Deze week kwamen er voor mij wat dingen bij elkaar die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben. Laat me beginnen met Lightyear. De grootste verandering die we binnen Lightyear hebben gezien als gevolg van de coronacrisis is een sterke daling van het aantal online sollicitaties. Vooral in maart was het aantal bezoekers van de vacaturesectie op onze website laag vergeleken met de jaren daarvoor. Men keek letterlijk niet eens naar die sectie. Dat kwam niet alleen door de toegenomen onzekerheid in de wereld, maar ook door het simpele feit dat de grenzen voor onbepaalde tijd gesloten waren. Ons bedrijf heeft ongeveer 120 medewerkers met 15 nationaliteiten. Veel van de online sollicitaties komen gewoonlijk uit het buitenland.
Om dit effect tegen te gaan organiseerden we deze week een online sollicitatiefestival. We hadden meerdere live podia waar verschillende medewerkers uitleg gaven over het werken bij Lightyear. Meer dan 400 mensen bezochten het evenement, wat leidde tot 50 procent meer aanmeldingen. Een groot succes, vooral omdat onze recruiters 2,5 uur non-stop vragen van serieus geïnteresseerde kandidaten hebben beantwoord.
Ik wist dat mijn oordeel bevooroordeeld was
Ik vertel dit niet zozeer vanwege het coronavirus. Meer vanwege dat andere grote onderwerp dat deze week in de hoofden van mensen speelt. Dat is natuurlijk de tragische dood van George Floyd. Toen ik tijdens ons evenement alle namen doornam, betrapte ik mezelf op de neiging om gemakkelijker Nederlandse namen te kiezen dan de meer exotische namen. Bij het spotten van een Nederlandse naam krijg ik meteen een beeld van de typische student van de Technische Universiteit Eindhoven of bijvoorbeeld Delft. Ik ga er dan vanuit dat hij of zij wel werktuigbouwkunde of elektrotechniek zal hebben gestudeerd.
Omdat ik me zo gemakkelijk tot hen kan verhouden, is dat ook gunstig voor mijn snelle beoordeling van ‘interessante kandidaten’. Ik ben geneigd te denken dat deze namen een sterker profiel hebben, alleen omdat ik er een beeld van een typische universiteitsstudent aan verbonden heb. Die reflex heb ik minder sterk met de andere namen. Door mijn werk bij Lightyear heb ik veel zeer bekwame mensen uit veel verschillende landen leren kennen die namen hebben die ik vaak niet eens goed kan uitspreken. Ik denk dat deze persoonlijke ervaring de reden is dat ik mijn eigen vooroordelen doorhad. Het maakte dat ik me schuldig voelde, alsof ik mijn geweldige collega’s en al die potentiële kandidaten uit andere landen direct in de steek liet. Het is bewezen dat mensen van nature geneigd zijn om mensen te bevoordelen die op hen lijken, maar in het licht van de dood van George Floyd viel dit me nog meer op.
Mensen geven de voorkeur aan mensen die op hen lijken. Mensen hebben een afkeer van het onbekende. We hebben de neiging om een negatievere houding aan te nemen ten opzichte van mensen of culturen waar we ons niet mee kunnen verhouden. De geschiedenis kent talloze voorbeelden van minderheden die onderdrukt worden en mensen hebben elkaar de meest verachtelijke dingen aangedaan, alleen maar omdat ze in andere dingen geloven, een andere huidskleur hebben of een ander dialect spreken. Zelfs als je niet de agressor bent, heeft onwetendheid ook het lijden van deze minderheden vergemakkelijkt. In dit geval, als ik naar de rellen in de VS kijk, krijg ik het gevoel van “Ja, maar dat is nu eenmaal Amerika”.
Niet gaan googlen
Bij het bekijken van de beelden van de demonstratie op de Dam vroeg ik me af of ik zou zijn gegaan om te protesteren als ik wist dat er iets georganiseerd werd. Het probleem is; ik was er niet naar op zoek. Voor mij was het gewoon een nieuwsbericht. Ik ben niet gaan googlen toen ik hoorde over George Floyd om te kijken of ik iets kon doen. Ik ging gewoon door met met mijn eigen dingen. Terwijl ik dit schrijf, schaam ik me. Ik geef wel degelijk om de gelijkheid tussen mensen en ik keur racisme af. Probeer open te staan voor nieuwe culturen en andere manieren van leven. En ook om mijn eigen mening te relativeren en te begrijpen waar andere mensen vandaan komen. Ik wil niet de persoon zijn die er niet genoeg om geeft; ik wil de persoon zijn die op straat staat te protesteren. Maar dat deed ik niet.
De neiging om mensen te bevoordelen die op jou lijken is een manier voor je hersenen om de last van al je beslissingen op een dag te verlichten. Het is een manier om je ‘cognitieve belasting’ te minimaliseren. Dat wordt ‘heuristiek’ genoemd; een mentale sluipweg die je in staat stelt om snel en efficiënt een oordeel te vellen. Veel van deze shortcuts worden onbewust genomen en hoewel ze efficiënt kunnen zijn, kunnen ze ook leiden tot bevooroordeelde acties. De enige manier om ons gedrag te verbeteren is om er bewust van te worden. Het is als een spier; je kunt het echt trainen. Je kunt je ogen openen. Ik hoop dat ik door het delen van mijn ervaringen andere mensen help hun ogen verder te openen.
Over deze column
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Buster Franken, Eveline van Zeeland, Jan Wouters, Katleen Gabriels, Mary Fiers, Tessie Hartjes en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Morgen zal het dus goed zijn. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.