Het zal u niet ontgaan zijn afgelopen week. Er is een probleem met teveel stikstof in Nederland. Veel mensen zullen gedacht hebben “waar komt dat ineens vandaan?” Nooit iets over gehoord en dan ineens moord en brand. De krantenkoppen logen er niet om.
Heel Nederland kwam met een schok tot stilstand. Woningbouwplannen, aanleg van wegen, groei van vliegvelden, uitbreidingen in de agrarische sector; maar liefst 18.000 projecten staan in de wacht. Een enkele politicus ging nog op zoek naar een list. Maar langzaam maar zeker komt het besef dat er geen ontkomen aan is. Er moeten scherpe keuzes worden gemaakt. “Kiezen moet, niet alles kan” zei de commissie-Remkes.
Fastfood voor de natuur
In veel artikelen werden de “regeltjes uit Europa” als de schuldige aangewezen. Maar ik vrees toch dat we dit keer zelf schuldig zijn. We hebben in Jip-en-Janneke-taal jarenlang op de pof geleefd. We hebben moeilijke keuzes keer op keer uitgesteld. En dus kwam er steeds meer sluipenderwijs meer stikstof; ten koste van onze prachtige unieke natuurgebieden. Ook hier in onze regio holt de kwaliteit van de natuur achteruit. Stikstof is eigenlijk fastfood voor de natuur; veel planten en diersoorten overleven een jarenlange blootstelling aan fastfood niet. Hoog tijd voor een stikstofdieet voor de natuur dus.
De hele situatie doet me denken aan één van de meest bekende dichtregels van Lucebert (Amsterdam, 1924 – Alkmaar, 1994), namelijk ‘alles van waarde is weerloos’. Uit het gedicht ‘De zeer oude zingt’ uit 1974.
de zeer oude zingt:
er is niet meer bij weinig
noch is er minder
nog is onzeker wat er was
wat wordt wordt willoos
eerst als het is is het ernst
het herinnert zich heilloos
en blijft ijlings
alles van waarde is weerloos
wordt van aanraakbaarheid rijk
en aan alles gelijk
als het hart van de tijd
als het hart van de tijd
De afgelopen 45 jaar, sinds het verschijnen van dit gedicht, bleek die ene iconische zin ‘alles van waarde is weerloos’ steeds opnieuw actueel.
Maar in 2019 corrigeerde de Raad van State wat eigenlijk al veel eerder had moeten gebeuren. Eindelijk een einde aan weerloos. Na al die jaren kan voorzichtig een kort, maar hoopvol, nieuw zinnetje gemaakt worden: alles van waarde is tijdloos.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Bert Overlack, Mary Fiers, Floris Beemster, Peter de Kock, Eveline van Zeeland, Lucien Engelen, Tessie Hartjes, Jan Wouters, Katleen Gabriels en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins in een wekelijkse column te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Zodat morgen beter wordt. Hier lees je alle vorige afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
