Morgen Beter: Mag het licht uit?

De lichtstad is licht;
niet licht als een veertje.
Dat Eindhoven licht is;
dat ligt aan een peertje!

Een wereldberoemd gedicht in Eindhoven en omstreken.
Van Freek de Jonge.
Een gedicht met een verwijzing naar de gloeilamp waar Eindhoven groot mee is geworden. In alle eenvoud een prachtig gedicht.

Voor mij staat dit gedicht ook voor iets anders.
Het is ook een ode aan de vernieuwingskracht van de stad Eindhoven en haar inwoners.
Nieuwe dingen bedenken en samen maken. Daar waren en zijn we goed in.

In lijn met die vernieuwingskracht en het vermogen om ons aan te passen aan gewijzigde omstandigheden is het hoog tijd om het licht vaker uit te doen. Laat Eindhoven het goede voorbeeld geven.

Overdaad schaadt

In een geïndustrialiseerd gebied als West-Europa is het nagenoeg onmogelijk om nog plekjes te vinden waar de hemel echt donker is. Verlichting is overal; straatverlichting, reclameborden, lampen in kassen, beveiligings-schijnwerpers in tuinen en witverlichte sportvelden.
Aan te veel licht kleven nadelen. Nog even afgezien van de kosten leidt het ook tot extra C02-uitstoot, omdat voor verlichting fossiele brandstoffen worden opgestookt.

Ook dieren ondervinden hinder van kunstlicht. Van vogels, insecten en amfibieën is bekend dat buitenverlichting het gedrag beïnvloedt. Sommige dieren worden uit de winterslaap gehouden bijvoorbeeld. Er zijn planten waarbij het kiemen, de bestuiving en het bloeien door een teveel aan licht in de war wordt gestuurd.

Duisternis

Duisternis is een van de meest elementaire natuurkwaliteiten.
Net als stilte.
Een donkere nacht zorgt voor rust en een regelmatige biologische klok van mensen en dieren. Duisternis geeft ook zicht op de sterrenhemel en de (bloed)maan. Onbetaalbare kwaliteit van onze leefomgeving.

Tijdens de jaarlijkse “Nacht van de Nacht”, een initiatief van de Natuur- en Milieufederaties, wordt op veel locaties door particulieren, bedrijven en gemeenten het reclamelicht en/of aanlichting van gebouwen uitgedaan. Hiermee wordt de schoonheid van de nacht benadrukt en aandacht gevraagd voor de effecten van teveel licht. Dit jaar is de “Nacht van de Nacht” op 26 oktober 2019. Zet de datum alvast in je agenda.

Het peertje heeft Eindhoven jarenlang succesvol verlicht,
het zicht op de sterrenhemel verdween;
de stille duisternis wordt gemist door menigeen,
Dus vaker ‘licht uit’ als natuurlijk tegenwicht.

Over deze column:

In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Carlo van de Weijer, Lucien Engelen, Tessie Hartjes en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. De zes columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Hier alle eerdere afleveringen.