibiotica wel bij Gram-positieve bacteriën, maar niet bij Gram-negatieve bacteriën.
Nieuwe klasse antibiotica
De nieuw ontdekte stoffen maken een opening in het buitenmembraan van een Gram-negatieve bacterie, waardoor de antibiotica wel naar binnen kunnen. Zo maken de nieuw ontdekte stoffen behandeling mogelijk van ziektes veroorzaakt door Gram-negatieve pathogene bacteriën, met antibiotica die normaal alleen worden gebruikt voor Gram-positieve infecties.
Het wereldwijde percentage bacteriën dat resistent is tegen een of meer antibiotica stijgt. Veel organisaties, waaronder de WHO, hebben opgeroepen tot actie voor dit probleem. De uitvinding van prof. dr. Kuipers en promovenda Qian Li gebruikt twee verbindingen die op zichzelf geen of zeer weinig antibioticum-activiteit vertonen en alleen een goede werkzaamheid vertonen wanneer zij worden gecombineerd. Dit maakt het tot een nieuwe klasse antibiotica.
Omnicin Therapeutics
Met het nieuw opgezette Omnicin Therapeutics willen de onderzoekers zorgen dat de nieuwe klasse antibiotica geaccepteerd en geregistreerd worden. Dr. Auke van Heel is CEO van Omnicin Therapeutics, dr. Herman Steen is de CBO en Oscar Kuipers scientific advisor. De onderzoekers hebben namens de Rijksuniversiteit Groningen een patent lopen. Ook is er al steun van de Netherlands Antibiotic Development Platform (NADP) en de NWO.
Meer artikelen over antibiotica leest u via deze link.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
