De Tweede Kamer wil af van de ‘dertigprocentsregel‘ die ervoor moet zorgen dat expats in hun eerste jaren met een belastingvoordeel een financieel steuntje in de rug krijgen. Het besluit, ingebracht door Pieter Omtzigt, kreeg een ruime meerderheid en zal nu naar de eerste kamer gaan voor verdere goedkeuring. Voor de meer dan 1,2 miljoen mensen zonder Nederlands staatsburgerschap die in ons land wonen en werken sloeg het nieuws in als een bom.
- Nederland is zijn gunstige belastingregime voor expats aan het afbouwen.
- Omdat andere Europese landen vergelijkbare belastingvoordelen bieden, bestaat het risico dat we achterop raken bij het aantrekken van talent.
- Volgens expats is Nederland een van de beste landen om in het buitenland te werken.
Voordeel voor kennismigranten
De dertigprocentsregeling is een belastingvoordeel voor kennismigranten die in Nederland werken. Werknemers die een bepaalde inkomensgrens bereiken, kunnen dertig procent van hun salaris laten vrijstellen van belasting. Het voordeel is vijf jaar geldig. Vanaf 1 januari 2024 blijft de regeling vijf jaar geldig, maar geldt de dertig procent alleen in de eerste twintig maanden. In de volgende twintig maanden daalt het naar twintig procent van het inkomen, verder afnemend naar tien procent in het laatste deel van de regeling.
Voorstanders van het wetsvoorstel benadrukken vooral dat de regeling nadelig is voor jonge Nederlanders, die meer belasting moeten betalen en daarmee minder koopkracht voor bijvoorbeeld huizen. De tegenstanders van de hervorming – onder wie demissionair minister van Economische Zaken Micky Adriaansens – vrezen dat het de Nederlandse concurrentiekracht en innovatiekracht op de lange termijn zal belemmeren.
Optie B of C
Als de nieuwe regeling twee jaar geleden al van kracht was geweest, zou Bernardo de Alba niet vanuit Mexico naar Nederland zijn verhuisd met zijn vrouw en een baby op komst. “De kleine voordelen die je krijgt, helpen je om je te vestigen in Nederland, zeker omdat dit land vergeleken met Mexico heel duur is,” zegt hij. De Alba werkt voor een multinational en kreeg de kans om naar Nederland te verhuizen en te profiteren van de dertigprocentsregeling.
Volgens hem was de regeling een goede manier om talent aan te trekken. Bij een verhuizing naar een ander land – of continent, in zijn geval – was het belastingvoordeel een grote hulp, bijvoorbeeld om meubels te kopen of om zich een huis voor zijn gezin te veroorloven. Met de nieuwe regeling in aantocht vreest hij dat Nederland niet hetzelfde aantal talenten zal kunnen aantrekken. “Optie B of C worden dan ook interessanter.”
De opkomst van preferentiële belastingregimes
Volgens het 2023 Global Tax Evasion Report is het aantal ‘preferentiële belastingregimes’ de afgelopen jaren toegenomen. Deze bieden een gunstige fiscale behandeling aan specifieke doelgroepen, zoals geschoolde werknemers, mensen met een hoog inkomen of gepensioneerden. Volgens het rapport genieten 92.000 mensen nu van de 30 procent-regeling, het meest populaire preferentiële belastingregime in Europa. De publicatie laat zien dat deze maatregel €1,1 miljard kost in 2020. In Europa bestaan vergelijkbare belastingregelingen.
In buurland België is sinds 2022 een gelijkaardige regeling van kracht. Expats die minstens €75.000 bruto per jaar verdienen – en de drempel van €90.000 niet overschrijden – kunnen een aanvraag indienen om dertig procent van hun belastbaar inkomen belastingvrij te krijgen gedurende vijf jaar. Denemarken, Finland en Zweden hebben vergelijkbare maatregelen, met respectievelijk 27, 32 en 25 procent rulings die van toepassing zijn onder bepaalde inkomensvoorwaarden.
Andere Europese landen hebben verschillende strategieën. In Duitsland bestaat geen soortgelijke aftrek voor buitenlandse werknemers. In Italië werd in het groei-decreet van 2019 een gunstige belastingvermindering vastgelegd voor buitenlandse werknemers die zich elders willen vestigen, waarbij slechts dertig procent van hun bruto-inkomen wordt belast gedurende de eerste vijf jaar van tewerkstelling. Dit gaat zelfs naar negentig procent als de werknemer naar het zuiden van het land migreert. Deze extreem gunstige regeling zal waarschijnlijk binnenkort worden afgezwakt.
