Sport en innovatie, vaak gaat het daarbij om technologieën, zoals sensoren die je hartslag of -ritme meten. Bedoeld om niet alleen tot betere sportprestaties te komen maar ook om meer mensen aan het bewegen te krijgen. Tijdens het Nationale Sport en Innovatie Congres gaat het niet alleen om die technologie maar staat vooral de mens centraal. Op 8 oktober spreken onder anderen John Baekelmans, managing director en VP imec Nederland, en Heleen Boers, biomedical R&D engineer imec, Thorwald Veneberg, directeur en bondscoach van de wielerbond KNWU en Ad van Berlo, hoogleraar aan de TU/e en oprichter van VanBerlo Design. Innovation Origins sprak met hen over hun verhaal, zij geven een inkijk in wat er mogelijk is (en gaat zijn) en welke vragen we ons daarbij moeten stellen. Vandaag deel 1: John Baekelmans en Heleen Boers van imec Nederland.
“Binnen imec proberen wij mensen beter te begrijpen. Wij willen alles wat er zich afspeelt binnen het menselijk lichaam beter kunnen monitoren en digitaliseren.” Baekelmans wil een “digitale tweeling” van een persoon maken, waarmee hij, of een coach, offline kan experimenteren en “what if”- scenario’s kan maken. Baekelmans’ ideaalplaatje is dat je dan manipulaties kunt doen waardoor je begrijpt hoe je die gedigitaliseerde versie van jezelf kan optimaliseren. Je hoeft dan niet alles in het echte leven te testen. “Je moet wel initieel de mens in kaart brengen met al zijn activiteiten, werken, rusten, eten en sporten. Dat doe je met sensoren die je extern op je lichaam hebt en in de toekomst misschien wel intern.”
Ieder mens is anders en het is uit den boze om iedereen over één kam te scheren, vindt Baekelmans. De huidige sensoren geven alleen maar ruwe data die niets zeggen over de persoon zelf. Hijzelf gebruikt al jaren een fitbit. “Dat is niet omdat ik een topsporter wil zijn maar omdat ik wil weten hoeveel ik eigenlijk doe. Ik weet bijvoorbeeld dat ik tussen de vijftig en zeventig kilometer per week moet lopen anders voel ik mezelf niet zo goed.”
Lees hier meer over onderzoeksinstituut imec Nederland
Baekelmans wil het persoonlijke profiel beter in kaart brengen. “De wearables van vandaag de dag moeten steeds meer geïntegreerd worden met sensoren in alledaagse technologieën die we allemaal bij ons hebben. Bijvoorbeeld met je smartphone en je digitale agenda. Zo kun je beter aansluiten bij persoonlijke doelen. Het gaat erom dat je vanuit die hoeveelheid data iemand beter leert begrijpen. Vandaaruit bouw je een algoritme waarmee mensen hun performance kunnen gaan verbeteren.”
Het begrijpen van die data is vooral weggelegd voor sportcoaches, die een sporter naar een betere performance willen krijgen. “Maar er is ook vraag naar coaching van verandering van gedrag. Als mensen fitter willen zijn dan moeten ze meer bewegen, minder slecht eten. Ze mogen eigenlijk niet meer roken en moeten op tijd naar bed gaan. Maar je weet dat dat heel moeilijk is voor mensen. Zou het niet goed zijn als er iemand over je schouder meekijkt?” Maar dat is heel moeilijk en complex want dan moet je eigenlijk in iemands totale agenda kunnen kijken, zegt Baekelmans. “En zijn gedrag kunnen zien. Je moet gaan begrijpen hoe een mens reageert en waarom hij bijvoorbeeld als hij wil stoppen met roken toch op een bepaald moment weer besluit om te gaan beginnen.”
Bij imec zijn ze nog niet zo ver dat die ‘digitale tweeling’ mogelijk is. Tijdens het congres laat Heleen Boers, researcher bij imec, zien wat er wel is. Boers, voormalig roeister die na de Olympische Spelen van 2016 stopte, is een soort ambassadrice, vindt Baekelmans. Omdat Boers een nieuwe sportieve uitdaging zocht, vond ze haar heil in de triatlon. Zo won ze de eerste editie van de High Tech Triatlon, in alle categorieën. De ontwikkelde sensoren test ze tijdens haar trainingen.
Op 8 oktober laat Boers real time zien hoe sensoren je bewegingen meten, hoe je hartritme verandert en hoe de geleiding van je huid is. Bewegingssensoren meten of je loopstijl verandert, het hartritme laat zien of iemand vermoeid raakt, legt Boers uit. Een horloge meet de geleiding van je huid. “Kort gezegd is dat zweet. De geleiding van je huid is heel gevoelig voor veranderingen in je alertheid, je stresssysteem. Als je bijvoorbeeld schrikt van een auto die langs raast, dan gaat de geleiding van je huid omhoog.”
Het hartritme en de geleiding van de huid geven informatie over je herstel. Dat is voor een sporter belangrijk, bijvoorbeeld om te weten wanneer die aan de volgende training kan beginnen. Maar ook voor niet-sporters. “Als je stressniveau heel hoog is, als je constant geprikkeld wordt, dan kan het zo zijn dat je ondanks dat je je fysiek niet inspant, je lichaam toch in de ‘fight to flight’-modus blijft staan. Ook al ga je slapen, tijdens het slapen herstel je nog steeds niet goed. Als je dat weet dan kun daarop anticiperen door de hoeveelheid prikkels te verminderen of het constant maar doorgaan aan te passen en meer periodes van rust in te lassen, zodat je lichaam herstelt.”
Volledige programma van sprekers.