Auto’s vallen tegenwoordig nauwelijks meer stil met pech, en dat is maar goed want voor je het weet sta je met een geel hesje langs de weg en word je aangezien voor iemand die staat te protesteren tegen wat het ook mag zijn waar de gele hesjes tegen protesteren. Ik ga me niet aansluiten in de lange rij mensen die dit, in Nederland vooralsnog marginale verschijnsel, belachelijk maken. Dat doen ze zelf veel beter. Het valt me wel op dat het klassieke debat tussen links en rechts plek lijkt te maken voor het debat tussen korte- en langetermijndenkers. Vreemd want dat lijkt een erg goede aanvulling die tot wederzijdse waardering zou moeten leiden. Maar dat lijkt niet het geval. Zo hoorde ik al een paar keer “De elite maakt zich druk over het einde van de wereld, maar het volk maakt zich druk of ze het eind van de maand wel halen”. Voorwaar een prachtige taakverdeling die smoort in het gebrek aan begrip voor de positie van het andere kamp.
Dat mag je dus ook een verwijt noemen aan hen die vooral aan de lange termijn denken en voorbijgaan aan het feit dat we van nature voor een belangrijk deel geneigd zijn om ook ons eigenbelang na te jagen. En eerlijk gezegd, veel scenario’s om de wereld te redden gaan ook gepaard met een niet echt aantrekkelijk vergezicht van koud douchen, kleiner wonen, door de regen fietsen, afstand doen van het zojuist gewonnen luxe van vliegreizen en het delen van dat “mobiele stuk uitbreiding van je grot”, je eigen auto.
En het helpt ook niet om te strijden met statistieken die bewijzen dat zo’n beetje iedereen het veel beter heeft. En roepen dat daarom mensen niet moeten klagen. Kijk naar Frans de Waal zijn experimenten waar tevreden kapucijnaapjes geleerd wordt een steentje aan de verzorger te geven, die vervolgens een stukje komkommer als beloning teruggeeft. Tevreden totdat één van de twee aapjes een zoete druif krijgt in plaats van een komkommer.
Dus een de wereld van have’s en have-not’s inruilen voor een wereld van have’s and have-a-lot’s lost de problemen niet op, integendeel. Ik zie het linkeraapje zijn hesje al aantrekken, en terecht.
Echte verandering zit hem in producten die beter zijn op lange én korte termijn, maar vooral waar je iedereen merkbaar van mee laat profiteren. Eventueel met een financieel duwtje om de goede kant op te rollen. Echt goede en succesvolle techniek maakt alles beter en goedkoper voor iedereen, zo blijkt altijd weer.
Mijn kerstboodschap: rem de neiging af om iets negatiefs van de ander te vinden. Het is een vervelend overblijfsel uit onze stammentijd dat je iemand van het andere kamp eerder een eikel (M/V) vindt. Maar echt, die anderen zijn gemiddeld niet erger. Hou daarom onderstaande zwaarversimpelde figuur zo af en toe in gedachten: Vul voor X en Y in wat u wilt: Bankiers tegenover niet-bankiers, PVV’ers versus GroenLinkers, geloof A tegen geloof B, kortetermijndenkers tegen langetermijndenkers, PSV’ers tegen Ajacieden, mensen die geen hesje kunnen betalen tegen mensen die wel een hesje kunnen betalen. Ze zijn allemaal zo kwaad nog niet. De figuur is natuurlijk te erg versimpeld. Mensen zijn niet constant óf een eikel óf geen eikel, en omstandigheden kunnen iedereen de foute of goede kant op laten schuiven. Dus laten we onze energie maar zoveel mogelijk stoppen om zelf zoveel mogelijk aan de goede kant van de lijn te blijven en de omstandigheden voor iedereen te verbeteren, in welk kamp je jezelf ook waant.
Fijne kerstdagen en alvast een goede start van 2019 gewenst.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Maarten Steinbuch, Mary Fiers, Carlo van de Weijer, Lucien Engelen, Tessie Hartjes en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. De zes columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Hier alle eerdere afleveringen.