Expats in heel Europa
Met concurrerende salarissen en carrièremogelijkheden verhuisden steeds meer expats naar Nederland om te werken. Als we de cijfers van Eurostat over de totale en buitenlandse bevolking vergelijken met het gegevensarchief van de EU, dan blijkt dat op 1 januari 2022 ongeveer zeven procent van de bevolking in het land verbleef zonder staatsburgerschap. In België had ruim een tiende van de inwoners niet de Belgische nationaliteit. In Duitsland was dat aandeel zelfs nog hoger. Luxemburg staat bovenaan de lijst, met bijna de helft van de inwoners zonder Luxemburgs staatsburgerschap.
Naast IJsland en Zwitserland hebben expats ook in Nederland relatief hoge werkgelegenheidscijfers, zo laten de gegevens van Eurostat zien. Naast de meest ontwikkelde landen van het continent, kunnen hoge buitenlandse werkgelegenheidscijfers gevonden worden in en rond de hoofdsteden van Polen en Litouwen.
Rangschikking van expats
Expat Insider is het jaarlijkse rapport van InterNations over de omstandigheden van werken en wonen in het buitenland. Het verzamelt gegevens van geïnterviewden over de hele wereld en beoordeelt verschillende parameters van het leven van expats, met verschillende indexen zoals levenskwaliteit, vestigingsgemak en persoonlijke financiën. In de top tien van de 53 onderzochte landen komen twee Europese landen voor: Spanje (2e) en Portugal (10e). Vrijetijdsmogelijkheden en cultuur behoren tot de belangrijkste drijfveren achter de resultaten, met Spanje als beste land voor levenskwaliteit.
Ernest Barons verhuisde met zijn vriendin van Noorwegen naar Barcelona. Omdat hij op afstand werkt terwijl hij een taaluitwisselingsprogramma doet, ziet hij duidelijk de voordelen van het leven in het zuiden van Europa. “Je ziet, in vergelijking met Noorwegen, een verandering in levenskwaliteit.” Huisvesting daarentegen wordt ook in Spanje steeds meer een probleem, want hij is vijf maanden op zoek geweest naar woonruimte.
Mogelijkheden om te werken
Bovenaan de index voor werken in het buitenland staat Nederland, dat ook goed scoort in de subindexen, zoals carrièrevooruitzichten en salaris- en baanzekerheid. In deze categorie komen Zweden en Finland op de derde en vijfde plaats, waarbij Finland ook op de derde plaats staat in de index voor levenskwaliteit. “Nederland is zonder twijfel een van de beste landen voor het vinden van een goed carrièrepad. De balans tussen werk en privé is goed; er zijn heldere kantooruren, zodat je tijd hebt voor je gezin,” zegt De Alba.
Toch zijn er ook Nederlanders die om werkredenen naar het buitenland verhuizen. Wouter Venema is bijvoorbeeld naar Denemarken verhuisd om voor een Deense multinational te werken. Hij vindt het leven in het land als hoogopgeleide migrant aantrekkelijk. “Het is anders dan in Nederland. Ik had verwacht dat mensen lange dagen zouden maken, maar dat is niet waar. De balans tussen werk en privé is hier beter. Om drie uur ‘s middags zijn de wegen vol met mensen die naar huis gaan.”
Gaat het bergafwaarts?
Ook de wetenschappelijke wereld maakt zich zorgen over de gevolgen van de nieuwe maatregel. Het Financieele Dagblad meldt het standpunt van de overkoepelende organisatie van Nederlandse universiteiten UNL, die waarschuwt voor de mogelijke klap die onderzoek zou kunnen krijgen, met 10.000 promovendi die momenteel gebruik maken van de regeling.
Nu de voorstanders van de nieuwe wet het belastingvoordeel in 2025 helemaal willen afschaffen, zouden bedrijven kunnen overwegen om hun activiteiten te verplaatsen of elders personeel aan te nemen. Dat is de boodschap in een LinkedIn post van Stef van Grieken, oprichter van biotech start-up Cradle. “In de tussentijd is mijn advies aan founders: vermijd Nederland en ga naar het Verenigd Koninkrijk, de VS of Zwitserland. Nederland gaat bergafwaarts”, schrijft hij.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
