In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Carlo van de Weijer, Lucien Engelen, Tessie Hartjes en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. De zes columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Deze zondag is Carlo van de Weijer aan de beurt, over Zwarte Zaterdagen en hun alternatieven. Hier alle eerdere afleveringen.
Het is vakantietijd en dan vliegen traditioneel de berichten over de zwarte zaterdagen je weer om de oren. Van die zaterdagen die ook op vrijdag en zondag kunnen voorkomen. Ik ging voorheen altijd rustig, en zonder veel vrees op zo’n zwarte zaterdag middellandsezeewaarts. Zonder veel vrees, want ik was toen in het gelukkig bezit van een navigatiesysteem met volledig dekkende verkeersinformatie, toen nog een relatief unicum. Dat was goud waard op zo’n dag. Want het typische van vakantiefiles is dat op het onderliggend wegennetwerk meestal wel een alternatieve route beschikbaar is. Bij dagelijkse files zijn die allang gevonden door zoekende forenzen. Maar bij een lange file vol vreemden worden maximaal één of twee alternatieve routes gevonden. Een modern navigatiesysteem vindt makkelijk een volgend alternatief, meestal met een opvallend beperkt tijdverlies, en vaak ook nog een veel interessantere route.
Maar je merkt dat het internet de auto heeft bereikt en er steeds meer mensen gebruik zijn gaan maken van file-informatie, vaak gratis beschikbaar. En daardoor raken de alternatieven op. Dat heeft een veel beter gebruik van de beschikbare capaciteit tot gevolg, maar het voordeel van de vroeggebruiker verdwijnt langzaam. Dus moet hij op een andere dag gaan reizen, met een andere modaliteit op reis, of gewoon in eigen land op vakantie. Zoals menig forens flexibele werktijd is gaan gebruiken, de fiets kan overwegen of dichter bij huis kan gaan werken. Hulde.
Als goed geïnformeerde navigatiegebruiker was er nog een mooi fenomeen waar te nemen op weg naar het zuiden. Iets wat de steden Luik, Lille en Lyon gemeen hebben. In alle drie de steden liep de belangrijkste noord-zuid verbinding dwars door de stad. En alle drie de steden hebben de laatste decennia een weg om de stad gebouwd om al dat verkeer om te leiden. Maar die plannen hadden niet gerekend op de snelle opkomst van navigatiesystemen. U herkent vast dat ondanks de borden boven de weg die schreeuwen om de lange omweg te nemen, uw navigatiesysteem in de meeste gevallen steevast dwars door de stad plant. En terecht.
“De file is het beste, en misschien wel enige echt werkende middel tegen files”
Bij Luik hebben ze het nog geprobeerd met een bord met het advies de GPS uit te zetten, het bord staat er nog steeds. Maar dat maakt al die anarchistische Nederlanders nog argwanender en dan gaan ze nog beter naar hun navigatie luisteren. Een verzoek aan TomTom van menig stad om een langzamere route te forceren had weinig zin, vooral omdat dat praktisch niet eens mogelijk is. Overigens vinden wegbeheerders en navigatiefabrikanten elkaar steeds vaker om dergelijke problemen slimmer, en vaak al vooraf op te lossen.
Natuurlijk hebben de rondwegen zeker hun nut. Want als de weg dwars door Luik, Lille of Lyon vastloopt geeft een goed navigatiesysteem wel die alternatieve route. En vrachtwagens kunnen middels een verbod uit de stad geweerd worden, net als vervuilende auto’s die tegenwoordig bijvoorbeeld niet meer door Lyon en Lille mogen.
Mensen die ondanks die schat aan informatie en alternatieve mogelijkheden nog steeds in de file staan, zij het als vakantieganger in Frankrijk of als forens in je buurt, vinden de file blijkbaar minder erg dan de alternatieven. Daar komt nog een belangrijke ontwikkeling bij: auto’s die het rijden van je overnemen in de file. Onderzoek toont aan dat die mensen de file niet meer zo erg vinden. Dan wordt het fileprobleem opgelost door het probleem aan te pakken, niet de file. Ik zie zo vlug ook geen andere oplossing. De file is immers het beste, en misschien wel enige echt werkende middel tegen files.
