Robottechnologie kan bijdragen tot meer gelijke kansen voor iedereen. Dat betoogt de robotica-onderzoeker Sami Haddadin uit Wenen. Hij deed zijn uitspraak tijdens een lezing voor de Oostenrijkse Academie van Wetenschappen (ÖAW) over de toekomst van de relatie tussen mens en machine.
In de moderne maatschappij draait het steeds vaker om geautomatiseerde systemen en robotachtige toepassingen. Vedel mensen zijn daarom bang dat robots op een bepaald moment de wereld gaan veroveren. Die angst is ongegrond, stelt Haddadin. “Robots ondersteunen mensen in fysiek of psychologisch veeleisende activiteiten. Ze zullen zeker de mens niet verdringen. Anderzijds hebben wetenschap, politiek en industrie wel degelijk op dat vlak een verantwoordelijkheid.
Ongeëvenaarde menselijke capaciteiten
Haddadin maakt onderscheid tussen onbelichaamde en belichaamde kunstmatige intelligentie (KI; ook wel artificial intelligence, AI). Hij noemt de robotica de koningsklasse van de belichaamde KI. Deze ontwikkeling staat nog maar in de kinderschoenen. Het vermogen van het menselijke hand-armsysteem dat door het centrale zenuwstelsel wordt aangestuurd, is ongeëvenaard. In het beste geval beschikt de robot over de motorieke vaardigheden van een zeer onhandige peuter. Een groot deel van de complexiteit ligt in de vele raakvlakken met de directe omgeving en vooral met de mens. Ter verduidelijking liet Haddadin een video zien van zijn dochtertje. NA eenpaar pogingen lukt het haar de sleutel in het slot van een deur te steken. De robot valt al om voordat hij de sleutel in het slot kan steken.
Vooral voor high-tech industrie
Nog problematischer is de situatie voor de robot in huiselijke omstandigheden. De grootste hindernis is het gebrek aan spraakherkenning. Dit is echter van fundamenteel belang voor een goed functionerende intuïtieve interactie. De universele robot kun je daarom eerder op0 je werk verwachten, dan thuis, aldus Haddadin. Op dit moment is een robot niet meer dan een machine die vooral in de hightechindustrie en de automobielbranche voorwerpen op een bepaalde plek kunnen neerzetten of aanbrengen. Volgens Haddadin zijn voor nieuwe toepassingsgebieden innovatieve systemen nodig, die gevoelig, krachtig, eenvoudig te bedienen, veilig en vooral betaalbaar zijn.
Robots met mensachtige bewegingen
Intussen komen deze nieuwe systemen langzaamaan beschikbaar. De technologie is dan zover vereenvoudigd, dat niet-wetenschappers zich ermee gaan bemoeien. Zij zijn het die nieuwe producten en bedrijfsideeën ontwikkelen waar deskundigen nog nooit eerder aan hebben gedacht.
Maar zelfs een robot die is uitgerust met een sterk ontwikkeld gevoel voor aanraking, is niet meer dan een zelflerend, intelligent hulpmiddel voor geschoolde werknemers. Kenmerkend is zijn arm die wat flexibiliteit, gevoeligheid en beweeglijkheid, lijkt op die van een mens. Maar dan met industriële precisie. Door zijn sterk ontwikkelde tastzin, kan de robot ook zij-aan-zij met mensen werken, zonder dat het tot botsingen komt. Dat komt vooral doordat in al zijn kunstmatige gewrichten fijngevoelige sensoren zijn aangebracht en de arm een menselijke motoriek heft.
Mensgeoriënteerde technologische ontwikkeling
Haddadin benadrukt het belang van een op de mens gerichte technologische ontwikkeling. Dat begint al bij fundamenteel onderzoek en dient een rol te spelen bij alle verdere stadia van de ontwikkelingscyclus. Anders worden mensen overbelast en wordt de technologie niet geaccepteerd. Bij juist gebruik kan technologie zelfs bijdragen bij het scheppen van gelijke kansen voor iedereen. Daarnaast heeft de robot een taak bij de invulling van menselijke basisbehoeften, zoals medische zorg of voeding. Voordat het zover is, moeten er wel diverse ethische en juridische problemen woden opgelost. Haddadin verwijst hier naar de Privacy by Design benadering. Het gaat hier niet alleen om de status quo van de technologie. Het zijn veeleer aspecten van gegevensbeveiliging die van meet af aan in technologie en systemen worden geïntegreerd..
Prof. Dr.-Ing. Sami Haddadin is directeur van de Munich School of Robotics and Machine Intelligence van de Technische Universiteit München en bekleedt de Lehrstuhl für Robotik und Systemintelligenz.
Ook interessant:
Robot Sara verlaagt de werkdruk in de zorg
Robot kan voelen door huid met 13.000 sensoren
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
